Της Ελπίδας Καλαμαράκη,
Μέρα με τη μέρα, το ρωσικό εμβόλιο Sputnik V αποκτά όλο και περισσότερους οπαδούς, και δη, μετά τη θετική αξιολόγησή του από το περιοδικό ‘‘The Lancet’’, κορυφαίο ιατρικό περιοδικό της Βρετανίας, το οποίο αναγνώρισε ότι: «Το Sputnik V δεν έχει παρενέργειες και δημιουργεί ένα πολύ υψηλό ανοσολογικό επίπεδο».
Ως εκ τούτου, μετά την επιτυχία που γνώρισε στις χώρες της Αφρικής, με τη Γουινέα να γίνεται το πρώτο κράτος που ξεκίνησε να εμβολιάζεται με το Sputnik V τον Δεκέμβριο, αναμένοντας φέτος άλλες 1,6 εκατομμύρια δόσεις, και τη Ζιμπάμπουε, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και την Ακτή Ελεφαντοστού να ακολουθούν, το ρωσικό εμβόλιο στοχεύει το 2021 να κατακτήσει και τη Λατινική Αμερική. Ήδη έξι χώρες, η Αργεντινή, η Βολιβία, το Μεξικό, η Νικαράγουα, η Παραγουάη και η Βενεζουέλα, έχουν εγκρίνει τη χρήση του -μάλιστα ορισμένες έχουν προχωρήσει σε συμφωνίες με τη Ρωσία- ενώ ταυτόχρονα και άλλες κυμαίνονται ευνοϊκά προς αυτή την απόφαση, καθώς η παγκόσμια έλλειψη διαθέσιμων εμβολίων τις ανησυχεί.
Η Λατινική Αμερική είναι μία από τις περιοχές που έχουν υποστεί σφοδρά πλήγματα εξαιτίας της πανδημίας. Στα τέλη του 2020, αντιπροσώπευε σχεδόν το 24% των αναφερόμενων κρουσμάτων παγκοσμίως, παρόλο που αποτελείται μόλις από το 8,5% του παγκόσμιου πληθυσμού. Επιπλέον, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που προκλήθηκε από την έξαρση του κορωνοϊού, το ΔΝΤ προβλέπει ύφεση 8% για την περιοχή, με το Περού και την Αργεντινή να κυμαίνονται σε ακόμη υψηλότερα ποσοστά, 12% και 14% αντίστοιχα. Επομένως, η οποιαδήποτε ανάκαμψη της τελευταίας δεκαετίας αποδεκατίστηκε, διότι ο δείκτης φτώχειας είναι πλέον ο ίδιος όπως πριν από 15 χρόνια και τα κρατικά χρέη συνεχώς αυξάνονται.
Η απόφαση της Λατινικής Αμερικής να στραφεί στη Ρωσία για βοήθεια δεν ήταν τυχαία. Σε αντίθεση με το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech, το Sputnik V έχει τη δυνατότητα να αποθηκευτεί σε ένα κοινό ψυγείο (δηλαδή σε θερμοκρασία μεταξύ 2- 8°C), γεγονός που διευκολύνει τη μεταφορά και τη διανομή του σε φτωχότερες και πιθανώς θερμότερες χώρες. Ακόμη, η τιμή του ανέρχεται περίπου στα $20 ανά δόση, καθιστώντας το φθηνότερο από τα περισσότερα εμβόλια, εκτός από εκείνο της AstraZeneca, που όμως μέχρι τώρα θεωρείται λιγότερο αποτελεσματικό. Τέλος, η αδυναμία παραγωγής εμβολίων εγκαίρως καθώς και οι υπερβολικές ρήτρες συμφωνίας με την Pfizer οδήγησαν πολλές κυβερνήσεις σε αυτή την απόφαση. Από τη στιγμή που τα ιδιωτικά ανεπτυγμένα εμβόλια προστατεύονται από το δικαίωμα ιδιοκτησίας, δε μπορούν να αναπαραχθούν από άλλες εταιρείες ή χώρες. Επομένως, ενώ ιδιωτικές εταιρείες, όπως η Pfizer και η AstraZeneca, αγωνίζονται να ανταποκριθούν στις δεσμευμένες παραγγελίες, άλλα εργαστήρια δε μπορούν να ενταχθούν στην παραγωγή των ίδιων εμβολίων, ούτως ώστε να αυξήσουν την προμήθεια. «Είναι πάντοτε ευκολότερη η διαπραγμάτευση με ένα κράτος παρά με μία ιδιωτική εταιρεία, η οποία πρέπει να αντισταθμίζει τους πιθανούς κινδύνους, όπως για παράδειγμα ενδεχόμενες τεράστιες απώλειες. Αντίθετα, οι κρατικές εταιρείες είναι πιο ανοικτές σε προτάσεις, ειδικά όταν επιδιώκουν πολιτικούς στόχους» δηλώνει στο CNN o Danil Bochkov, Ειδικός Διεθνών Σχέσεων στο Συμβούλιο Διεθνών Υποθέσεων της Ρωσίας.
