Της Σοφίας Κασσαβού,
Η Καταλονία αποτελεί μια αυτοδιοίκητη περιφέρεια της Ισπανίας, η οποία συνορεύει με την Γαλλία και την Ανδόρρα και αριθμεί περίπου 7,5 εκατομμύρια κατοίκους. Συχνά έχει αποτελέσει τον πυρήνα συζητήσεων και συγκρούσεων, λόγω της επιθυμίας της να ανεξαρτητοποιηθεί από την Ισπανία. Όντας μια αυτοδιοίκητη περιφέρεια, απολαμβάνει ιδιαίτερη αυτονομία σε διαφορά ζητήματα, όπως στην εκπαίδευση, στον πολιτισμό και στην οικονομία. Στο πλαίσιο αυτό, έχει δική της περιφερειακή κυβέρνηση και δικό της κοινοβούλιο. Παρά τις παραπάνω ελευθερίες, εξαρτάται άμεσα από την Ισπανία σε άλλους τομείς, γεγονός που δυσαρεστεί ένα μέρος του πληθυσμού της, οδηγώντας τις δύο αντίθετες πλευρές σε χάσμα και ρήξη. Σχετική έρευνα, μάλιστα, κατέδειξε πως ένα ποσοστό 47.7% των κατοίκων αντιτίθεται της ανεξαρτησίας, ενώ το 44,5% την υποστηρίζει.
Την περασμένη Κυριακή, στις 14 Φεβρουαρίου 2021, έλαβαν μέρος εκλογές για την ανάδειξη νέας ηγεσίας, δεδομένου ότι η θητεία της προηγούμενης είχε φτάσει στο τέλος της. H «μάχη» δόθηκε μεταξύ τριών κύριων κομμάτων: του Κόμματος των Σοσιαλιστών της Καταλονίας (Partit dels Socialistes de Catalunya – PSC), της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας (Esquerra Republicana de Catalunya – ERC) και του κόμματος «Μαζί για την Καταλονία» (Junts per Catalunya – JxCat).
Το PSC είχε ως υποψήφιο τον πρώην υπουργό Υγείας της Ισπανίας, Salvador Illa, τον οποίο προώθησε και έβαλε σε αυτή τη θέση ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Pedro Sánchez. Ο Salvador Illa επισήμανε πως αναγνωρίζει το γεγονός ότι στην Καταλονία υπάρχει και ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που τάσσεται κατά της απόσχισης με την Ισπανία, αντιπροσωπεύοντας αυτή τη μερίδα των ψηφοφόρων. Ο Pedro Sánchez φαίνεται να είναι αποφασισμένος να σπάσει τον έλεγχο των αυτονομιστών, που βρίσκονται από το 2015 στην εξουσία στη Βαρκελώνη και αυτό αποδεικνύεται με αυτή του την πράξη. Η κίνηση αυτή είχε αμφίρροπες αντιδράσεις και εκτιμήσεις. Ορισμένοι θεώρησαν πως ο πρώην υπουργός Υγείας δεν αποτελούσε σοφή επιλογή του σοσιαλιστικού κόμματος, δεδομένης της αποτυχημένης απόπειρας του αναφορικά με την διαχείριση της κρίσης του κορωνοϊού. Από την αρχή της πανδημίας, η Ισπανία μέτρα 3.000.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα της νόσου, 60.000 θανάτους και πτώση στην οικονομία της σε ποσοστό άνω του 11% σε σχέση με πέρυσι. Άλλοι, πάλι, βασίστηκαν πάνω του, ελπίζοντας πως χάρη στην αναγνωρισιμότητα του θα κερδίσει την εμπιστοσύνη των Καταλανών. Μάλιστα, ο Pedro Sánchez σε συνέντευξή του υποστήριξε σθεναρά τον υποψήφιο ηγέτη της Καταλονίας, διατυπώνοντας πως «είναι ο άνθρωπος που χρειάζεται η Καταλονία».
Η Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας, με πρόεδρο τον Oriol Junqueras, αποτελεί ένα εκ των κομμάτων που στηρίζουν την απόσχιση και την ανεξαρτητοποίηση της Καταλονίας. Ο Oriol Junqueras έχει προφυλακιστεί από τον Νοέμβριο του 2017 μετά από απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ισπανίας μετά την κρίση εξέγερσης υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Επομένως, η ιδεολογική και πολιτική τοποθέτηση των 2 προαναφερθέντων κομμάτων είναι χαώδης, καθώς υποστηρίζουν εκ διαμέτρου αντίθετες προθέσεις και πρακτικές.
