Της Μαρίας Ζωγοπούλου,
Με αφορμή την έρευνα που πραγματοποίησε ο οργανισμός «Χαμόγελο του Παιδιού», θα ήταν καλή ευκαιρία να ασχοληθούμε με τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι ανήλικοι στο διαδίκτυο. Είναι γνωστό πως η πρόσβαση στο internet είναι πλέον πολύ εύκολη για όλους, είτε μικρούς είτε μεγάλους. Αυτό, όπως καταλαβαίνετε, έχει τις θετικές πτυχές, αλλά και τις αρνητικές, τις οποίες χρειάζεται να γνωρίζουμε και να ενημερώνουμε τους μικρότερους για την ασφάλειά τους. Οι γονείς πρέπει να προειδοποιούν τα παιδιά τους και να αναγνωρίζουν τα σημάδια, όταν προβληματίζονται για τη συμπεριφορά τους και τη πολύωρη χρήση της τεχνολογίας. Η κοινωνία οφείλει να είναι δίπλα στις οικογένειες και να ενημερώνει όσο καλύτερα μπορεί τους γονείς, τους φίλους και τα ίδια τα παιδιά για τον εικονικό κόσμο και τις παγίδες του.
Στην έρευνα του οργανισμού, αποδεικνύεται ότι οι διαδικτυακές πλατφόρμες που έχουν πρόσβαση τα παιδιά είναι αρκετά επικίνδυνες και ακατάλληλες για χρήση ανηλίκων. Πιο συγκεκριμένα, στην έρευνα επέλεξαν μία εργαζόμενη κοπέλα του «Χαμόγελου του παιδιού» να μπει σε μια εφαρμογή και να συνομιλήσει με αγνώστους μέσω κάμερας με βίντεο κλήση. Αφορά μια από τις πιο δημοφιλείς εφαρμογές που χρησιμοποιούν πολλά παιδιά σε καθημερινή βάση. Η κοπέλα υποδύθηκε μία ανήλικη μαθήτρια των 16 ετών και ξεκίνησε να επικοινωνεί με ενήλικους άνδρες, οι οποίοι της ζήτησαν να βγάλει τα ρούχα της, καθώς δεν δίστασαν μαθαίνοντας το νεαρό της ηλικίας της να χυδαιολογήσουν και να βρίσουν. Το πιο εξωφρενικό είναι οι απειλές, που δέχτηκε η κοπέλα, όταν αρνήθηκε να βγάλει τη ζακέτα της, και το ότι αυτολεξεί την προειδοποίησαν λέγοντας ότι την μαγνητοσκοπεί και θα αναρτήσει το βίντεο δημόσια, για να γελάει με τους φίλους του. Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο, ότι οι κλήσεις ήταν σε πραγματικό περιβάλλον και έχουν υποστεί επεξεργασία στον ήχο για ευνόητους λόγους.
Το παραπάνω παράδειγμα αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός για τις συμπεριφορές που έχουν κληθεί πολλά παιδιά να αντιμετωπίσουν στην καθημερινότητά τους. Τέτοια περιστατικά μπορεί να συμβούν στον καθένα και είναι σημαντικό λάθος η παθητική στάση πιστεύοντας ότι δεν θα τύχει στα δικά μας παιδιά. Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να προστατεύουμε τους νεότερους και τους λιγότερο ενημερωμένους. Ο σημαντικότερος παράγοντας είναι η οικογένεια, η οποία πρέπει να είναι δίπλα στο παιδί και να επιβλέπει τις κινήσεις, τις ανησυχίες και τις ανάγκες του. Τα παιδιά από περιέργεια αναζητούν να εξερευνήσουν το άγνωστο και αχανές διαδικτυακό σύμπαν, όμως μπορεί να αποβεί μοιραίο χωρίς κανέναν οδηγό.
Στη συνέχεια, σημαντικό φορέα ενημέρωσης αποτελεί το σχολείο. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μικρογραφία του κόσμου και κρίνεται σημαντικό να προετοιμάσει τους μαθητές και τις μαθήτριες για τις πλεκτάνες που στήνουν διάφοροι επιτήδειοι πίσω από τις οθόνες. Οι καθηγητές με τη συμβολή τους επηρεάζουν άμεσα τις σκέψεις τους, άρα και τις πράξεις τους. Την επιρροή στα νέα παιδιά θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν οι υπεύθυνοι των σχολείων και να επιδράσει θετικά στη σωστή κλίση των παιδιών για τις επιλογές τους στο internet.
