Της Μαρίας Βασταρδή,
Λίγες χώρες στον κόσμο καλλιεργούν και προωθούν σε τέτοιο βαθμό τη μουσική τους παράδοση όσο η Ιταλία. Η πατρίδα του «Belcanto» όχι μόνο έχει μία σταθερή παρουσία στη διεθνή μουσική σκηνή, διαδίδοντας την ιταλική γλώσσα και την κουλτούρα, αλλά και δίνει βήμα σε νέους μουσικούς να αναδείξουν το ταλέντο τους σε εθνικό επίπεδο. Κεντρικό ρόλο στο πεδίο αυτό διαδραματίζει το Φεστιβάλ Ιταλικού Τραγουδιού του Σαν Ρέμο, μία ετήσια φαντασμαγορική γιορτή που διεξάγεται στην πόλη Σαν Ρέμο, στην περιφέρεια της Λιγουρίας.
Κάθε χρόνο από το 1951 καλλιτέχνες από όλη την Ιταλία ανεβαίνουν στη σκηνή του θεάτρου Ariston προκειμένου να παρουσιάσουν από ένα καινούριο τραγούδι στην ιταλική γλώσσα -ή σε κάποια από τις δεκάδες διαλέκτους που μιλούνται μέχρι και σήμερα στη χώρα. Ο διαγωνισμός διεξάγεται συνήθως τον Φεβρουάριο και διαρκεί 5 μέρες, στη διάρκεια των οποίων παρουσιάζονται τα τραγούδια και διεξάγονται ψηφοφορίες τόσο του κοινού όσο και από την κριτική επιτροπή, τους δημοσιογράφους και τους μουσικούς του Φεστιβάλ.
Οι συμμετέχοντες διακρίνονται σε κατηγορίες, τους 26 «πρωταθλητές» και τους 8 νέους μουσικούς που αποτελούν τις «νέες προτάσεις». Όλοι διαγωνίζονται με στόχο το χρυσό αγαλματίδιο του λιονταριού, ενώ υπάρχουν και άλλες κατηγορίες βραβείων, όπως το βραβείο για την καλύτερη νέα πρόταση, για τους καλύτερους στίχους ή την καλύτερη μουσική και άλλα. Επιπλέον, ο νικητής του Φεστιβάλ έχει το δικαίωμα, εφόσον το επιθυμεί, να εκπροσωπήσει την Ιταλία στον Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision.
Αν και το Φεστιβάλ ξεκίνησε σε μία προσπάθεια ανοικοδόμησης της τοπικής οικονομίας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, γρήγορα εξελίχθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα της χώρας ετησίως. Πλέον όλος ο διαγωνισμός αναμεταδίδεται ζωντανά στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο και το διαδίκτυο από το ιταλικό εθνικό δίκτυο ραδιοτηλεόρασης, ενώ γίνονται επίσης αναμεταδόσεις και στο εξωτερικό. Εκατομμύρια Ιταλοί συγκεντρώνονται γύρω από τις τηλεοράσεις τους τις ημέρες του Φεστιβάλ, γεγονός που αποδεικνύεται τόσο από τα ποσοστά τηλεθέασης και τον όγκο των διαφημίσεων που προβάλλονται κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού όσο και από τη μετάβαση εκατοντάδων δημοσιογράφων στην πόλη προκειμένου να κάνουν εκτενές ρεπορτάζ τόσο τις ημέρες πριν όσο και κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας του Φεστιβάλ.
Η επιτυχία του Φεστιβάλ δεν είναι μόνο εγχώρια. Πλήθος μεγάλων καλλιτεχνών διεθνούς φήμης έχει συμμετάσχει στο Φεστιβάλ είτε με εμφανίσεις ως καλεσμένοι είτε τη βραδιά που είναι αφιερωμένη σε ντουέτα. Τα τραγούδια δηλαδή που διαγωνίζονται επανεκτελούνται τη συγκεκριμένη ημέρα από τον τραγουδιστή μαζί με κάποιον άλλον ή άλλους τραγουδιστές που δεν συμμετέχουν διαγωνιστικά. Έτσι, καλλιτέχνες, όπως ο Stevie Wonder, o Ray Charles, o Louis Armstrong στο παρελθόν, αλλά και ο Elton John και η Ellie Goulding πιο πρόσφατα, έχουν εμφανιστεί στη σκηνή του θεάτρου Ariston.
Το Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο έδωσε σε πολλούς νέους καλλιτέχνες την ευκαιρία να αναδείξουν το ταλέντο τους, αποτελώντας το ξεκίνημα για μία μεγάλη καριέρα, όπως συνέβη με τον Eros Ramazzotti και τη Laura Pausini. Για κάποιους άλλους η συμμετοχή τους στάθηκε σημαντική για να διευρύνουν το κοινό τους, φτάνοντας στα σπίτια όλης της Ιταλίας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το ντουέτο του Al Bano με τη Romina Power. Πλέον το Φεστιβάλ έχει δημιουργήσει και έναν καινούριο διαγωνισμό, τον «Sanremo Giovani», από τον οποίο προκύπτουν και ορισμένοι από τους συμμετέχοντες στην κατηγορία των νέων προτάσεων στο κύριο Φεστιβάλ.
71 χρόνια μετά την παρθενική έκδοσή του, το Φεστιβάλ έχει μία ξεχωριστή θέση στην παγκόσμια μουσική σκηνή αλλά και στην προώθηση της ιταλικής μουσικής βιομηχανίας. Τη συμβολή του αυτή διατηρεί ακέραιη μέσα στα χρόνια, ακόμα και υπό τις πιο αντίξοες συνθήκες. Έτσι, φέτος, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, το Φεστιβάλ θα διεξαχθεί από τις 2 έως τις 6 Μαρτίου και για πρώτη φορά στην ιστορία του χωρίς κοινό, με την ελπίδα η μουσική να οπλίσει με υπομονή τον ιταλικό λαό, καθώς διανύει μία από τις πιο δύσκολες χρονιές στην ιστορία του.
