Της Μαρίλιας Πλατσά,
Η σφαγή της πλειονότητας των ιθαγενών της αμερικανικής ηπείρου στο βωμό της δημιουργίας ενός «νέου» κόσμου αποτελεί ένα από τα μελανά σημεία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Όταν οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες έφθασαν το 1607 στην πόλη Jamestown της Βιρτζίνια, εκτιμάται ότι οι ιθαγενείς Aμερικανοί ξεπερνούσαν τα 10 εκατομμύρια σε πληθυσμό. Μέχρι το 1900 υπολογίζεται ότι είχαν απομείνει μόνο 300 χιλιάδες. Από το 1622 εώς τα τέλη του 19ου αιώνα έλαβε χώρα μία σειρά από πολέμους ανάμεσά τους, οι οποίοι επονομάστηκαν Αμερικανικοί-Ινδιάνικοι πόλεμοι με κύριο αντικείμενο διαμάχης το πλούσιο έδαφος. Οι τεταμένες αυτές σχέσεις μεταξύ των αποικιοκρατών και των Ινδιάνων, που είχαν κατοικήσει τα εδάφη αυτά για χιλιάδες χρόνια, έμελλε να αποβούν μοιραίες για τους τελευταίους.
Οι λόγοι της έκδηλης βιαιότητας των Αμερικανών απέναντι τους θα πρέπει να αναζητηθούν αρχικά στις φιλόδοξες επιδιώξεις τους. Για τους περισσότερους ήταν απαγορευμένο να κληρονομήσουν έγγειο πρόσοδο στην πατρίδα τους, με αποτέλεσμα να εποφθαλμιούν τα εδάφη των Ινδιάνων, τα οποία επιπροσθέτως αποτελούσαν πηγή φυσικού πλούτου. Οι θεμελιώδεις διαφορές τους σε πολιτισμικό, γλωσσικό, καθώς και σε θρησκευτικό επίπεδο, ακόμα, δεν ευνοούσαν τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ τους. Το δέρμα τους ήταν πιο σκούρο, μιλούσαν τη δική τους γλώσσα, σέβονταν και εκτιμούσαν το πολύτιμο αγαθό της φύσης, αντιλήψεις και στάσεις ζωής άγνωστες προς τους περισσότερους λευκούς. Τους σκότωναν, λοιπόν, με την πρόφαση ότι υπηρετούσαν το καλό του πολιτισμού και του χριστιανισμού. Η πρακτική τους βέβαια δεν επιβεβαιώνει τη θεωρία αυτή.
Το 1782 μία στρατιωτική αμερικανική ομάδα από την Πενσυλβάνια επιτέθηκε θανατηφόρα σε βάρος εκχριστιανισμένων μελών της ινδιάνικης φυλής Delaware. Καίριο ρόλο στην πυροδότηση της αντιπαλότητας αυτής διαδραμάτισε η υποστήριξη εκ μέρους της πλειονότητας των φυλών προς τη Βρετανία κατά τη διάρκεια της Αμερικανικής Επανάστασης, καθώς και αργότερα στον Πόλεμο του 1812. Οι ιθαγενείς έπρεπε να ταχθούν με μία πλευρά είτε να διατηρήσουν ουδέτερη στάση. Τελικά, προσχώρησαν στο βρετανικό στρατόπεδο χωρίς να αποκομίσουν οφέλη από την επιλογή αυτή, καθώς δεν συμμετείχαν στις συζητήσεις ειρήνης ενώ παράλληλα απεμπολούσαν εδάφη τους.
Κατά τη διάρκεια των Αμερικανικών–Ινδιανικών πολέμων, οι αυτόχθονες υπέστησαν ποίκιλες μορφές βιαιότητας από τους κατακτητές. Η έλλειψη ανοσίας τους απέναντι στις ασθένειες που μετέφεραν οι δυτικοί, ευθύνεται εν μέρει για την αύξηση της θνησιμότητας στην κοινότητά τους, γεγονός το οποίο επιδείνωνε με τις ενέργειες της και η αμερικανική κυβέρνηση η οποία στα τέλη του 18ου τους διένειμε είδη υγιεινής χρησιμοποιημένα από φορείς της ευλογιάς.
Στο νότο, ο Πόλεμος του 1812 οδήγησε στο Mvskoke Creek πόλεμο που διήρκησε από το 1813-1814. Επρόκειτο για έναν εσωτερικό εμφύλιο μεταξύ των φυλών με βασικούς εμπλεκομένους ακόμα την Αμερική, καθώς και τις αποικιακές δυνάμεις Ισπανία και Βρετανία που είχαν ως απώτερο σκοπό την παρεμπόδιση της Αμερικής να επέμβει στα συμφέροντα τους. Οι πρώιμες επιτυχίες στο πεδίο της μάχης εκ μέρους της ινδιάνικης φυλής Creek εξόργισαν το Γενικό στρατηγό των Αμερικανών ο οποίος με τη βοήθεια της ομάδας του κατέσφαξε 186 μέλη της. Την ίδια στιγμή, οι γυναίκες της φυλής επέλεγαν να θανατώσουν οι ίδιες τα παιδιά τους αποφεύγοντας με τον τρόπο αυτό την τραγωδία να γίνουν μάρτυρες της σφαγής τους από τους Αμερικανούς στρατιώτες. «Τους σκοτώναμε σαν τα σκυλιά» δήλωσε αργότερα ο στρατιώτης πρώτης γραμμής, πολιτικός και μέλος του Κογκρέσου, Davy Crockett.