Βέβαια, η συμφωνία αυτή είναι εξίσου κερδοφόρα και για τη Ρωσία. Σύμφωνα με τον Andres Serbin, Πρόεδρο του Περιφερειακού Συντονιστή Κοινωνικής και Οικονομικής Έρευνας (CRIES) και επιστημονικό σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής στο Μπουένος Άιρες, τα συμφέροντα της Ρωσίας στη Λατινική Αμερική είναι τόσο πολιτικά, δηλαδή ενίσχυση του ανταγωνισμού της προς την ηγεμονία των Ηνωμένων Πολιτειών και γενικότερα του δυτικού ημισφαιρίου, όσο και εμπορικά, επέκταση των αγορών των ρωσικών εταιρειών. Επιπλέον, η πώληση εκατομμυρίων δόσεων εμβολίου συνάδει με τη ραγδαία αύξηση των εσόδων της Ρωσίας, γεγονός πρωταρχικής σημασίας για την οικονομία της, η οποία επλήγη από τις δυτικές κυρώσεις τα τελευταία χρόνια. Η Ρωσία αναζητά τρόπους προκειμένου να αποκαταστήσει την φήμη της μετά από χρόνια αντιπαράθεσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Επομένως, ο ρόλος του «προμηθευτή» εμβολίων αποτελεί μία ιδανική ευκαιρία ενίσχυσης των δημοσίων σχέσεών της. ‘Όπως δηλώνει και ο Bochkov: «Η Ρωσία ως τώρα έχει κυριαρχήσει, διότι χρησιμοποιεί το Sputnik V ως διπλωματικό μέσο».
Καταλήγοντας, οι Ρώσοι έχουν κάθε δικαίωμα να απολαύσουν την τωρινή επιτυχία τους και να προσπαθήσουν να την εκμεταλλευθούν πολιτικά. Ωστόσο, οι ίδιοι φιλοδοξούν να κυριαρχήσουν στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, επεκτείνοντας τις δραστηριότητές τους και σε άλλους τομείς, όπως η ενέργεια και οι νέες τεχνολογίες. Αν καταφέρουν να το πετύχουν, τότε πρόκειται να πληγεί σημαντικά το γόητρο των Η.Π.Α. και ως εκ τούτου, να αλλάξουν οι παγκόσμιες ισορροπίες. Αυτή η νέα κατάσταση ενδεχομένως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα «μίνι υγειονομικό Βιετνάμ».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
How Russian vaccine Sputnik V spread through Latin America, CNN, διαθέσιμο εδώ
-
Latin America – Russia’s Game in 2021: an Outlook, Global Risk Insights, διαθέσιμο εδώ
-
Sputnik V Takes Off in Latin America, Foreign Policy, διαθέσιμο εδώ
