Του Κωνσταντίνου Λίκα,
Τον Νοέμβριο 2020, το Αζερμπαϊτζάν ενεπλάκη στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, το οποίο αναγνωριζόταν μεν ως Αζέρικο έδαφος, αλλά βρισκόταν υπό αρμενικό έλεγχο. Οι Αρμένιοι πίστευαν ότι θα νικήσουν τους Αζέρους, όπως ακριβώς κατά τη δεκαετία του 1990. Ωστόσο, εντός 6 εβδομαδών, εάλω η Σούσα. Οι Αζερικές ειδικές δυνάμεις και η χρήση drone Bayraktar TB-2, συναρτήσει των λαθών της αρμενικής διοίκησης, οδήγησαν στην ήττα των τελευταίων.
Η ήττα αυτή σόκαρε την Ελλάδα. Η τεχνολογική υπεροχή πλέον καθορίζει πολέμους. Στις δεκαετίες μετά την ήττα τους, οι Αζέροι ενίσχυσαν το ΑΕΠ τους και εκσυγχρόνισαν τις ένοπλες δυνάμεις τους, ενώ οι Αρμένιοι δεν μπόρεσαν να πετύχουν την ίδια οικονομική ευμάρεια. Άλλωστε, ο πόλεμος, όπως είπε ο Θουκυδίδης, είναι πιο πολύ θέμα χρημάτων παρά όπλων.
Επιστρέφουμε στην Ελλάδα. Σαφώς και οι αμυντικές μας δαπάνες πιέζονται λόγω των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας. Εγκρίνονται εξοπλιστικά προγράμματα τουλάχιστον 5 δις ευρώ, αγοράζουμε Rafale και φρεγάτες τύπου Belh@rra. Παράλληλα, όμως, ο προϋπολογισμός μας βρίσκεται εκτός πλαισίου κατά €20 δις λόγω πανδημίας.
Ερώτηση: η χώρα μας, που χρωστάει €370 δισεκατομμύρια και έχει ΑΕΠ €160 δις, που βιώνει τον πλήρη πόνο της πανδημίας και βρίσκεται αντιμέτωπη με την οικονομική κατάρρευση, πώς μπορεί να χρηματοδοτεί νέα εξοπλιστικά προγράμματα;
Σωστά. Δάνεια. Συγκεκριμένα, μέσα από την έκδοση ομολόγων.
Ο πόλεμος είναι θέμα χρημάτων. Συνήθως δε, δανεισμού. Οι Βρετανοί εξέδωσαν διηνεκή ομόλογα (consols) για να χρηματοδοτήσουν τους Ναπολεόντειους Πολέμους (1805-1815). Η Ναζιστική Γερμανία χρηματοδότησε τους πολέμους της με δανεικά. Οι ΗΠΑ επίσης χρηματοδότησαν τους πολέμους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν με δανεικά. Για μια χώρα σαν την Ελλάδα, που βρίσκεται σε δημοσιονομικό έλεγχο και σε δημογραφική και οικονομική παρακμή, ο δανεισμός από τις αγορές είναι ο μοναδικός τρόπος για να καλύψει τις ανάγκες τις σε όπλα και υποδομές.
Επομένως, πρέπει να γίνει στρατηγική συνείδηση – όχι, εθνική αποστολή – η επίτευξη της μέγιστης δυνατής πιστοληπτικής ικανότητας του κράτους. Πρέπει η Ελλάδα, εν καιρώ πολέμου, να μπορεί να δανειστεί χρήματα από τις αγορές χωρίς να ρισκάρει τη χρεοκοπία και ως συνέπεια την πρόωρη ήττα μας. Διότι, όσο ισχυρές και να είναι οι Ένοπλές μας Δυνάμεις, εάν στερέψει η στρόφιγγα (διότι ο,τι και να έχουμε, εν καιρώ πολέμου θα αδειάσει το ταμείο) δανεισμού, δεν θα μπορέσουμε να συντηρήσουμε τις προσπάθειές μας.
Επίσης, η ανάσταση της οικονομίας είναι επιτακτική. Ωραία τα νέα όπλα που παραγγέλνουμε, αλλά εάν δεν καταφέρουμε να αναστήσουμε την οικονομία, δεν θα μπορέσουμε να προβούμε και σε άλλους εξοπλισμούς που είναι απαραίτητοι, όπως τα UAV (μη επανδρωμένα οχήματα). Ας είμαστε ειλικρεινέις – οι Αρμένιοι δεν έχασαν λόγω δειλίας – τουναντίον – αλλά έχασαν επειδή οι Αζέροι α) ήταν πιο πλούσιοι και β) ήταν καλύτερα προετοιμασμένοι με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας.
Διότι μπορεί σήμερα τα επιτόκια των δεκαετών ομολόγων του δημοσίου να είναι χαμηλά λόγω της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, κανείς ωστόσο δεν το εγγυάται στο διηνεκές. Και δεν μπορούμε να στηρίξουμε μία χώρα στο prospect χαμηλών επιτοκίων εσαεί.
Αναφορές
- Πρώτο Θέμα, Δίνουμε δέκα δισ. ευρώ για νέα όπλα – Προς συμφωνία με τους Γάλλους για τα Rafale. Διαθέσιμο εδώ.
- Air Recognition, Azerbaijan would acquire Turkish-made Bayraktar TB2 armed drones. Διαθέσιμο εδώ.