Στις μέρες μας, είναι αναπόφευκτη η χρήση Διαδικτύου από κάθε ηλικία. Τα νέα παιδιά και ειδικά οι μαθητές καλούνται να εξερευνήσουν ένα καινούριο κόσμο και χρειάζονται σωστή καθοδήγηση από το σπίτι και το σχολείο. Δεν μπορούμε να περιορίσουμε τους κινδύνους, όσο μπορούμε να ελέγξουμε, να ενημερώσουμε και να διαφυλάξουμε τα ανήλικα παιδιά. Κίνδυνοι και λάθος επιλογές θα υπάρχουν πάντα, οφείλουμε όμως να σταθούμε δίπλα στις πρωτόγνωρες συνθήκες, με τις οποίες εξοικειώνονται οι νέοι. Η ανεξέλεγκτη χρήση της τεχνολογίας οδηγεί σε δρόμους που οι έφηβοι δεν μπορούν να προσπεράσουν, όμως εμείς δεν πρέπει να αδιαφορούμε και να μένουμε στάσιμοι. Οι γονείς υποχρεούνται να συζητάνε με τα παιδιά τους, να γνωρίζουν τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται και να οριοθετούν τον χρόνο που αφιερώνουν οι νέοι στα κινητά και τους υπολογιστές. Σημαντικός παράγοντας είναι η Ελληνική Αστυνομία και η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος αναφέροντας πως: «είναι στη διάθεση κάθε παιδιού και κάθε γονιού, ώστε να ακούσει και να συμβουλεύσει, αλλά και να παρέμβει σε κάθε περιστατικό διασφαλίζοντας τα παιδιά».
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις με κορίτσια και αγόρια που έχουν εμπιστευτεί πλατφόρμες επικοινωνίας με αγνώστους και έχουν δεχθεί απειλές. Ο κύριος σκοπός των απειλών αποτελεί τον εκφοβισμό των νεαρών, για να υποκύψουν σε ορέξεις ενηλίκων. Συνεπώς, εκβιάζουν το θύμα και το εξαναγκάζουν να πράξει χωρίς πραγματικά να το θέλει, με αποτέλεσμα να δημιουργεί αίσθημα τύψεων, ντροπής και λύπης για τις επιλογές του. Τέτοιες συμπεριφορές οδηγούν σε αυτοκαταστροφικές τάσεις, που τα ανήλικα θύματα σκέφτονται αρνητικά όσον αφορά την εικόνα τους και συνεπώς απομακρύνονται από όλους. Επίσης, σημαντικό ποσοστό παιδιών επιλέγει την ακραία μορφή λύσης, την αυτοκτονία. Βέβαια, άλλες περιπτώσεις κρύβουν το πρόβλημα και συνεχίζουν την καθημερινότητά τους δίνοντας χώρο στο ψυχικό αδιέξοδο.
Συνοψίζοντας, οφείλουμε να λάβουμε γνώση για οτιδήποτε συμβαίνει γύρω μας, στους συνανθρώπους μας, και ιδιαίτερα στα παιδιά μας. Για τον λόγο αυτό, πρέπει οι μεγαλύτεροι να ενημερωθούν όσο καλύτερα γίνεται για τους κινδύνους του Διαδικτύου και η κοινωνία να μεριμνήσει καλύτερα για την πρόσβαση σε εφαρμογές που απαγορεύονται σε ανηλίκους. Το κυριότερο, όμως, είναι η συμπαράσταση και η ηθική υποστήριξη σε παιδιά που βίωσαν κάτι αντίστοιχο, καθώς και η άμεση δράση, για να προφυλάξουμε τους υπόλοιπους νέους. Έρευνες, όπως αυτή που πραγματοποίησε το Χαμόγελο του Παιδιού, μάς επιβεβαιώνουν τι συμβαίνει στον κόσμο του internet και μάς εξυπηρετούν να αντικρίσουμε την αλήθεια όπως έχει. Καθήκον όλων μας είναι η ευνοϊκή μεταχείριση και η αλληλεγγύη στα αγαπημένα μας πρόσωπα!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Online έρευνα σε δημοφιλή κοινωνική πλατφόρμα βιντεοκλήσεων, Youtube.com, διαθέσιμο εδώ
- Χαμόγελο του Παιδιού: Σοκάρει έρευνα για τους κινδύνους στο ίντερνετ, in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ανήλικοι και Διαδίκτυο: οδηγός επιβίωσης στο αχανές, θαυμάσιο αλλά και τρομακτικό, διαδικτυακό σύμπαν, postmodern.gr, διαθέσιμο εδώ
