Του Δημήτρη Τριανταφύλλου,
Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) επικεντρώνεται στις επιχειρηματικές πρακτικές ενός οργανισμού που έχουν περιβαλλοντικές, κοινωνικές ή ανθρώπινες επιπτώσεις. Σε μερικούς η έννοια της ΕΚΕ μεταφέρει την ιδέα της νομικής ευθύνης ή απλώς της υποχρέωσης. Για άλλους, πάλι, σημαίνει κοινωνικά υπεύθυνη συμπεριφορά με ηθική έννοια και για άλλους το νόημα που μεταδίδεται, είναι αυτό του «υπευθύνου». Πολλοί το εξισώνουν, απλά, με μια φιλανθρωπική συνεισφορά. Μερικοί το θεωρούν κοινωνικά συνειδητό. Μέχρι και σήμερα, έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 35 διαφορετικοί ορισμοί.
Η κοινωνία μας βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο, σε ένα περιβάλλον που συνεχώς εξελίσσεται και περιστρέφεται γύρω από απρόβλεπτους παράγοντες. Οι επιχειρήσεις προσπαθούν, συνεχώς, να εντάσσονται δυναμικά στις αλλαγές. Ωστόσο, με τις δράσεις τους επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις, τόσο στη ζωή των πολιτών όσο και σε όλο τον κόσμο. Αυτές οι δράσεις, άλλοτε έχουν θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία και άλλοτε αρνητικό. Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη συμβάλλει στην εξομάλυνση της εικόνας της εταιρείας, για την κάλυψη των αρνητικών επιπτώσεων με τον κορεσμό των μέσων μαζικής ενημέρωσης με θετικές εικόνες.
Η σημασία της ΕΚΕ αποτελεί ένα από τα πιο έντονα θέματα μέσα σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον και αυτό ευθύνεται στο ότι οι σχέσεις μεταξύ των επιχειρήσεων και των ενδιαφερόμενων μερών τους, ειδικότερα στις μέρες μας, είναι έντονη, συνεχόμενη και ολοκληρωμένη. Οi εταιρείες πρέπει να ενδιαφέρονται να εφαρμόσουν πρακτικές ΕΚΕ, όχι μόνο για ηθικούς λόγους αλλά και για τα πιθανά κέρδη τους. Υπάρχουν τρεις προσεγγίσεις στο γιατί οι εταιρίες εφαρμόζουν την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη: ηθική υποχρέωση, βιωσιμότητα και νομιμότητα και η φήμη ως πηγή ανταγωνισμού.
Σύμφωνα με την ηθική υποχρέωση, οι εταιρείες προσπαθούν να λειτουργήσουν ως οι καλοί πολίτες που έχουν σεβασμό προς τους ανθρώπους, την κοινότητα και το περιβάλλον, με βάση τόσο τις ηθικές όσο και τις φιλοσοφικές αρχές, ανεξάρτητα από τη θετική ή αρνητική επίδραση που θα έχει στην οικονομική απόδοση της εταιρίας.
Ωστόσο, σύμφωνα με την προσέγγιση της βιωσιμότητας και νομιμότητας, που βασίζεται σε μια αποτελεσματική επενδυτική στρατηγική για το μέλλον, υποδηλώνει ότι θα μπορούσε να συμβάλλει στην βελτίωση των χρηματοοικονομικών επιδόσεων μεσοπρόθεσμα και συνεπώς να έχει ένα θετικό αντίκτυπο στην οικονομική απόδοση της εταιρίας. Στη συνέχεια, η οργανική προσέγγιση ΕΚΕ βασίζεται στη φήμη ως μέσο δημιουργίας ενός ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και για την επίτευξη βραχυπρόθεσμων στόχων χρηματοοικονομικής απόδοσης.
Σήμερα, υποστηρίζεται ότι η ΕΚΕ αποτελεί καλή στρατηγική, όταν καταφέρει να προσφέρει αντίκτυπο. Παράλληλα, καθιερώνονται πέντε βασικές διαστάσεις που είναι χρήσιμες για τη συσχέτιση πολιτικών προγραμμάτων και διαδικασιών και μπορούν να βελτιώσουν όχι μόνο το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αλλά και την αποτελεσματικότητα και την απόδοση των εταιρειών. Τονίζουν πως η δημιουργία αξίας ενός οργανισμού αποτελεί σημαντικό στόχο, τόσο για την εταιρεία, όσο και σχετικά με τη στρατηγική διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Οι πέντε βασικές διαστάσεις είναι:
- Εθελοντισμός, σχεδιασμός πρωτοβουλιών ΕΚΕ, που εμπίπτουν στο πεδίο της αποστολής και των στόχων της εταιρείας.
- Την ικανότητα της επιχείρησης να συλλάβει και να εσωτερικεύσει τον αντίκτυπο ενός προγράμματος ΕΚΕ.
- Προληπτικότητα ή προφύλαξη των αναδυόμενων οικονομικών, τεχνολογικών, κοινωνικών ή πολιτικών τάσεων όποτε όχι σε περιόδους ύφεσης.
- Τη διορατικότητα, προβολή ή αναγνώριση μεταξύ των ενδιαφερομένων.
- Την ικανότητα εκμάθησης από τα οφέλη των προγραμμάτων ΕΚΕ.
Όπως γίνεται κατανοητό, οι πρώτες τρεις διαστάσεις επικεντρώνονται κυρίως στον σχεδιασμό και την τοποθέτηση της CSR (Corporate Social Responsibility) και οι δύο τελευταίες δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στη φύση των αποτελεσμάτων που λαμβάνουν χώρα.
Συνεπώς, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη έχει γίνει γνωστή ιδέα τις τελευταίες δεκαετίες και επικεντρώνεται σε τέσσερις κύριες πτυχές, ήτοι την επίτευξη στόχων που παράγουν μακροπρόθεσμα κέρδη, τη χρήση επιχειρησιακών δυνάμεων με υπεύθυνο τρόπο, την ενσωμάτωση κοινωνικών απαιτήσεων και τη συμβολή σε μια καλή κοινωνία, κάνοντας αυτό που είναι ηθικά σωστό.
Αναφορές
-
Corporate Social Responsibility: Strategy, Communication, Governance (Cambridge University Press, 2017).
