Της Ειρήνης Μπούλια,
Οι εκλογικές αναμετρήσεις στη Μαλαισία από την ανεξαρτησία της το 1957 μέχρι και το 2018 ήταν, με μία λέξη, προβλέψιμες. Ο δεξιός συνασπισμός “Barisan Nasional”, αποτελούμενος από αρκετά κόμματα, κατείχε την εξουσία για δεκαετίες. Το μεγαλύτερο κόμμα του συνασπισμού αυτού, το “United Malays National Organisation” (UMNO) όπου προωθεί τον μαλαισιανό εθνικισμό και ισλαμισμό, έχασε τις εκλογές την άνοιξη του 2018. Ως απόρροια αυτού, διάφορα μικρά κόμματα του συνασπισμού τον εγκατέλειψαν. Η ήττα του συνασπισμού μετά από 61 χρόνια εξουσίας προήλθε από έναν άλλο συνασπισμό με πιο κεντρώα ιδεολογία, το “Pakatan Harapan” (PH). Υπό τον Mahathir Mohamad, αποτέλεσε για πολλά χρόνια τον σημαντικό αντίπαλο του “Barisan Nasional”. Ένα σημαντικό πρόσωπο της μαλαισιανής πολιτικής αποτελεί ο Anwar Ibrahim, ο οποίος ήταν για αρκετά χρόνια μέλος του “Barisan Nasional”. Μετά από το ξέσπασμα ενός σκανδάλου που τον αφορούσε, καθαιρέθηκε και αργότερα ίδρυσε ένα δικό του κόμμα, το “People’s Justice Party” (PKR). Από τον Φεβρουάριο του 2020, οι Mahathir και Anwar από πολιτικοί αντίπαλοι βρήκαν τους εαυτούς τους να αποτελούν μέλη της αντιπολίτευσης και τελικά μέλη του PH μετά την «πολιτική κρίση του 2020». Τότε, εξαιτίας της απόσυρσης στήριξης από βουλευτές της κυβέρνησής του, ο Mahathir αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Έτσι, ο βασιλιάς όρισε ως υπηρεσιακό Πρωθυπουργό τον Muhyiddin Yassin, πολιτικό που δεν είχε τόσο μεγάλη απήχηση, σε μία προσπάθεια να ξεπεραστεί η πολιτική κρίση, προκαλώντας την αντίδραση των «μεγάλων» πολιτικών.
Μετά τον απρόβλεπτο διορισμό του Muhyiddin, η πολιτική ζωή της χώρας συνέχισε να είναι ασταθής. Η υπηρεσιακή κυβέρνηση, αν και αναδείχθηκε με αμφίβολα μέσα σε συνθήκες πολιτικής ανωμαλίας και δε χαίρει νομιμοποίησης από το λαό, κατάφερε να παράξει έργο την εποχή του κορωνοϊού. Πιο συγκεκριμένα, με τη στήριξη του βασιλιά, απέκτησε την ικανότητα παράκαμψης του Κοινοβουλίου και πλέον νομοθετεί ερήμην της Βουλής για θέματα σχετικά με την αντιμετώπιση της πανδημίας και της οικονομικής καταστροφής που επέφερε. Έτσι, η κυβέρνηση μπορεί να εφαρμόζει μέτρα διαχείρισης της πανδημίας γρήγορα και αποφασιστικά. Οι υποστηρικτές του Muhyiddin τον επικροτούν και βλέπουν στο πρόσωπό του έναν αποφασιστικό ηγέτη, ικανό να οδηγήσει τη χώρα στην ευημερία. Δυστυχώς, αυτό μάλλον απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Ο Muhyiddin έχει ιδιοποιηθεί την κρίση του κορωνοϊού, ενώ η κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης αποτελεί πρώτης κλάσης ευκαιρία για τον ίδιο. Με την κοινωνία στον «γύψο», η διεξαγωγή των εκλογών μετατέθηκε, δίνοντας έτσι χρόνο στον υπηρεσιακό Πρωθυπουργό να μπορέσει να εδραιώσει την εξουσία του και να αυξήσει την επιρροή του. Οι επικριτές του συνεχίζουν να εκτοξεύουν πυρά εναντίον του, πιέζοντάς τον για προσφυγή στις κάλπες άμεσα, μέσα στο έτος, καθώς δεν θεωρούν πως κατέχει τη λαϊκή νομιμοποίηση. Ο Muhyiddin ως απάντηση προσπαθεί να δωροδοκήσει μέλη της αντιπολίτευσης, ώστε να την αποδυναμώσει, εξαγριώνοντας περαιτέρω τα ανώτερα πολιτικά στελέχη της.
