Του Πάνου Μπόβαλη,
Ίσως θυμάστε από την τηλεόραση ή τα social, πριν 2 χρόνια, εικόνες μικρών παιδιών και ασυνόδευτων ανηλίκων να κλαίνε στοιβαγμένα σε κελιά, καθώς τα είχαν χωρίσει από τους γονείς τους. Είχε προηγηθεί η απόπειρα χιλιάδων οικογενειών και μεμονωμένων ατόμων να περάσουν παράνομα τα σύνορα Μεξικού – Η.Π.Α., ελπίζοντας για ένα καλύτερο αύριο. Εμπόδιο στα όνειρά τους στάθηκε η μεταναστευτική πολιτική «μηδενικής ανοχής» τoυ Donald Trump, την οποία θα αναλύσω στη συνέχεια. Ο Πρόεδρος Biden, παρότι βρίσκεται μόνο λίγες εβδομάδες στο Οβάλ γραφείο, ξεκίνησε ήδη τη διαδικασία των απαραίτητων ενεργειών, για να σμίξουν τα εναπομείναντα ασυνόδευτα παιδιά με τις οικογένειές τους, στοχεύοντας παράλληλα και στη διαμόρφωση μιας πιο ανθρώπινης μεταναστευτικής πολιτικής.
Η πολιτική «μηδενικής ανοχής» του Donald Trump
Μεταξύ 1ης Οκτωβρίου 2017 και 31ης Μαΐου 2018, τουλάχιστον 2.700 παιδιά χωρίστηκαν από τους γονείς τους. Σε καθημερινή βάση, στην κοιλάδα του Rio Grande, στα σύνορα του Texas με το Μεξικό, χιλιάδες μετανάστες διώκονταν ποινικά και προφυλακίζονταν, ενώ τα παιδιά οδηγούνταν σε χώρους κράτησης. Πώς είναι δυνατόν θα σκέφτεται κανείς;
Η αλήθεια είναι ότι δεν υπήρχε επίσημη πολιτική Trump που να δήλωνε ξεκάθαρα ότι κάθε οικογένεια που εισέρχεται στις Η.Π.Α. θα έπρεπε να χωριστεί. Η πολιτική ουσιαστικά ανέφερε, ότι όλοι οι ενήλικες που συλλαμβάνονται για παράνομη είσοδο στις Η.Π.Α. θα διώκονται ποινικά. Όταν αυτό συνέβαινε, λοιπόν, σε έναν γονέα, ο χωρισμός ήταν αναπόφευκτος. Η κράτηση γινόταν σε ομοσπονδιακή φυλακή, όπου ομοσπονδιακός δικαστής αποφάσιζε για το αν ο κρατούμενος θα εκτίσει ποινή φυλάκισης ή όχι. Εκεί, ουσιαστικά, είναι που ξεκινούσε ο χωρισμός, καθώς δεν ήταν δυνατόν να κρατηθούν παιδιά σε ομοσπονδιακή φυλακή.
Αφού χωρίζονταν τα παιδιά από τους γονείς, ορίζονταν από την κυβέρνηση των Η.Π.Α. ως «ασυνόδευτα αλλοδαπά παιδιά» και την επιμέλειά τους, σύμφωνα και με την Ομοσπονδιακή νομοθεσία, αναλάμβανε το Γραφείο Μετεγκατάστασης Προσφύγων (ORR), το οποίο αποτελεί τμήμα του Υπουργείου Υγείας και Ανθρώπινων Υπηρεσιών. Η ORR ήταν υπεύθυνη για τον εντοπισμό και τον έλεγχο του πλησιέστερου συγγενή ή οικογενειακού φίλου που ζει στις Η.Π.Α., ώστε να αναλάβει το παιδί.
Επίσης, τον Νοέμβριο του 2018, ο Donald Trump συνέχισε την πολιτική «μηδενικής ανοχής», ανακοινώνοντας «απαγόρευση ασύλου», η οποία ουσιαστικά απαγόρευε στους μετανάστες που εισέρχονταν στη χώρα να ζητήσουν άσυλο, γεγονός που παραβίαζε την αμερικανική και διεθνή νομοθεσία.
Η επανένωση των οικογενειών και τα 600 παιδιά που ακόμα αναζητούν
Ουσιαστικά, η μεταναστευτική πολιτική «μηδενικής ανοχής» ανακοινώθηκε για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2018. Λίγο αργότερα, όμως, αποκαλύφθηκε ότι η κυβέρνηση Trump είχε ξεκινήσει τους οικογενειακούς χωρισμούς έναν χρόνο νωρίτερα ως μέρος ενός μυστικού πιλοτικού προγράμματος. Η κριτική στη διοίκηση ήταν σφοδρότατη τόσο από το εσωτερικό των Η.Π.Α. όσο και από την παγκόσμια κοινότητα. Μετά και την προσφυγή στα δικαστήρια από την Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών (ACLU), ένας δικαστής των Η.Π.Α. διέταξε, τον Ιούνιο του 2018, την επανένωση των μεταναστών (παιδιών και γονιών) εντός 30 ημερών και έτσι χιλιάδες οικογένειες ενώθηκαν ξανά εντός ολίγων εβδομάδων.
