Της Βάλιας Πλακουδάκη,
Οι Ασσασίνοι ήταν μια σέκτα γνωστή ως Ισμαηλίτες Νιζαρί, τμήμα του σιιτικού Ισλάμ. Το τάγμα των Ασσασίνων αποτελούνταν από αφοσιωμένους δολοφόνους που εκτελούσαν πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες στη Μέση Ανατολή επί δυο αιώνες. Ιδρυτής του τάγματος ήταν ο Χασάν Ι Σαμπάχ (1050-1124), ο οποίος σε νεαρή ηλικία μαθήτευσε κοντά στον αστρονόμο και ποιητή Ομάρ Καγιάμ και στο βεζίρη της Αυτοκρατορίας των Σελτζούκων Νιζάμ αλ Μουλκ. Η πιο γνωστή ιστορία για τους Ασσασίνους προέρχεται από την αφήγηση του Μάρκο Πόλο στο βιβλίο του Il Milione (Το Εκατομμύριο) ή Τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο.
Για το Χασάν, όπως για πολλούς ισλαμιστές ηγέτες της εποχής, η θρησκεία και η πολιτική ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες. Έτσι, συγκρότησε μια μικρή ομάδα από πιστούς ακολούθους με σκοπό να εξαπολύσει μια τρομοκρατική εκστρατεία εναντίον των σουνιτών Σελτζούκων. Ο Χασάν στρατολογούσε αγόρια από νεαρή ηλικία των 12 ετών. Πιστεύεται ότι οι Ασσασίνοι λειτουργούσαν υπό την επήρεια χασίς για να μη έχουν την αίσθηση του φόβου όταν ρίχνονταν στη μάχη. Έτσι προήλθε και το όνομά τους, από τη λέξη «χασσασίν» που σημαίνει «χρήστες χασίς». Μια άλλη πιθανή προέλευση του ονόματός τους είναι από το όνομα του ιδρυτή τους, Χασάν.
Η τακτική με την οποία λειτουργούσαν οι Ασσασίνοι ήταν να τοποθετούν «παρατηρητές» στην αυλή ηγεμόνων, οι οποίοι σταδιακά καταλάμβαναν θέσεις μεγάλης ευθύνης και εμπιστοσύνης. Όταν λάμβαναν εντολή από το Χασάν, προχωρούσαν στη δολοφονία του ηγεμόνα. Αν εκτελούσαν τη δολοφονία δημόσια, ήταν βέβαιο ότι αμέσως μετά έβρισκαν το θάνατο από τους φρουρούς των ηγεμόνων. Οι Ασσασίνοι γνώριζαν ότι οδηγούνταν στο θάνατό τους, αλλά η απόλυτη αφοσίωση στον αρχηγό τους τους εξασφάλιζε την άνευ δισταγμών εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Οι Ασσασίνοι, όπως και άλλα τάγματα, είχαν ένα Μεγάλο Αρχηγό, κάτω από τον οποίον βρίσκονταν οι υπαρχηγοί και οι απλοί μισθοφόροι. Ακόμη, υπήρχαν ραφίκ ή σύντροφοι, και λασίκ, ή δόκιμοι. Αυτή ήταν η κλίμακα της ιεραρχίας και του βοηθητικού σώματος των φενταγίν (πιστοί) οι οποίοι ήταν οι πραγματικοί δολοφόνοι.
Ο τέταρτος αρχηγός των Ασσασίνων λεγόταν επίσης Χασάν ΙΙ. Ανακήρυξε τον εαυτό του Μαχντί, Κρυμμένο Ιμάμη, τον Έναν που πολλοί Σιίτες Μουσουλμάνοι, με διάφορους τρόπους, περιμένουν να έρθει. Ο Χασάν δήλωσε ότι δεν ίσχυαν πλέον οι αυστηροί περιορισμοί στη συμπεριφορά των Μουσουλμάνων. Είπε στους οπαδούς του να στρέφουν την πλάτη τους στη Μέκκα όταν προσεύχονται και ότι επιτρεπόταν να πίνουν κρασί και να τρώνε χοιρινό. Αυτή η ανατροπή της συμβατικής θρησκευτικής πίστης, που συναντάται συχνά στα τάγματα, αποτέλεσε ισχυρό συνεκτικό δεσμό για το κίνημα.
Οι Ασσασίνοι ξεκίνησαν από την Περσία και έγιναν πολύ ισχυροί στις περιοχές των σημερινών Ιράν και Ιράκ. Στο δυτικό κόσμο, είναι πιο γνωστοί για το συριακό παρακλάδι, που ήρθε σε στενή επαφή με τους Σταυροφόρους στους Αγίους Τόπους, συμπεριλαμβανομένων των Ναϊτών Ιπποτών. Το 12ο αιώνα το τάγμα των Ασσασίνων εγκαταστάθηκε στη βόρεια Συρία, όπου είχαν την υποστήριξη της σιιτικής κοινότητας. Οι Σύριοι Ασσασίνοι επέκτειναν τις δραστηριότητες τους, καθώς έκλειναν συμφωνίες με άλλους ανθρώπους ή οργανώσεις, κάτι που τους καθιστούσε «πληρωμένους δολοφόνους» με τη σημερινή έννοια.
Το 1140 το κάστρο του Μασγιάφ, που βρίσκεται στην επαρχία Χάμα της Συρίας, καταλήφθηκε από τους Ασσασίνους. Το κάστρο οικοδομήθηκε για πρώτη φορά από τους Βυζαντινούς, αλλά έγινε διάσημο ως ένα από τα σημαντικότερα φρούρια των Ισμαηλιτών το 12ο αιώνα. Το κάστρο έγινε η πρωτεύουσα της ηγεμονίας των Ισμαηλιτών στη Συρία και άντεξε σε όλες τις επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένης της πολιορκίας του μεγάλου ηγέτη Σαλαδινού.
Η επαναστατική διδασκαλία του Χασάν ανατράπηκε από το Μεγάλο Αρχηγό, τον Τζαλάλ αλ Ντιν, στις αρχές του 13ου αιώνα. Οι Ασσασίνοι επέστρεψαν στις παραδοσιακές μουσουλμανικές αξίες. Οι Πέρσες Ασσασίνοι ηττήθηκαν από το Μογγόλο ηγεμόνα Χουλαγκού Χαν το 1256. Οι Σύριοι Ασσασίνοι, που τότε είχαν γίνει ανεξάρτητη δύναμη, ηττήθηκαν από το Μαμελούκο Σουλτάνο Μπαϊμπάρς το 1273. Ωστόσο, μεμονωμένες ομάδες Ασσασίνων εξακολούθησαν να υπάρχουν σε ολόκληρη την Ευρώπη για σημαντικό χρονικό διάστημα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Acosta, Benjamin (2012). «Assassins». In Stanton, Andrea L.; Ramsamy, Edward (eds.). Cultural Sociology of the Middle East, Asia, and Africa: An Encyclopedia.
- D. S. Edwards, Editor (2010). «The Chronicle of Ibn al-Athir for the Crusading Period from al-Kamil fi’l-Ta’rikh».
