Του Λευτέρη Καντίνου,
Σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, προέτρεψε τις χώρες της Ε.Ε. και τις Η.Π.Α. να δωρίσουν ως και το 5% των προμηθειών τους σε εμβόλια κατά του Covid-19 σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Οι λόγοι του Γάλλου προέδρου είναι κυρίως πολιτικοί. Όπως ανέφερε και ο ίδιος, οι χώρες τις Δύσης οφείλουν να παρέχουν δόσεις εμβολίων σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπου η διαδικασία του εμβολιασμού δεν έχει ακόμα ξεκινήσει, ως αντίδραση στις προσπάθειες της Ρωσίας και της Κίνας να παρέχουν αυτές εμβόλια στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Στην πραγματικότητα, όμως, η προσπάθεια εμβολιασμού των αναπτυσσόμενων χωρών δεν πρέπει να γίνει για πολιτικούς, αλλά, κυρίως, για οικονομικούς λόγους.
Το διεθνές εμπόριο και η οικονομική αλληλεξάρτηση των παγκόσμιων οικονομιών σημαίνει ότι οι οικονομικές ζημιές που θα προκληθούν σε μία οικονομία θα προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλες τις άλλες οικονομίες. Παράδειγμα αποτελεί η κατάρρευση της αγοράς ακινήτων στις Η.Π.Α. το 2008. Παρομοίως, η έλλειψη εμβολιασμού του πληθυσμού των αναπτυσσόμενων οικονομιών θα οδηγήσει σε δριμύτατες οικονομικές επιπτώσεις στις δυτικές οικονομίες, οι οποίες εισάγουν μεγάλο μέρος των αγαθών τους από τις χώρες της Ασίας και της Αφρικής.
Σύμφωνα με έρευνα του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ICC), αν δεν ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία του εμβολιασμού στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, τότε το παγκόσμιο Α.Ε.Π. θα σημειώσει μείωση κατά 9,2 τρισεκατομμύρια δολάρια (7,592 τρισεκατομμύρια ευρώ), που σημαίνει μείωση του παγκόσμιου Α.Ε.Π. κατά 7% σε σχέση με τα επίπεδα πριν τον Covid-19. Ακόμα κι αν οι ανεπτυγμένες χώρες εμβολιάσουν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τους μέχρι τα μέσα του 2021, θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν μεγάλες ζημιές, αν οι υπόλοιπες χώρες δεν εμβολιαστούν με παρόμοιο ρυθμό. Πιο συγκεκριμένα, οι πλούσιες χώρες θα χάσουν ως και 4,5 τρις δολάρια (3,71 τρις ευρώ) του Α.Ε.Π. τους, ενώ επιχειρηματικοί κλάδοι, όπως η κλωστοϋφαντουργία, οι κατασκευαστικές εταιρείες και η αυτοκινητοβιομηχανία θα παρουσιάσουν ζημίες μεγαλύτερες του 5%. Σε ένα αρκετά ελπιδοφόρο σενάριο, όπου οι φτωχές χώρες καταφέρουν να εμβολιάσουν το 50% του πληθυσμού τους μέχρι το τέλος του 2021, η ζημία του παγκοσμίου Α.Ε.Π. εκτιμάται γύρω στα 4,4 τρις δολάρια (3,63 τρις ευρώ) με το 53% των ζημιών να απορροφάται από τις χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου. Συμπερασματικά, οι ανεπτυγμένες χώρες όπως οι Η.Π.Α., τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., η Ιαπωνία κλπ, αναμένεται να χάσουν το 3,9% του Α.Ε.Π. τους, αν δεν υπάρξει καμία προσπάθεια για τον συντονισμό στη διανομή των εμβολίων.
Από τα παραπάνω αποτελέσματα, καταλαβαίνουμε ότι οι πλούσιες χώρες έχουν συμφέρον η διαδικασία εμβολιασμού στις φτωχότερες χώρες να διεξαχθεί με γρήγορο ρυθμό, ώστε στο τέλος του χρόνου να έχει εμβολιαστεί το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τους και έτσι να συνεχιστεί χωρίς εμπόδια η βιομηχανική τους δραστηριότητα.
