Του Ηλία Κοντού,
Στα βορειοδυτικά των Η.Π.Α., θα βρει κανείς την Πολιτεία της Washington, με πρωτεύουσα την Olympia και πληθυσμό λίγο παραπάνω από 7,5 εκατομμύρια κατοίκους. Δεν σχετίζεται όμως με την πρωτεύουσα Washington, στην ανατολική ακτή, μεταξύ Maryland και Virginia. Και δεν θα μπορούσε: η Washington D.C. δεν είναι και δεν αποτελεί μέρος καμίας Πολιτείας.
Τα συνταγματικά εμπόδια
Γιατί δεν είναι Πολιτεία; Το 1790, οι ιδρυτές των Η.Π.Α. αποφάσισαν τη δημιουργία μιας περιφέρειας, με εδάφη του Maryland και της Virginia, η οποία θα στέγαζε το διοικητικό κέντρο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης της χώρας. Η πρωτεύουσα και η ευρύτερη περιφέρεια (District of Columbia ή D.C.) τέθηκαν υπό τον έλεγχο του Κογκρέσου, για λόγους ασφαλείας και προστασίας των κυβερνητικών υπηρεσιών. Μικρή σημασία δόθηκε στα δικαιώματα 720.000 κατοίκων, 230 χρόνια αργότερα. Δικαιώματα που διεκδικούν εδώ και δεκαετίες, χωρίς αποτέλεσμα, με μια μεγάλη μερίδα πολιτών και πολιτικών (κυρίως Ρεπουμπλικάνων) να αντιτείνουν ότι η «πολιτειοποίηση» της πρωτεύουσας δεν συμβαδίζει με το σκεπτικό των ιδρυτών. Επομένως, το καθεστώς της D.C. μπορεί να αλλάξει, μόνο αν άλλαζε και το Σύνταγμα.
Τι χάνει η D.C.
Ποια είναι τα δικαιώματα, όμως, που απολαμβάνουν οι υπόλοιποι πολίτες των Η.Π.Α. και όχι αυτοί της D.C.; Το πιο βασικό είναι ότι δεν εκπροσωπούνται, με δικαίωμα ψήφου, στο Κογκρέσο. Ούτε στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου έχουν μόνο έναν εκπρόσωπο (την Eleanor Holmes Norton από το 1991), χωρίς δικαίωμα ψήφου, ούτε στη Γερουσία. Ακόμα, βασικά ζητήματα, όπως ο έλεγχος των όπλων, η νομιμοποίηση της μαριχουάνας ή το δικαίωμα στην άμβλωση, τα οποία συνήθως βρίσκονται στη δικαιοδοσία της εκάστοτε Πολιτείας, στην D.C. ελέγχονται από το Κογκρέσο, με αποτέλεσμα, η σχεδόν αμιγώς Δημοκρατική D.C., υπό συντηρητικής Ρεπουμπλικανικής κυβέρνησης, όπως αυτή του Trump τα τελευταία τέσσερα χρόνια, να υποφέρει. Ένα, ακόμα, ζήτημα είναι και αυτό του δικάζειν, με την D.C. να μπορεί να συλλάβει, αλλά όχι να δικάσει για εγκλήματα εντός της επικράτειάς της. Επιπροσθέτως, με πληθυσμό κατά πλειοψηφία έγχρωμο, τίθεται και φυλετικό θέμα, με τη λευκή κυβέρνηση να αδυνατεί να εκπροσωπήσει επαρκώς τα δικαιώματά τους. Όσο για το επιχείρημα της ασφάλειας, που εγείρουν οι πολέμιοι της αλλαγής του καθεστώτος της D.C., αυτό κατέρρευσε κατά την επίθεση στο Καπιτώλιο. Όπως δήλωσε και ο δήμαρχος Muriel M. Bowser, άργησε κατά τουλάχιστον μια ώρα η παρέμβαση της Εθνικής Φρουράς, παρά τις εκκλήσεις από τον ίδιο, γιατί η απόφαση για παρέμβαση δεν ήταν δική του ή της περιφέρειας, αλλά της κυβέρνησης και του Donald Trump.
Η κατάσταση σήμερα
Λίγους μήνες πριν, για πρώτη φορά, η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε νομοσχέδιο που θα άλλαζε το καθεστώς της D.C. σε Πολιτεία. Η 51η Πολιτεία των Η.Π.Α., με ισχυρή πλειοψηφία Δημοκρατικών, θα έφερνε δύο επιπλέον Βουλευτές και δύο επιπλέον Γερουσιαστές στο πλευρό των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο. Ειδικά για τη Γερουσία, που αυτή τη στιγμή βιώνει απόλυτη ισοψηφία (50-50), οι δύο επιπλέον Δημοκρατικοί Γερουσιαστές θα άλλαζαν τις ισορροπίες. Έτσι δικαιολογείται και η άρνηση του Ρεπουμπλικάνου Mitch McConnell να φέρει το νομοσχέδιο προς ψήφιση στη Γερουσία, στην οποία δεν θα περνούσε έτσι κι αλλιώς, λόγω της ενισχυμένης πλειοψηφίας που χρειάζεται για να περάσει το νομοσχέδιο (60-40). Η «αποστασία», όμως, 10 Ρεπουμπλικάνων, προκειμένου να περάσει το νομοσχέδιο, θεωρείται απίθανη. Οι Δημοκρατικοί θα μπορούσαν να παρακάμψουν την άρνηση των Ρεπουμπλικάνων, περνώντας το νομοσχέδιο με απλή πλειοψηφία, μια κίνηση που θα δημιουργούσε όμως μια πολιτική δυναμική με αρκετό ρίσκο για το μέλλον. Το νομοσχέδιο, προκειμένου να ξεπεράσει τα συνταγματικά εμπόδια, προέβλεπε μια νησίδα ελεγχόμενη από το Κογκρέσο, που θα εκτεινόταν περίπου 40 τετραγωνικά χιλιόμετρα και θα περιλάμβανε το Καπιτώλιο, τον Λευκό Οίκο και άλλα κυβερνητικά κτίρια, επιτρέποντας την μετατροπή της υπόλοιπης περιφέρειας σε Πολιτεία.
Οι πολίτες της D.C. δήλωσαν την πρόθεσή τους με εμφατικό τρόπο το 2016, όταν σε ανάλογο δημοψήφισμα 86% των συμμετεχόντων ψήφισαν υπέρ της αλλαγής της D.C. σε Πολιτεία. Θεωρούν δε πολύ θετική την παρουσία του Joe Biden στην προεδρεία πλέον των Η.Π.Α., καθώς έχει τεθεί υπέρ της μετατροπής. Η υποψήφια 51η Πολιτεία των Η.Π.Α., με όνομα “Washington, Douglass Commonwealth”, φαντάζει πιο κοντά από ποτέ. Με τους πολίτες της να πληρώνουν περισσότερους ομοσπονδιακούς φόρους κατά κεφαλή από πολλές άλλες Πολιτείες, δεν ζητούν τίποτα περισσότερο από την εφαρμογή στην πράξη του ρητού της πρωτεύουσας: Justitia Omnibus. Δικαιοσύνη για όλους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ιστοσελίδα «Καθεστώς Πολιτείας για την D.C.», διαθέσιμη εδώ
- Could D.C. become a state? Explaining the hurdles to statehood, Washington Post, διαθέσιμο εδώ
- The 51st State? Washington Revisits an Uphill Cause With New Fervor, New York Time, διαθέσιμο εδώ
- Democrats introduce bill to make Washington, D.C., the 51st state, NBC News, διαθέσιμο εδώ
