Του Κωνσταντίνου Λίκα,
Δεν είναι εποχή για πρίγκιπες στην Υπηρεσία Καγκελαρίας εν έτει 2021 και συγκεκριμένα στην Ένωση Χριστιανοδημοκρατών (CDU). Αρχής γενομένης από τον Δεκέμβριο 2020, η Γερμανία ζει σε εγκλεισμό που επεκτείνεται σχεδόν κάθε δύο εβδομάδες. Οι οικονομικές βοήθειες πλήττονται από τη γραφειοκρατία, με αποτέλεσμα να αργούν να καταβληθούν (αυτή τη στιγμή ακόμα καταβάλλονται οι χρηματικές βοήθειες του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου 2020) και το μέγεθός τους αλλάζει συνέχεια. Η εστίαση και το λιανεμπόριο βρίσκονται στα όρια της χρεοκοπίας και απαιτείται χαλάρωση των μέτρων.
Πολλοί επιδημιολόγοι, ωστόσο, διαφωνούν. Η πτώση των κρουσμάτων εδώ και δύο εβδομάδες έχει ανακοπεί, πολλοί μιλούν μάλιστα για αρχή τρίτου κύματος. Επιπλέον, οι εμβολιασμοί στη Γερμανία καθυστερούν -ακόμα δεν έχουν καν εμβολιαστεί τα 5,1 εκατομμύρια συνολικά άτομα άνω των 80 ετών- κι έτσι διάφοροι επιδημιολόγοι πιέζουν για εγκλεισμό μέχρι τα μέσα Απριλίου, προκειμένου να αποφευχθεί η πίεση στο σύστημα υγείας. Η οικονομία απορρίπτει αυτές τις προοπτικές, απαιτώντας να ανοίξει η οικονομία με «πρότυπα υγιεινής» ακόμα και με υψηλή συχνότητα κρουσμάτων.
Η Μέρκελ βρίσκεται υπό πίεση επίσης όχι μόνο από την οικονομία. Μέχρι πρότινος, ήταν σχετικά εύκολος ο συντονισμός ενιαίας πολιτικής για τα 16 κρατίδια. Ωστόσο, όταν ο πρωθυπουργός της Έσσης Volker Bouffier (CDU) ανακοίνωσε ότι οι άνθρωποι «έχουν σιχαθεί» τα μέτρα και ο Armin Laschet, πρωθυπουργός της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας δήλωσε ότι «δεν πρέπει να μείνουμε προσκολλημένοι στον δείκτη συχνότητας» (σ.σ. νέα κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμό). Παράλληλα ο Peter Tschetschener (SPD), πρωθυπουργός του Αμβούργου αυστηροποιεί τα μέτρα στην πόλη του. Συνεπώς παρατηρείται ρήγμα και ταυτόχρονα η απειλή ότι το κάθε κρατίδιο να κάνει ό,τι επιθυμεί.
Ο Υπουργός Υγείας, Jens Spahn, έχει χάσει το κύρος που απολάμβανε στην αρχή της πανδημίας. Πρόσφατα σχεδίαζε την παροχή δωρεάν rapid tests για COVID-19 για να ανοίξει το λιανεμπόριο, αλλά η Μέρκελ κατέρριψε το σχέδιο του και το ανέβαλλε τουλάχιστον για τον Απρίλιο.
Εν τω μεταξύ, το κοινό απαιτεί πλέον χαλάρωση των μέτρων. Παρόλο που ανοίγουν τα κομμωτήρια σε όλα τα κρατίδια, (αν και κάθε κρατίδιο έχει τις δικές του πολιτικές -στην Βαυαρία και στην Ρηνανία-Παλατινάτο υπάρχουν περαιτέρω χαλαρώσεις μέτρων για το λιανεμπόριο, στο Αμβούργο και το Βερολίνο όχι-) στη συνάντηση των Πρωθυπουργών Κρατιδίων την Τετάρτη 3η Μαρτίου επιβεβαιώθηκε η διάθεση επέκτασης του εγκλεισμού μέχρι τις 28 Μαρτίου 2021 αλλά με σταδιακές χαλαρώσεις.
