Του Αθανάσιου Μαντζώλα,
Η διεξαγωγή του διαλόγου για την φύλαξη των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων έδωσε την εντύπωση ότι πρόκειται μάλλον για μια ιδεολογική διαμάχη, παρά για μια προσπάθεια επίλυσης των υφιστάμενων προβλημάτων του ελληνικού πανεπιστημίου. Η κυβέρνηση με το μέτρο αυτό θέλησε να πάρει την ιδεολογική ρεβάνς από την αριστερά, που συνδέει την ασυδοσία στα πανεπιστήμια με μύθους ιστορικούς και γεγονότα που συγκροτούν το ιδεολογικό της αφήγημα. Η διαμάχη αυτή, ίσως εξηγεί το αυτάρεσκο στην καχεξία του οπαδικό ύφος της δημόσιας διαβούλευσης, μια γενικόλογη και εντελώς επιφανειακή προσέγγιση (που αυτούσια ως επιχειρηματολογία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε ζήτημα).
Η έννοια της ακαδημαϊκής ελευθερίας δεν εκτιμάται δεόντως. Υπερεκτιμάται, όταν ταυτίζεται με την ελευθερία της έκφρασης. Αν υπάρχει κίνδυνος ποτέ κάποιος να διωχθεί για τις ιδέες του, ο χώρος του πανεπιστημίου δε θα τον προστατέψει. Οι ιστορικές αναγωγές επαφίενται στην εύφρονα κρίση του αναγνώστη. Υποτιμάται, όταν ο χώρος του πανεπιστημίου αντιμετωπίζεται σαν οποιοδήποτε άλλο χώρο, μιας δημόσιας υπηρεσίας, μιας τράπεζας που χρειάζεται προστασία και προσλαμβάνει έναν σεκιουριτά. Εξευτελίζεται δε, όταν ταυτίζεται με τον αχαλίνωτο ετσιθελισμό του εκάστοτε αργόσχολου αντικοινωνικού.
Όσον αφορά την εγκληματικότητα (ναρκωτικά, βανδαλισμοί, τραμπουκισμοί, κτλπ), αυτή υπάρχει στις σχολές των μεγάλων πόλεων όπου και υπάρχει γενικότερα αυξημένη εγκληματικότητα. Το ίδιο χάλι που επικρατεί στο πανεπιστήμιο, το συναντά κανείς και στην πλατεία και στο πάρκο. Το πρόβλημα είναι η εγκληματικότητα και όχι η στέγαση της στο πανεπιστήμιο. Το άσυλο, που υποτίθεται ότι ήταν η πηγή του κακού, καταργήθηκε. Η αστυνομία μπορεί, όταν και όπου κρίνει να μπαίνει και να κάνει την δουλεία της. Αφού, όμως, δεν επικρατεί παντού η ίδια κατάσταση, γιατί να εφαρμόζεται παντού το ίδιο μέτρο; Γιατί να εφαρμοστεί το επαχθέστερο μέτρο κατευθείαν, χωρίς προηγουμένως να εφαρμοστούν ηπιότερα μέτρα;
Κοινός τόπος, πάντως, όλων των διαβουλευομένων είναι η ανοχή απέναντι στις φοιτητικές παρατάξεις. Να δυναστεύουν οι κομματικές νεολαίες τα πανεπιστήμια, προκειμένου να ανανεώνουν τα κόμματα την εγγράμματη πελατεία τους. Πολιτική επιβολή δια της βίας, βανδαλισμοί, καταλήψεις, μουτζούρες στους τοίχους, αφίσες, τραπεζάκια και ένα σωρό άλλες παρόμοιες πρακτικές γνωστές σε όλους και χιλιοειπωμένες, οι οποίες δεν εγείρουν μόνον ζητήματα ασφάλειας, θίγουν την ακαδημαϊκή ακεραιότητα και υποβαθμίζουν το ελληνικό πανεπιστήμιο αισθητικά και πραγματικά.
Έχω την αίσθηση ότι το πανεπιστήμιο δεν πρέπει να ανήκει στον κάθε άσχετο. Δεν είναι χώρος της πολιτικής, της κομματικής στράτευσης, δεν είναι χώρος ανοιχτός στην κοινωνία. Ανήκει στους καθηγητές και στους σπουδαστές. Είναι ο χώρος της επιστήμης, ο χώρος που προάγει τον αντιδογματισμό και την ελεύθερη σκέψη. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο πρέπει να είναι αποστειρωμένος και καθαρός από εξωακαδημαϊκά στοιχεία, είτε αυτά είναι αστυνομικοί, είτε κακοποιά στοιχεία, είτε οποιοσδήποτε τρίτος που είδε φως και μπήκε. Αυτή, νομίζω, είναι και η ουσία της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Τα προβλήματα που δεκαετίες ταλανίζουν το ελληνικό πανεπιστήμιο δεν λύνονται τόσο εύκολα με ρεβανσισμούς και πολιτικές εντυπωσιασμού. Χρειάζονται ριζικές μεταβολές και ρωμαλέες μεταρρυθμίσεις. Προοπτική για κάτι τέτοιο, όμως, δεν φαίνεται να υπάρχει.
