Του Ιωάννη Φίλιππα,
Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990 και ενώ στην Ελλάδα ευδοκιμούσε το χρηματιστήριο και γενικά επικρατούσε μία διάχυτη αισιοδοξία για το μέλλον, στην Ασία ξεπήδησε μία κρίση χρέους. Αυτή η νέα χρηματοπιστωτική κρίση έμελλε να δημιουργήσει φόβους και προσδοκίες για μία παγκόσμια κρίση.
Το 1997, χωρίς να έχουν διαπιστωθεί μέχρι και σήμερα τα ακριβή αίτια της φυγής των διεθνών επενδυτών και της απόσυρσης των κεφαλαίων τους, η νοτιοανατολική Ασία βρέθηκε μπροστά σε μία νέα κρίση χρέους.
Από τις αρχές του 1997, που ξεκίνησε και η μεγάλη φυγή κεφαλαίων, μέχρι και τον Αύγουστο του 1997, δηλαδή για 8 μήνες, η κυβέρνηση της Ταϊλάνδης πάλεψε με τους κερδοσκόπους για 8 μήνες, δαπανώντας 40 από τα συνολικά 43 δις διαθέσιμα συναλλαγματικά αποθέματα. Αυτό οδήγησε έπειτα σε υποτίμηση του μπαχ έναντι του δολαρίου. Πριν την κρίση, η οικονομία της Ταϊλάνδης έτρεχε με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 8-9%.
Ας εξετάσουμε, όμως, λίγο πιο προσεκτικά την οικονομία της Ταϊλάνδης. Αυτή η χώρα είχε ως κύρια παραγωγική δραστηριότητα την παραγωγή αγροτικών προϊόντων, τα οποία εξήγαγε, όπως και πρώτες ύλες. Μετά την κρίση χρέους στη Λατινική Αμερική, οι επενδυτές αναζήτησαν νέους επενδυτικούς προορισμούς. Έτσι, προσελκύστηκαν από το φθηνό και πειθαρχημένο εργατικό δυναμικό.
Οι ταϊλανδέζικες χρηματοπιστωτικές εταιρείες, εκμεταλλευόμενες τη μεγάλη φθηνή εισροή κεφαλαίων στη χώρα, τα δάνειζαν στη συνέχεια σε ντόπιους επιχειρηματίες, με υψηλό προφίλ κινδύνου, οι οποίοι δραστηριοποιούνταν είτε στον κατασκευαστικό κλάδο, είτε στα ηλεκτρικά προϊόντα είτε στη βιομηχανία. Κυρίως, δηλαδή, μετασχημάτιζαν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις έναντι των ξένων επενδυτών σε μακροχρόνιες απαιτήσεις από τους εγχώριους επιχειρηματίες. Αυτό εγκυμονεί πολύ μεγάλο κίνδυνο σε περίπτωση που οι ξένοι επενδυτές αποφασίζουν να αποσύρουν τα χρήματά τους.
Η αρχή έγινε από την Ταϊλάνδη, αλλά πολύ γρήγορα επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες όπως η Ν. Κορέα, η Μαλαισία και η Ινδονησία. Οι συνέπειες της κρίσης δεν περιορίστηκαν μόνο σε αυτές τις χώρες αλλά εξαπλώθηκε και σε οικονομίες όπως το Χονγκ Κονγκ, η Σιγκαπούρη, η Νέα Ζηλανδία και η Ιαπωνία.
Μέχρι το τέλος του έτους το μπαχ είχε χάσει πάνω από το 75% της αξίας του. Αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο πρόβλημα το αντιμετώπισε η Ταϊλάνδη, καθώς οι ντόπιες επιχειρήσεις ήταν υπερχρεωμένες (εκτιμάται 40-60 δις σε ξένα νομίσματα) .
Η Ασιατική Κρίση διήρκεσε περίπου 2 χρόνια. Βαθιά ύφεση, οικονομική κρίση και πολιτική αστάθεια ήταν ο απόηχος της κρίσης. Οι χώρες που βρέθηκαν στο επίκεντρο, αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν τα προγράμματα του ΔΝΤ. Το πακέτο περιλάμβανε δημοσιονομικές παρεμβάσεις και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Ακόμα και μετά το τέλος του προγράμματος, οι οικονομίες δεν μπόρεσαν να επιστρέψουν στους προηγούμενους ρυθμούς ανάπτυξης.
Αξιοσημείωτο παραμένει το γεγονός ότι λίγους μήνες πριν, οι οίκοι αξιολόγησης είχαν συμπεράνει ότι ο πιστωτικός κίνδυνος των χωρών αυτών ήταν ανύπαρκτος.
Αναφορές
- Human Act, Διεθνείς Κρίσεις.
- Euro2day.
- GRinvest.
