Της Χριστίνας Βερβέρη,
Το πρώτο ενεργειακό νησί στον κόσμο εντός ολίγου χρόνου θα είναι γεγονός. Η Δανία, για ακόμα μία φορά, συνεχίζοντας την παράδοσή της στην χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καινοτομεί κατασκευάζοντας το μεγαλύτερο νησί στον κόσμο, το οποίο θα παράγει αποκλειστικά αιολική ενέργεια ικανή να καλύψει τις ανάγκες 3 εκατομμυρίων νοικοκυριών. Το ενδιαφέρον του εγχειρήματος έχει τις βάσεις του τόσο στην «πράσινη» φιλοσοφία της χώρας όσο και στο πλαίσιο αλλαγής που προσπαθεί να προωθήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.).
Τα πρώτα στοιχεία, που υπάρχουν, καταδεικνύουν το μεγαλύτερο κατασκευαστικό έργο στην ιστορία της Δανίας (κόστους περίπου 28 δισ. € και τοποθετημένο 80 χιλιόμετρα στην θάλασσα), εγκαινιάζοντας με τον καλύτερο τρόπο τα υπεράκτια αιολικά πάρκα (αυτό το ενεργειακό νησί θα αποτελεί κόμβο 200 ανεμογεννητριών). Για να υλοποιηθεί αυτή η επένδυση (όπως και στην περίπτωση της συστηματικής χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρισμού), υπήρξε μεγάλη υποστήριξη τόσο από το σύνολο του πολιτικού φάσματος όσο και εκ μέρους των Δανών πολιτών.
Σε εγχώριο επίπεδο, η Δανία ξεκίνησε να εξετάζει τις δυνατότητες της αιολικής ενέργειας μετά την 1η πετρελαϊκή κρίση του 1973. Από εκεί και έπειτα, έχει καταφέρει να μελετήσει τις προοπτικές των ΑΠΕ και να τις εντάξει στο σύνολό τους στην καθημερινότητα των πολιτών, αξιοποιώντας, πλέον, ένα μεγάλο ποσοστό τους, για να διατηρείται ενεργειακά αυτόνομη – εφόσον το 30% της συνολικής παραγόμενης ενέργειας προέρχεται αποκλειστικά από ΑΠΕ. Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Δανίας για το κλίμα, η χώρα έχει δεσμευτεί να μειώσει κατά 70% (ένα αρκετά φιλόδοξο ποσοστό) τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, ώστε να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Επιπλέον, θα παρέχεται «πράσινο» υδρογόνο ως εναλλακτική πηγή ενέργειας στους τομείς της ναυτιλίας, της αεροπορίας, της βιομηχανίας και των βαρειών μεταφορών, ενώ οι έρευνες προς εύρεση πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια θάλασσα θα τερματιστούν οριστικά. Με αυτό το όραμα, ο υπουργός Ενέργειας, Dan Jorgensen, δηλώνει, ότι η χώρα «αλλάζει τον ενεργειακό της χάρτη».
Όσον αφορά την αιολική ενέργεια, η Δανία κατέχει ρεκόρ στην Ε.Ε, με το 47% του ηλεκτρισμού της να προέρχεται αποκλειστικά από την αιολική ενέργεια για το 2019 (την στιγμή που στην υπόλοιπη Ευρώπη καλύφθηκε μόλις το 14% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από την αιολική ενέργεια, σύμφωνα με τα δεδομένα του ομίλου WindEurope). Επιπλέον, το ίδιο έτος, σημειώθηκε ένα ιστορικό γεγονός: στις 15 Σεπτεμβρίου, η παραγωγή ηλεκτρισμού αποκλειστικά από ανεμογεννήτριες υπερέβη τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας ολόκληρης της χώρας! Ταυτόχρονα, στα σχέδια υπάρχει η δημιουργία ενός μικρότερου αιολικού πάρκου, στο νησί Bornholm της Βαλτικής Θάλασσας, το οποίο θα παρέχει ενέργεια στη Γερμανία, το Βέλγιο και τις Κάτω Χώρες, με αποτέλεσμα η Δανία να αποτελέσει σημαντικό προμηθευτή ενέργειας των γειτονικών χωρών της.
