Της Βασιλικής Σέμκου,
Στις 26 Νοεμβρίου του 2007 η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε) αποφάσισε και καθιέρωσε την 20η Φεβρουαρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Δικαιοσύνης. Έκτοτε, κάθε χρόνο την ημέρα αυτή ο κόσμος γιορτάζει την ουσιαστική καθιέρωση των δικαιωμάτων, των υποχρεώσεων, την προστασία και την ευημερία σε ένα κοινωνικό σύνολο το οποίο λογίζεται ως δίκαιο.
Μεταξύ άλλων, ο Ο.Η.Ε «αναγνωρίζει ότι η κοινωνική ανάπτυξη και η κοινωνική δικαιοσύνη είναι απαραίτητες, η ευρεία ανάπτυξη και η διαρκής οικονομική ανάπτυξη στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της κοινωνικής ανάπτυξης, ότι η παγκοσμιοποίηση και η αλληλεξάρτηση δημιουργούν νέες ευκαιρίες για την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον αναγνωρίζει την ανάγκη περαιτέρω ενοποίησης των προσπαθειών της διεθνούς κοινότητας στην εξάλειψη της φτώχειας και στην προώθηση της πλήρους απασχόλησης και της αξιοπρεπούς εργασίας, της ισότητας των φύλων και πρόσβασης στην κοινωνική ευημερία και δικαιοσύνη για όλους. Αποφασίζει, ξεκινώντας από την εξηκοστή τρίτη σύνοδο του, στις 20 Φεβρουαρίου να εορτάζεται ετησίως ως η Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Δικαιοσύνης και καλεί όλα τα κράτη-μέλη να αφιερώσουν αυτήν την ειδική μέρα στην προώθηση της σε εθνικό επίπεδο.».
Αναφερόμενοι στις εξαγγελίες του Ο.Η.Ε για την συγκεκριμένη ημέρα, είναι δυνατό να κατανοήσουμε την σημασία που έχει η δικαιοσύνη πολύ περισσότερο ως προϋπόθεση των κοινωνιών, οι οποίες ενδέχεται να πλήττονται από ανισότητες, παθογένειες και αποστάσεις. Έχουμε διανύσει μεγάλο δρόμο, έχουμε ξεπεράσει πολλές δυσκολίες αλλά ακόμη έχουμε πολλές μάχες.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα των Ηνωμένων Εθνών σημειώνονται, ακόμη και με μικρά βήματα, πρόοδοι και εξέλιξη. Ωστόσο, παραμένουν τα προβλήματα και οι αντίξοες συνθήκες για ορισμένες κοινωνικές ομάδες και κράτη. Κάθε χρόνο, ωστόσο, αναλόγως των συνθηκών που επικρατούν, οι θεσμοί κηρύττουν ακόμη έναν νέο στόχο και επιδίωξη για το μέλλον. Για το 2021, λοιπόν, το θέμα είναι «Μια πρόσκληση για κοινωνική δικαιοσύνη στην ψηφιακή οικονομία». Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνή Οργανισμού Εργασίας: α) η αύξηση της απασχόλησης από το 2008 ήταν κατά μέσο όρο μόνο 0,1% ετησίως σε σύγκριση με το 0,9% μεταξύ 2000 και 2007, β) περισσότερο από το 60% όλων των εργαζομένων στερούνται σύμβασης εργασίας, γ) 45% των μισθών και των μισθωτών εργαζομένων απασχολούνται πλήρως και ακόμη και αυτό το μερίδιο μειώνεται. Παράλληλα, μέχρι και το 2019, περισσότεροι από 212 εκατομμύρια άνθρωποι δεν είχαν εργαστεί, από 201 εκατομμύρια, που ήταν τα προηγούμενα χρόνια, ενώ μέχρι το 2030 πρέπει να δημιουργηθούν 600 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας για να συμβαδίσουν με την αύξηση του πληθυσμού, ο οποίος είναι σε ηλικία επιτρεπτή για εργασία.
Η συγκεκριμένη συνέλευση και απόφαση αποτελεί κομβικό σημείο σε μια εποχή όπου όλα έχουν ανατραπεί. Η οικονομία και η εργασία έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα, τα κράτη προσπαθούν να επιβιώσουν στην δίνη της πανδημίας και οι κοινωνίες να γλιτώσουν από τον «κυκλώνα» που πλησιάζει. Τώρα, παραπάνω από ποτέ, έχουμε ανάγκη την αλληλεγγύη και τις ίσες ευκαιρίες. Περισσότερο από ποτέ, τίθεται ως στόχος η προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας η οποία ξεκίνησε ήδη από την Δ.Ο.Ε του 1999 και η οποία καταλήγει στο δυσχερές σήμερα.
Για το 2021, η δικαιοσύνη και η κοινωνία παραμένουν αξία και θεσμός αντίστοιχα, οι οποίες μας διατίθενται ως υπάρξεις ενός συνόλου. Αν αυτό το σύνολο ενταχθεί στον παγκόσμιο ιστό, τότε μάλλον είμαστε αντιμέτωποι με μια εποχή κατά την οποία οι πολλοί θα πρέπει να γίνουν ένα. Αν ωστόσο τεθεί σε εφαρμογή κάτι τέτοιο, θα κατανοήσουμε πολύ περισσότερο τις αιτίες που οδήγησαν στην ανάγκη καθιέρωσης μιας τέτοιας ημέρας. Θα αρκεστώ σε δύο φράσεις που διάβασα. Ο Ευριπίδης αναφέρει: «Αλλ’ η Δίκη γαρ και κατά σκότον βλέπει», το οποίο σημαίνει «αλλά η Δικαιοσύνη βλέπει και στο σκοτάδι. Ο Εμίλ Ζολά, Γάλλος συγγραφέας επίσης αναφέρει: «Μια κοινωνία δεν είναι ισχυρή παρά μόνο όταν βγάζει την αλήθεια στο άπλετο φως του ήλιου». Αν έπρεπε να αποδοθεί κάπως όλη η εκτενής ανάλυση θεωρώ πως θα ήταν ως εξής: Από το ενδεχόμενο σκοτάδι της κοινωνίας, θα μας βγάλει προς το φως η δικαιοσύνη, η οποία μπορεί και βλέπει πέρα από αυτό. Για κάθε ύπαρξη που έρχεται στον κόσμο αυτό, προκειμένου να ζήσει και να επιβιώσει. Για τον καθένα ξεχωριστά και για όλους μαζί. Γιατί ο ίδιος ήλιος ανατέλλει και δύει για όλους!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- World Day of Social Justice 20 February, un.org, διαθέσιμο εδώ
- Resolution adopted by the General Assembly on 26 November 2007, undocs.org, διαθέσιμο εδώ