Κρίσιμο σημείο καμπής στις ετοιμόρροπες σχέσεις τους αποτέλεσε o νόμος της Ινδιάνικης Απομάκρυνσης ψηφισμένος μεν με πλειοψηφία από το Κογκρέσσο υπό την Προεδρεία του Andrew Jackson, με δισταγμούς, δε, ηθικής φύσεως από πολλούς. Στην ετήσια ομιλία του στο Κογκρέσο το 1833 δήλωσε «Εκείνοι δεν έχουν ούτε την ευφυία, τη βιομηχανία, την ηθική, ούτε την επιθυμία της εξέλιξης τα οποία είναι απαραίτητα για οποιαδήποτε ευνοϊκή αλλαγή στην κατάσταση τους… πρέπει αναγκαία να υποκύψουν στις περιστάσεις και πριν να έχουν ήδη εξαφανιστεί». Ο εν λόγω νόμος εξουσιοδοτούσε τον πρόεδρο να διαπραγματεύεται με τις ιθαγενείς φυλές της Νότιας Αμερικής για την απομάκρυνσή τους και τη μετακίνησή τους σε ομοσπονδιακό έδαφος δυτικά από τον ποταμό Μισισιπή με αντάλλαγμα την παραχώρηση των πατρικών εδαφών τους για εγκατάσταση στους λευκούς. Παρά την πρόβλεψη για εφαρμογή εθελούσιας μετακίνησης τους, κατέληξε να πάρει τη μορφή αναγκαστικής εκδίωξης.
Κάτω από συνθήκες πείνας, ανύπαρκτων συνθηκών υγιεινής, έκθεση σε ασθένειες και εξόντωση από το ταξίδι, πλήθος ιθαγενών πέθαιναν προτού προλάβουν να φτάσουν στο υποσχόμενο νέο μέρος. Το ταξίδι αυτό που διεξαγόταν από το 1830 έως το 1840 και είχε ως αποτέλεσμα την αναγκαστική μετακίνηση περίπου 100.000 αυτοχθόνων παραμένει γνωστό σήμερα ως το Μονοπάτι των Δακρύων (The Trail of Tears). Αποκορύφωμα των γεγονότων συνιστά ο νόμος που ψηφίστηκε το 1850 από την Πολιτεία της Καλιφόρνιας για τη Διακυβέρνηση και την Προστασία των Ινδιάνων, ο οποίος νομιμοποιούσε την εξαναγκαστική υιοθέτηση και αγοροπωλησία παιδιών αυτοχθόνων, καθώς και την υποδούλωση ανδρών και γυναικών αυτοχθόνων για προσφορά υπηρεσιών προς τους λευκούς.
Στο παραπάνω διάστημα, οι Ινδιάνοι είχαν προχωρήσει στη σύναψη περισσότερων από 374 συμφωνιών με την αμερικανική κυβέρνηση οι οποίες συχνά περιελάμβαναν τον όρο «ειρήνη και φιλία». 229 από αυτές είχαν ως περιεχόμενο την παράδοση μέρους των εδαφών που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο των ιθαγενών στους λευκούς. Αντικείμενο ορισμένων εκ των συμφωνιών αυτών αποτελούσε ακόμα η ανάπτυξη εμπορικών δεσμών μεταξύ τους με την προοπτική να αποκόψουν τις σχέσεις των Ινδιάνων με τη Βρετανία η οποία τους εφοδίαζε εκτός από άλλα αγαθά και με όπλα.
Παρά τις φανερές προσπάθειες των αυτοχθόνων να περισώσουν τον πολιτισμό τους, τους ανθρώπους τους και τα πατρικά εδάφη τους, η αδηφάγα επεκτατική πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης σχεδόν εξάλειψε την ύπαρξή τους. Στη βάση αυτή πλήθος συγχρόνων θεωρητικών κατονομάζει ως «γενοκτονία», σύμφωνα με τον ορισμό που περιλαμβάνεται στη Σύμβαση για την Πρόληψη και Καταστολή Εγκλημάτων Γενοκτονίας, την πολιτική της χώρας εις βάρος τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Από το Interamerican Journal of Psychology, των Susan Chavez Cameron και Loan T. Phan, στο «Ten stages of American Indian Genocide» σελ. 2,6,7 Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα History, στο «When Native Americans Were Slaughtered in the Name of “Civilization”», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα History, στο «American-Indian Wars», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Holocaust Museum Houston, στο «Genocide of Indigenous Peoples», Διαθέσιμο εδώ
