Της Δέσποινας Σκουλαρίγκη,
Τον τελευταίο καιρό, ερχόμαστε αντιμέτωποι με καταγγελίες τόσο ενηλίκων όσο και ανηλίκων σχετικά με την σεξουαλική κακοποίησή τους. Με αφορμή αυτό το γεγονός, αρκετοί αναρωτιούνται γιατί τόσα χρόνια δεν μιλούσαν ή γιατί δεν κατάφεραν να αντισταθούν σε μια τέτοια κακοποίηση. Όμως, αντί να «κατηγορούμε» εκ των υστέρων τα θύματα ή ακόμη και τους θύτες, δεν θα ήταν καλύτερο να αναζητήσουμε τρόπους για να αποφευχθούν τέτοια περιστατικά στο μέλλον; Ένας, λοιπόν, πολύ καθοριστικός τρόπος που θα βοηθούσε στην πρόληψη τέτοιου είδους περιστατικών θα ήταν αναμφίβολα η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση.
Τα παιδιά, από τη στιγμή που αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τον κόσμο γύρω τους, οτιδήποτε κι αν αντικρίζουν είναι μια απορία για αυτά. Έτσι, μπορεί να αναρωτιούνται γιατί ο μπαμπάς έχει διαφορετικά ανατομικά χαρακτηριστικά από την μαμά ή γιατί αλλάζει το σώμα τους. Επίσης, τα κορίτσια από το δημοτικό ακόμη, κάποια μέρα βλέπουν κάτι το «αφύσικο» για αυτά, την έμμηνο ρύση, θεωρώντας το πολλές φορές «κακό», καθώς κανείς δεν τους εξήγησε ότι είναι η φυσική πορεία της σωματικής τους ανάπτυξης. Αυτό, ίσως, συμβαίνει μέχρι να φτάσουν στο γυμνάσιο όπου και θα διδαχθούν σε γενικές γραμμές το αναπαραγωγικό σύστημα στο μάθημα της Βιολογίας, κατά τη διάρκεια, όμως, του οποίου συνήθως δεν λείπει ένα μειδίαμα στα πρόσωπα των παιδιών, λόγω της μη εξοικείωσής τους με τέτοιου είδους θέματα.
Μέχρι να φτάσουν να μάθουν έστω και τα βασικά, η εφηβεία τα οδηγεί να αναζητήσουν απαντήσεις μέσω άλλων δρόμων. Πολλές φορές, απευθύνονται σε συνομηλίκους, οι οποίοι όμως δεν μπορούν να γνωρίζουν, λόγω ελλιπούς γνώσης και εμπειρίας, τους κινδύνους που ελλοχεύουν κατά την σεξουαλική ανάπτυξη και δραστηριότητά τους. Έχει παρατηρηθεί, λοιπόν, πως λόγω των αυξανόμενων ορμονών τα κορίτσια ολοκληρώνουν τις σχέσεις τους χωρίς να είναι ενήμερα για τους κινδύνους, με αποτέλεσμα να έρχονται συχνά αντιμέτωπα είτε με ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες είτε με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Μάλιστα, έρευνες έχουν δείξει πως περίπου το 40-45% των κοριτσιών κάτω των 18 ετών είναι ενεργά σεξουαλικά και τα μισά από αυτά έχουν ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Επιπλέον, έρευνα της UNESCO το 2016 αναφορικά με τον ιό του HIV, έδειξε πως τα άτομα 15-24 ετών αποτελούν το 34% όσων προσβάλλονται από τον ιό κάθε χρόνο. Υπάρχει, ωστόσο, και η περίπτωση τα παιδιά να αναζητούν πληροφορίες μέσω του διαδικτύου. Έτσι, αρκετές φορές επισκέπτονται σελίδες που προωθούν το σεξ με τη βίαιη πλευρά του και εξοικειώνονται με σκληρές εικόνες. Άλλοτε πάλι, πολλά παιδιά μπορεί να στείλουν μια γυμνή φωτογραφία ή ένα βίντεο σε φίλο τους και αυτή να διαρρεύσει παγκοσμίως μέσω του ίντερνετ. Συνέπεια αυτού είναι να καταστραφεί ολόκληρη η ζωή τους, επειδή απλά δεν τους έμαθε κανείς να προφυλάσσονται, όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ένα άρθρο των New York Times με τίτλο ”The children of Pornhub”.
Επιπλέον, αν λάβουμε υπόψιν μας τα ποσοστά των παιδιών που κακοποιούνται σεξουαλικά, τα νούμερα είναι δυστυχώς αρκετά μεγάλα, αφού 1 στα 6 κορίτσια και 1 στα 12 αγόρια είναι θύματα, χωρίς δυστυχώς να γνωρίζουν την έννοια της σεξουαλικής πράξης. Και επειδή η κακοποίησή τους δεν αφορά μόνο το σώμα αλλά και την ψυχή τους, δεν είναι παράλογο να ισχυριζόμαστε πως μεταγενέστερα κινδυνεύουν να παρουσιάσουν σοβαρές ψυχολογικές διαταραχές.