Όμως, είναι η αντιπολίτευση πραγματικά ικανή να πάρει τα ηνία;
Δυνητικά θα μπορούσε, μα τώρα αδυνατεί. Οι Mahathir και Anwar είναι ενωμένοι μόνο επειδή τα έχουν έναν κοινό σκοπό: τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών και την ανάδειξη ενός ηγέτη, ο οποίος θα κατέχει τη νομιμοποίηση της κοινωνίας. Έχει αποδειχθεί πως όποτε έχουν δημιουργηθεί κυβερνήσεις συνεργασίας τα τελευταία χρόνια, τα κόμματα αποσύρουν την στήριξή τους, οδηγώντας τη χώρα σε κατάσταση πολιτικής αστάθειας. Καθώς κανένα κόμμα ή συνασπισμός της αντιπολίτευσης δεν έχει την πλειοψηφία που χρειάζεται για την αυτοδυναμία, η σύμπραξή τους αποτελεί αναγκαιότητα. Άλλωστε, τα ίδια τα κόμματα ασκούν κοντόφθαλμη πολιτική και δε σκέφτονται την πολιτική τους επιβίωση μακροπρόθεσμα. Μάλιστα, αυτή τους η αδυναμία να συμβιβαστούν για το κοινό καλό έχει απομακρύνει πολλούς μετριοπαθείς ψηφοφόρους από τους κόλπους τους, καθώς δεν θέλουν να στηρίξουν ένα κομματικό μηχανισμό, ο οποίος διαιωνίζει την πολιτική κρίση. Η αδιαλλαξία των δύο μεγαλύτερων αρχηγών της αντιπολίτευσης εξελίσσεται σε πολιτικό θρίλερ, σε μια εποχή όπου απαιτείται πολιτική σύμπνοια.
Εν ολίγοις, το πολιτικό γίγνεσθαι της Μαλαισίας άλλαξε το 2018. Μια χώρα, η οποία είχε το ίδιο πολιτικό κόμμα στην εξουσία για δεκαετίες, ξαφνικά έχει αλλάξει δύο κυβερνήσεις σε δύο μόλις χρόνια. Αυτή η πολιτική αναταραχή έχει δημιουργήσει απροσδόκητες συμμαχίες ευκαιριακού τύπου, οι οποίες ακριβώς λόγω της ευκαιριακής τους φύσης αδυνατούν να αποδώσουν καρπούς. Το κάθε κόμμα προτιμά να αποσύρει την στήριξή του από το πολιτικό σχήμα, παρά να εργαστεί με ειλικρίνεια με γνώμονα πολιτική ενότητα και μια κοινή δημοσιονομική και υγειονομική πολιτική. Σίγουρα, η τωρινή, προσωρινή κυβέρνηση του Muhyiddin αποτελεί μια έσχατη λύση, όχι, όμως, την πανάκεια του προβλήματος, καθώς δεν μπορεί να εκτίσει κανονική θητεία χωρίς σαφή υποστήριξη του λαού. Προς το παρόν, το πολιτικό μέλλον είναι αβέβαιο και το βλέμμα όλων είναι στραμμένο στις εκλογές όπου θα διοργανωθούν μετά το πέρας της υγειονομικής κρίσης, μέσα στο 2021. Ακόμη και αν κληθεί ο λαός να προσέλθει στις κάλπες, δεν θα επιστρέψει η σταθερότητα, εάν τα ίδια τα κόμματα δε μπορέσουν να συμφωνήσουν σε καίρια ζητήματα, όπως τα δημοσιονομικά και η υγειονομική πολιτική.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Malaysia’s emergency: Pandemic pains or political turmoil?, The New Indian Express, διαθέσιμο εδώ
- The duo who stole Malaysia’s democracy, Asia Times, διαθέσιμο εδώ
- A highly functional, circumspect government, New Straits Times, διαθέσιμο εδώ
- Stand your ground despite attempts to bait defection, PKR sec-gen tells party MPs, Malay Mail, διαθέσιμο εδώ
- Polls not remedy to political instability if Malay parties still at loggerheads, say analysts, Malay Mail, διαθέσιμο εδώ