Αυτό που είναι πραγματικά αξιοσημείωτο, είναι το γεγονός ότι έως τώρα η αιολική ενέργεια δεν είναι ο πρωταγωνιστής στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας της Δανίας. Συγκεκριμένα, η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη ΑΠΕ είναι η βιοενέργεια (ενέργεια που αποθηκεύεται σε οργανικό υλικό ή βιομάζα) η οποία κατέχει περισσότερα από τα 2/3 της παραγόμενης ανανεώσιμης ενέργειας στην Δανία. Ως αποτέλεσμα αξιοποιείται στο μέγιστο βαθμό η τοπική γεωργία (η οποία αποτελεί βασική παραγωγή της χώρας). Επιπλέον, η κοπριά, τα ζωικά λίπη και το άχυρο χρησιμοποιούνται ως βάση για το βιοαέριο, όπως τα βιοκαύσιμα 1ης και 2ης γενιάς στο σύνολό τους. Στην καθημερινότητα αυτό μεταφράζεται στην επαρκή θέρμανση των νοικοκυριών μέσω του βιώσιμου τρόπου των βιοκαυσίμων. Η ηλιακή ενέργεια και η γεωθερμία έχουν και αυτές εξέχουσα θέση στο ενεργειακό μείγμα της Δανίας. Οι ηλιακοί συλλέκτες χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση κτιρίων και τα ηλιακά κύτταρα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, οι 3 νέες εγκαταστάσεις γεωθερμικής ενέργειας δείχνουν τις δυνατότητες που έχει αυτή η εναλλακτική.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα προς μίμηση – μια ουτοπία για ορισμένους ή μια όαση για άλλους – αποτελεί το δανέζικο νησί Σάμσο, το οποίο αφενός έχει συμπληρώσει μια δεκαετία έχοντας ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα και αφετέρου έχει καταφέρει να είναι 100% ενεργειακά ανεξάρτητο σε λιγότερο από πέντε χρόνια, καθώς οι 4.000 κάτοικοι του νησιού αγκάλιασαν τις ΑΠΕ ως κύρια πηγή παραγωγής ηλεκτρισμού. Οι κάτοικοι, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ποδήλατα, επενδύουν στην τοπική παραγωγή, ανακυκλώνουν και επαναχρησιμοποιούν τα απόβλητα, θερμαίνουν τα σπίτια και μαγειρεύουν με ηλεκτρισμό από αιολική ενέργεια. Παράλληλα, η νέα γενιά έχει ενεργό ρόλο στην «πράσινη» ζωή και εκπαιδεύεται στο σχολείο προς αυτή την κατεύθυνση. Το στοίχημα πια για το μέλλον είναι να ανεξαρτητοποιηθεί εντελώς η Δανία από τα ορυκτά καύσιμα που χρησιμοποιούνται σε κάποιους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής.
Παρατηρείται, λοιπόν, πως η Δανία προωθεί με ταχείς ρυθμούς την ολική αλλαγή στην πράσινη ενέργεια τόσο σε επίπεδο νοοτροπίας – γιατί αυτή είναι η αρχή των πάντων – όσο και πρακτικά, δίνοντας κάτι παραπάνω από το καλό παράδειγμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Δανία είναι μια από τις λίγες χώρες που έμπρακτα εφαρμόζουν το πλάνο που ανακοινώθηκε τον περασμένο Νοέμβριο, που η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε σχέδια για 25πλάσια αύξηση της υπεράκτιας αιολικής χωρητικότητας έως το 2050, με πενταπλάσια αύξηση έως το 2030, αποδεικνύοντας ότι όποιος το επιθυμεί μπορεί να αφήσει την παλιά βαριά βιομηχανία πίσω του και να κοιτάξει το βιώσιμο ενεργειακό μέλλον.
Συμπερασματικά, η ανάπτυξη της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας είναι το πρώτο και μεγαλύτερο βήμα για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας τόσο για τη Δανία όσο και για την Ευρώπη, θέτοντας τον πήχη υψηλά και για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη. Ωστόσο, οι κινήσεις της Δανίας δεν αρκούν… Η υπόλοιπη Ευρώπη πού βαδίζει εν τέλει;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Denmark to build ‘first energy island’ in North Sea, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Pioneers in clean energy, denmark.dk, διαθέσιμο εδώ
- Denmark’s first artificial energy island will power 3 million homes, euronews LIVING, διαθέσιμο εδώ
- Δανία: Νέο ρεκόρ στις ΑΠΕ το 2019 – Το 47% του ηλεκτρισμού από αιολική ενέργεια, liberal, διαθέσιμο εδώ
- Κλιματική αλλαγή: η δράση της ΕΕ, consilium.europa, διαθέσιμο εδώ