Οπότε, στο σημείο αυτό εμφανίζεται η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση σαν από μηχανής θεός για να προλάβει οποιαδήποτε αρνητική εμπειρία και να προστατεύσει τον ψυχισμό των παιδιών. Συγκεκριμένα, αν τα νεαρά άτομα διδάσκονταν ό,τι αφορά την σεξουαλική πράξη, τα ποσοστά ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης θα μειώνονταν θεαματικά και μαζί θα περιορίζονταν και οι αμβλώσεις ή τα τραγικά περιστατικά που ακούμε σχετικά με την ρίψη νεογέννητων από μπαλκόνια ή τον πνιγμό τους. Επιπροσθέτως, θα ήταν ενήμερα για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και θα εξοικειώνονταν με την χρήση προφυλακτικού. Πολύ σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι το παιδί θα μπορούσε, αναμφίβολα, να αναγνωρίσει μια ανήθικη κίνηση ή πρόταση και να προστατευθεί, ενώ θα μπορούσε να αντιληφθεί πως στην σεξουαλική κακοποίηση δεν φταίει αυτό αλλά ο θύτης. Και το κυριότερο, θα μπορούσε να απευθυνθεί σε ειδικούς για βοήθεια. Καλό θα ήταν να μην παραλείψουμε την υγιή σεξουαλική επαφή από την πλευρά του σεβασμού μεταξύ των φύλων, τόσο του ανδρικού προς το γυναικείο και αντιστρόφως όσο και ανάμεσα στην κοινότητα των ομοφυλοφίλων. Εφόσον ακόμη δεν έχει εξαλειφθεί η ομοφοβία, αυτό θα αποτελούσε ένα σημαντικό μέσο για να αντιληφθούν από μικρά τα παιδιά την ισότητα μεταξύ όλων των ανθρώπων και να μη θεωρούν επιλήψιμο τον διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό.
Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση δεν έχει ενταχθεί ακόμη ως μάθημα στα σχολεία. Πολλές είναι μάλιστα και οι αντιδράσεις από την Εκκλησία αλλά και από πολλούς γονείς. Ωστόσο, το σημαντικό είναι να διευκρινισθεί πως το σεξ δεν πρέπει να είναι ταμπού και η συζήτηση με τους γονείς αλλά και στο σχολείο είναι κάτι παραπάνω από επιτακτική και αναγκαία. Οι γονείς λύνοντας τις απορίες των παιδιών τους θα τα βοηθήσουν, ώστε να έχουν αξιόπιστες και επαρκείς γνώσεις για την σεξουαλική τους ζωή. Παράλληλα, θα δημιουργήσουν μια γέφυρα επικοινωνίας με τα παιδιά τους, θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη τους απέναντί τους, ώστε σε οποιοδήποτε πρόβλημά τους να αναζητήσουν την βοήθειά αυτών. Από την πλευρά του το σχολείο, μέσα από αυτό το μάθημα, δεν θα ωθήσει τα παιδιά στο σεξ, αλλά θα θέσει τα θεμέλια για μια ασφαλή και ομαλή μετάβαση στην ενηλικίωση. Θα τα ενθαρρύνει να κατανοήσουν και να σεβαστούν τόσο τα δικά τους συναισθήματα όσο και των άλλων, να αποδεχτούν και να αγαπήσουν τον εαυτό τους.
Ίσως, αν υπήρχε σεξουαλική διαπαιδαγώγηση να μην φτάναμε στο σημείο σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, να γίνονται γνωστά εγκλήματα κακοποίησης, αλλά θα ήταν δυνατό τη στιγμή της τέλεσής τους είτε να αποτραπούν είτε να γίνουν γνωστά και να τιμωρηθούν οι υπαίτιοι. Βέβαια, είναι αναγκαίο και η ίδια η κοινωνία να είναι δεκτική σε τέτοιες αποκαλύψεις, αυτό θα επιτευχθεί μόνο μέσα από την εξοικείωση με τη σεξουαλικότητα. Γιατί αν συνεχίσουμε να θεωρούμε ταμπού το να μιλάμε για το σεξ, είναι πιθανό αυτή η έκρηξη αποκαλύψεων που συμβαίνει τις τελευταίες μέρες να πάει χαμένη. Τότε μόνο η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση δεν θα είναι απλώς ένα στείρο μάθημα, αλλά θα αποτελεί ένα σημαντικό μάθημα ζωής. Οπότε ας μιλήσουμε για το σεξ, ας μιλήσουμε για τη ζωή!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση: Ένας αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης, hamogelo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ας λέει η Εκκλησία ό,τι θέλει: Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση πρέπει να μπει άμεσα στα σχολεία, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- HIV and Sexuality Education, en.unesco.org, διαθέσιμο εδώ
- Why comprehensive sexuality education is important, en.unesco.org, διαθέσιμο εδώ
- Κύηση στην εφηβεία: κοινωνικοί παράγοντες και συνέπειες, maternacare.gr, διαθέσιμο εδώ
- Sexuality Education Policy brief No.2, euro.who.int, διαθέσιμο εδώ
- LGBT sex education, en.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
