Της Θεώνης – Μαρίας Σιμιτζή,
Το Μουσείο Περγάμου βρίσκεται στο Βερολίνο της Γερμανίας. Ιδρύθηκε το 1930 από τους αρχιτέκτονες Alfred Messel και Ludwig Hoffmann, έπειτα από εργασίες 20 ετών. Σήμερα, αποτελείται από 3 πτέρυγες, τη συλλογή αρχαιοτήτων (Antikensammlung), το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης (Museum für Islamische Kunst) και το Μουσείο Μέσης Ανατολής (Vorderasiatisches Museum). Περιέχει ευρήματα από τις ανασκαφές που έγιναν κατά την περίοδο 1878 έως 1886. Τα πιο σημαντικά εκθέματα του μουσείου είναι: ο Βωμός της Περγάμου, η Πύλη της Αγοράς της Μιλήτου, η Πρόσοψη της Μσχάτα και η Πύλη της Ιστάρ.
Κύριο έκθεμα είναι ο Βωμός της Περγάμου, ο οποίος είναι αφιερωμένος στον Δία και την Αθηνά. Οικοδομήθηκε κατά την ελληνιστική περίοδο στην Πέργαμο, περίπου το 170 π.Χ., έπειτα από εντολή του Ευμένη Β´ προς τιμή του Αττάλου Α´ και της δυναστείας των Σελευκιδών. Η πόλη της Περγάμου είναι χτισμένη σε έναν λόφο 300 μέτρων, ανάμεσα στους ποταμούς του Σελινούντα και Κάικου, στα βορειοδυτικά παράλια της Μικράς Ασίας. Η πόλη γνώρισε μεγάλη άνθιση κατά την κυριαρχία των Ατταλιδών, διαδόχων του Μέγα Αλεξάνδρου. Δεν αποτελεί μέρος κάποιου ναού αλλά είναι από μόνο του κέντρο λατρείας. Είναι διακοσμημένος με μια εντυπωσιακή ζωφόρο ύψους 2,5 μέτρων, σκαλισμένη με τέτοιον τρόπο ώστε να έχει τρισδιάστατη οπτική και να δίνει μια μπαρόκ αίσθηση κίνησης. Το θέμα του γλυπτού διακόσμου της ζωφόρου είναι η Γιγαντομαχία, η μυθική μάχη μεταξύ των Θεών και των Γιγάντων.
Δεύτερο σημαντικό έκθεμα είναι η Πύλη της Αγοράς της Μιλήτου. Η Μίλητος βρίσκεται στη δυτική Μικρά Ασία στην περιοχή της αρχαίας Ιωνίας και είναι γνωστή για τον πολεοδομικό σχεδιασμό της από τον Ιππόδαμο (ιπποδάμειο σύστημα πολεοδομίας). Στο μουσείο της Περγάμου θα συναντήσουμε τη Ρωμαϊκή Πύλη της Νότιας Αγοράς, η οποία κατασκευάστηκε κατά την περίοδο του Αυτοκράτορα Αδριανού, μεταξύ του 117 και 138 μ.Χ. Πρόκειται για μια διώροφη κατασκευή με ύψος 17 μέτρα περίπου και βάρος 1.600 τόνους, της οποίας η μεταφορά και η ανακατασκευή σε μουσείο αποτελεί μοναδικό κατόρθωμα. Τη βάση της αποτελεί μια κρηπίδα με 3 σκαλοπάτια. Στον πρώτο όροφο υπάρχουν 3 τοξωτά ανοίγματα τα οποία αντιστοιχούν σε κόγχες στον δεύτερο όροφο. Την πύλη πλαισίωναν πεσσοί με κορινθιακού τύπου επίκρανα, τα οποία στέγαζαν τα αγάλματα ή τα συμπλέγματα των αυτοκρατόρων. Δυστυχώς, μόνο 2 από τα αγάλματα κατάφεραν να σωθούν σε θραύσματα. Το 60% του μαρμάρου της πύλης περιλαμβάνει το αρχικό αρχαίο μάρμαρο, γεγονός που την καθιστά το πιο καλά διατηρημένο μνημείο στη συλλογή.
Το τρίτο σπουδαίο εύρημα του μουσείου είναι η Πύλη της Ιστάρ της αρχαίας Βαβυλώνας. Η κατασκευή χρονολογείται στον 6ο αιώνα π.Χ. Πρόκειται για μια πύλη αφιερωμένη στη θεά Ιστάρ (θεά της αγάπης και της γονιμότητας) και αποτελεί διαταγή του βασιλιά Ναβουχοδονόσορα Β’. Στο μουσείο βλέπουμε σε αναπαράσταση τη μικρότερη εξωτερική πύλη της Βαβυλώνας, όμως, παρότι είναι η μικρότερη, είναι η πιο πλούσια διακοσμημένη από όλες τις πύλες που υπήρχαν στην πόλη. Η εξωτερική όψη είναι διακοσμημένη με εφυαλωμένα τούβλα και ανάγλυφες μορφές ζώων, που ανέρχονται σε 575 συνολικά. Μέσα από την πύλη περνούσε ο δρόμος της λιτανείας, επίσης πλούσια διακοσμημένος, που ίσως αποτελούσε σκηνικό για τους εορτασμούς της Βαβυλώνιας Πρωτοχρονιάς κατά την περίοδο της Άνοιξης.
Το Μουσείο της Περγάμου θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα του κόσμου, καθώς περιλαμβάνει σπουδαίες ανακατασκευές μνημείων. Μπαίνοντας στο μουσείο, από το πρώτο λεπτό νιώθεις σαν να μεταφέρεσαι στην αρχαία Βαβυλώνα, την ελληνιστική Πέργαμο και τη ρωμαϊκή Μίλητο. Η επίσκεψη σε αυτό αποτελεί μοναδική εμπειρία. Ακόμα και σήμερα, εν μέσω lockdown, είναι επισκέψιμο με τη βοήθεια της ιστοσελίδας του μουσείου και της πλατφόρμας της Google Arts & Culture.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Pergamonmuseum, διαθέσιμο εδώ
- Περιήγηση στην αρχαία Μίλητο, διαθέσιμο εδώ
- Highlights in the Pergamonmuseum, διαθέσιμο εδώ