Σε κάθε περίπτωση, η πολιτική διαμάχη στο Γερμανικό Κοινοβούλιο εντείνεται. Ο πρόεδρος του SPD Norbert Walter-Borjans κρίνει ότι η Μέρκελ «δεν ανταποκρίνεται στην αποστολή» της διαχείρισης του κορωνοϊού, ισχυριζόμενος ότι οι υπουργοί του SPD δείχνουν μεγαλύτερο βαθμό ικανότητας (είτε μιλάμε για τον Υπουργό Οικονομικών και Αντικαγκελάριο Olaf Scholz, είτε για την Υπουργό Οικογένειας, Γυναικών, Ηλικιωμένων και Νεολαίας Franziska Giffey, ή τον Υπουργό Εργασίας Humbertus Heil). Ασκεί δε σθεναρή κριτική στον Υπουργό Οικονομίας Peter Altmaier, αλλά και στον Υπουργό Υγείας Jens Spahn. Η συν-ηγέτης του κόμματος, Saskia Esken, συμφωνεί, στοχοποιώντας το CDU για τα θέματα της ελλιπούς ψηφιοποίησης και των ψηφιακών υποδομών στην παιδεία. Το ότι ο συνοδοιπόρος των Χριστιανοδημοκρατών στην GroKo (Große Koalition) προβαίνει σε αιχμηρές δηλώσεις από την ηγεσία του, συνιστά ένδειξη έναρξης της προεκλογικής εκστρατείας.
Σίγουρα λοιπόν είναι τα εξής σημεία. Πρώτον, τα κρούσματα θα αυξηθούν. Οι Γερμανοί δεν τηρούν πλέον τα μέτρα επειδή έχουν κουραστεί και πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις σιχάθηκαν τα μέτρα, επομένως τα αυστηρά μέτρα αποβαίνουν αναποτελεσματικά. Αυτό προφανώς αντικατοπτρίζεται και στην πολιτική. Δεύτερον, το τρίτο κύμα μοιάζει πλέον να είναι γεγονός. Τρίτον, η Γερμανική γραφειοκρατία εμποδίζει βασικές διαδικασίες. Αν και προμηθεύθηκαν πάνω από 9 εκατομμύρια εμβόλια, μόλις 6,1 εκατομμύρια δόσεις έχουν χορηγηθεί και τα ραντεβού εμβολιασμού κλείνονται με τηλεφωνικές γραμμές. Όλα αυτά εκνευρίζουν τους Γερμανούς πολίτες και ήδη οι δημοσκοπήσεις αυτό το αποτυπώνουν.
Στην παραπάνω δημοσκόπηση της INSA για την BILD, σημειώνεται πτώση των Χριστιανοδημοκρατών από το 36% στην αρχή του εγκλεισμού, στο 32,5% σήμερα, άνοδος του SPD στο 17%, επίσης άνοδος του FDP αγγίζοντας το 10% και το AfD σταθερό στο 11%. Ceteris paribus, η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί. Η εικόνα της Μέρκελ παραμένει οριακά θετική, ο Peter Altmaier και ο Jens Spahn ωστόσο χάνουν την φήμη τους. Ο μεν Altmaier επειδή αλλάζει τους κανόνες οικονομικής ενίσχυσης συνέχεια και ο δε Spahn επειδή ανακοινώνει πολλά αλλά δεν αποδίδει. Το timing δεν είναι θετικό, καθώς τον Σεπτέμβριο, του 2021 θα γίνουν οι ομοσπονδιακές εκλογές, οι δημοτικές εκλογές τον Μάρτιο όπως και οι εκλογές σε διάφορα κρατίδια. Η Μέρκελ δεν θέλει να αλλάξει τη σύνθεση της κυβέρνησής της, όσο και να της κοστίζει.
Το πόσο υψηλά θα φτάσει ο «λογαριασμός», ωστόσο, εξαρτάται από το τι μέλλει γενέσθαι με τον κορωνοϊό κι από το πόσα λάθη ακόμα θα κάνουν οι υπουργοί του κόμματός της. Μέχρι στιγμής, το SPD και οι Πράσινοι, όπως και οι Φιλελεύθεροι του FDP και το AfD επωφελούνται. Εάν προκύψει κύμα χρεοκοπίας, η εικόνα του CDU ως κόμμα οικονομίας θα δεχτεί αποφασιστικό πλήγμα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Diese Pandemie-Regeln sollen bis kurz vor Ostern gelten, Tagesspiegel, διαθέσιμο εδώ
- Lockerung der Kontaktbeschränkungen ab Montag bahnen sich an: Details des Merkel-Plans durchgesickert, Frankfurter Rundschau, διαθέσιμο εδώ
- Mehrheit der Deutschen für Lockerungen, Frankfurter Allgemeine Zeitung, διαθέσιμο εδώ
- Welche Geschäfte nun öffnen dürfen, Der Spiegel, διαθέσιμο εδώ
- SPD-Chef: Merkel wird “Aufgabe nicht gerecht”, ZDF, διαθέσιμο εδώ