Η προσπάθεια, όμως, του εμβολιασμού των αναπτυσσόμενων χωρών παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες. Αρχικά, οι υποδομές αυτών των χωρών, όπως νοσοκομεία, λεωφόροι, δίκτυα προμηθειών κ.λπ., δεν βρίσκονται σε αρκετά ικανοποιητικό επίπεδο, ώστε να εμβολιαστούν με ρυθμό παρόμοιο με αυτόν της Δύσης. Παράλληλα, οι χώρες της δύσης έχουν προμηθευτεί πάνω από το 50% των διαθέσιμων εμβολίων παγκοσμίως, για παράδειγμα οι Η.Π.Α. από μόνες τους έχουν αγοράσει το 1/6 των παγκόσμιων προμηθειών σε δόσεις εμβολίων.
Την προσπάθεια εμβολιασμού του αναπτυσσόμενου κόσμου προσπαθεί να συντονίσει ο οργανισμός Access to Covid-19 Tools (ACT) Accelerator. O ACT Accelerator αποτελεί μια παγκόσμια συνεργασία, η οποία δημιουργήθηκε τον Απρίλιο του 2020 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τη Συμμαχία Εμβολίων Gavi και το Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI) και έχει ως στόχο τη συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, επιστημόνων, επιχειρήσεων και φιλανθρωπικών οργανισμών για την επιτάχυνση του εμβολιασμού παγκοσμίως και το τέλος της πανδημίας. Βασικός πυλώνας του ACT Accelerator αποτελεί η πρωτοβουλία Covax. Στόχος του Covax αποτελεί η παροχή 2 δισεκατομμυρίων δόσεων μέχρι το τέλος του 2021 και ο εμβολιασμός τουλάχιστον του 20% του πληθυσμού κάθε χώρας. Τα οικονομικά οφέλη κάθε χώρας που θα χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα αντιστοιχούν σε απόδοση έως και 166 φορές μεγαλύτερη από το ποσό της επένδυσης, σύμφωνα με την έρευνα του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ICC).
Στις 19 Φεβρουαρίου του 2021, στη σύσκεψη των G7, αποφασίστηκε από τις συμμετέχουσες χώρες η χρηματοδότηση του ACT Accelerator κατά 4,3 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που φέρνει τις συνολικές συνεισφορές στον οργανισμό στα 10,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Όμως, για να χρηματοδοτηθεί πλήρως η δράση για το 2021, χρειάζονται επιπλέον 22,9 δισεκατομμύρια δολάρια. Αν ο οργανισμός δεν κατέχει τα απαραίτητα κεφάλαια για να χρηματοδοτήσει το έργο του, τότε η διαδικασία του εμβολιασμού στις αναπτυσσόμενες οικονομίες θα καθυστερήσει, οδηγώντας σε αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις για τις δυτικές οικονομίες, ρισκάροντας, παράλληλα, τον κίνδυνο μετάλλαξης του ιού. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι αναγκαίο οι ανεπτυγμένες χώρες και διάφοροι άλλοι οργανισμοί να χρηματοδοτήσουν εξ ολοκλήρου την προσπάθεια του ACT Accelerator.
Αναφορές
- “Emmanuel Macron urges Europe to send vaccines to Africa now”, Financial Times. Διαθέσιμο εδώ.
- “Summary for policymakers of The Economic Case for Global Vaccination study”, International Chamber of Commerce. Διαθέσιμο εδώ.
- “What is the ACT-Accelerator”, World Health Organization. Διαθέσιμο εδώ.
- “Rich countries grab half of projected covid-19 vaccine supply”, The Economist. Διαθέσιμο εδώ.
- “COVAX explained”, Gavid. Διαθέσιμο εδώ.
- “G7 leaders commit US$ 4.3 billion to finance global equitable access to tests, treatments and vaccines in 2021”, World Health Organization. Διαθέσιμο εδώ.