Στις εκλογές που διενεργήθηκαν, οι Σοσιαλιστές κατάφεραν να αποσπάσουν τις περισσότερες ψήφους και να τερματίσουν πρώτοι στις περιφερειακές εκλογές της Καταλονίας κερδίζοντας 33 έδρες στο Κοινοβούλιο, αριθμώντας 16 έδρες περισσότερες σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές και κατακτώντας το 23% των ψήφων. Δεύτερη τερμάτισε η Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας, η οποία κατοχύρωσε, επίσης, 33 έδρες και το 21.3% των ψήφων. Το αμέσως επόμενο κόμμα ήταν το «Μαζί για την Καταλονία», διεκδικώντας 32 έδρες και το 20% των ψήφων. Το εν λόγω κόμμα τάσσεται και αυτό υπέρ της αυτονομίας της χώρας. Έκπληξη αποτελεί το γεγονός ότι για πρώτη φορά εξασφάλισε την είσοδο του στη Βουλή το ακροδεξιό κόμμα Vox, με 11 έδρες, ενώ το κυβερνόν κόμμα, το οποίο είχε κερδίσει τις εκλογές του 2017, έχασε 30 έδρες (από 36 το 2017 κατέβηκε στις 6 φέτος), αποδεικνύοντας έτσι την ανεπαρκή δράση που έλαβε κατά τη διάρκεια των τελευταίων 4 ετών, αφήνοντας ανικανοποίητους τους ψηφοφόρους του.
Μετά το πέρας των εκλογών, ο Ισπανός πρωθυπουργός έσπευσε να δημοσιεύσει στο Twitter τα συγχαρητήρια του στον πρώην Υπουργό Υγείας και νυν εκλεγμένο αρχηγό με το σοσιαλιστικό κόμμα. Χαρακτηριστικά έγραψε: «Ο σοσιαλισμός κέρδισε στις εκλογές. Φανταστικά νέα που καθιστούν την αλλαγή και την επανασύνδεση δυνατή. Σε ευχαριστώ Salvador Illa, που μας έδωσες πίσω το όνειρο ανάπλασης ενός καλύτερου μέλλοντος για την Καταλονία και την Ισπανία». Ωστόσο, στη φετινή εκλογική διαδικασία, παρά την τελική νίκη των σοσιαλιστών, τα κόμματα υπέρ της ανεξαρτησίας κατάφεραν να συγκεντρώσουν περισσότερο από το 50% των ψήφων, μια αύξηση του 3,5% σε σχέση με το 2017. Πρόκειται για την πρώτη φορά στα χρονικά που τα κόμματα υπέρ της ανεξαρτησίας συγκεντρώνουν πάνω από τις μισές ψήφους.
Παρά την νίκη του σοσιαλιστικού κόμματος, το κόμμα που αναμένεται να σχηματίσει κυβέρνηση είναι αυτό της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας (ERC), με ηγέτη τον Oriol Junqueras, ο οποίος έχει πλέον το δικαίωμα να βγαίνει έξω από τη φυλακή την ημέρα και να επιστρέφει το βράδυ, αφού συμπλήρωσε το ένα τέταρτο της ποινής του. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι ο Salvador Illa δεν διαθέτει επαρκείς έδρες στο τοπικό κοινοβούλιο και τα αυτονομιστικά κόμματα έχουν δηλώσει ότι δεν πρόκειται να συνεργαστούν μαζί του. Ως πρόεδρο της κυβέρνησης ο Oriol Junqueras πρότεινε τον Pere Aragonès, ο οποίος έχει ήδη αρχίσει επαφές και διαπραγματεύσεις προκειμένου να πάρει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στις 12 Μαρτίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η προσέλευση στις κάλπες, λόγω της πανδημίας, ήταν αρκετά υποτονική φτάνοντας το ποσοστό του 53% του πληθυσμού έναντι του 79% το 2017.
Οι εκλογές στη Καταλονία έδειξαν ότι η ίδια η χώρα είναι χωρισμένη σε δυο «στρατόπεδα». Η αυτονόμηση και ανεξαρτητοποίηση της χώρας από την Ισπανία αποτελεί το «μήλον της έριδος» για την εγχώρια πολιτική σκηνή. Παρά την επικράτηση του σοσιαλιστικού κόμματος -ένα πρωτοφανές γεγονός για την Καταλονία- η κυβέρνηση μάλλον θα σχηματιστεί από τη σύμπραξη των αυτονομιστικών κομμάτων. Αναμένουμε τις εξελίξεις και την επισημοποίηση της νέας κυβέρνησης της Καταλονίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Catalonia election: pro-independence parties increase majority, Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Catalonia Spain: Separatists set to boost majority in regional parliament, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Socialists win most votes in Catalonia, but separatists set to maintain power,
- Socialists bet on ‘third way’ in Catalonia,