Οι οικογένειες, όμως, που χωρίσθηκαν από το πιλοτικό πρόγραμμα του 2017 δεν καλύπτονταν από τη δικαστική απόφαση. Η απόφαση για την επανένωση αυτών των οικογενειών διατάχθηκε μόλις στα μέσα του 2019. Από αυτήν την ομάδα των 1.030 χωρισμένων παιδιών, μόλις τα 485 βρήκαν ξανά τη χαμένη τους οικογένεια. Σχεδόν 600 παιδιά είναι ακόμη χωρισμένα από τους γονείς τους και η πανδημία του κορωνοϊού καθυστέρησε περαιτέρω τις αναζητήσεις για την εύρεση των γονέων. Αναζητήσεις που έχει αναλάβει αποκλειστικά η ACLU και μια ομάδα δικηγόρων.
«Αυτές οι οικογένειες πρέπει να επανενωθούν και η διοίκηση πρέπει να θεωρηθεί υπεύθυνη. Ο διαχωρισμός των παιδιών από τους γονείς τους είναι «ένας από τους μεγαλύτερους λεκέδες της προεδρίας Trump», είχε δηλώσει το 2019 ο Lee Gelernt, μέλος του προγράμματος Δικαιωμάτων των μεταναστών και επικεφαλής δικηγόρος στην υπόθεση «Οικογενειακός Χωρισμός».
Ο Trump υπερασπίστηκε την πολιτική μετανάστευσής του, λέγοντας, ότι δεν ήθελε να χωρίσει τα παιδιά από τους γονείς τους, αλλά «όταν διώκεις τους γονείς για παράνομη είσοδο στην χώρα -κάτι που πρέπει να συμβεί, είναι να πάρεις τα παιδιά μακριά».
O Biden και η προσπάθεια επανόρθωσης
«Θα εργαστούμε, για να αναιρέσουμε την ηθική και εθνική ντροπή της προηγούμενης διοίκησης, που χώρισε στα σύνορα τα παιδιά από τους γονείς τους, χωρίς κανένα σχέδιο για την επανένωσή τους.», είπε ο πρόεδρος Biden την προηγούμενη εβδομάδα, δίνοντας το έναυσμα της άμεσης αλλαγής στην μεταναστευτική πολιτική, σε πλαίσια που θα σέβονται τον άνθρωπο και τα δικαιώματά του. Δεν έμεινε, όμως, μόνο στα λόγια.
Αντιθέτως, υπέγραψε τρεις εκτελεστικές πράξεις, με στόχο την επανένωση των οικογενειών και την αναθεώρηση της μεταναστευτικής ατζέντας του προκατόχου του. Ειδικότερα, η πρώτη πράξη αφορά τη δημιουργία μιας ειδικής ομάδας, με επικεφαλής τον νέο υπουργό εσωτερικής ασφάλειας, Alejandro Mayonkas, για την εποπτεία των οικογενειακών επανενώσεων. Οι άλλες δυο πράξεις αφορούν την αναθεώρηση των μεταναστευτικών πολιτικών του Trump, όπως την απαγόρευση του ασύλου, την επιβράδυνση της διαδικασίας νόμιμης μετανάστευσης στις Η.Π.Α., τις ακυρώσεις που αφορούν τη χρηματοδότηση άλλων χωρών, το ζήτημα του «περίφημου» τείχους στα σύνορα με το Μεξικό κτλ.
Ο νέος Πρόεδρος των Η.Π.Α. πρότεινε, επίσης, αλλαγή της νομοθεσίας, που αφορά τη χορήγηση νομικού καθεστώτος στους μετανάστες, καθώς και της οδού που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι 11.000.000 κάτοικοι των Η.Π.Α. χωρίς έγγραφα, για να λάβουν την αμερικανική ιθαγένεια.
Η ακραία πολιτική μετανάστευσης του πρώην Πρόεδρου των Η.Π.Α., Donald Trump, δεν οδήγησε απλά στη δημόσια κατακραυγή από τη διεθνή κοινότητα, αλλά σημάδεψε και τις ψυχές χιλιάδων παιδιών, που ήταν θύματα της πολιτικής της «μηδενικής ανοχής». Η συγκεκριμένη μεταναστευτική πολιτική αποτελεί μια από τις πιο μελανές σελίδες της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας και η επανένωση δεν αρκεί, για να επουλωθούν οι πληγές αυτών των οικογενειών, δεν αρκεί, για να επανορθώσουν οι Η.Π.Α. Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος Joe Biden φαίνεται αποφασισμένος να ανατρέψει την κατάσταση και η αναδιαμόρφωση της μεταναστευτικής πολιτικής αποτελεί το πρώτο βήμα για την επαναφορά της αλληλεγγύης, της ανθρωπιάς, της προόδου και της ελπίδας στις Η.Π.Α. Το πρώτο βήμα προς την επανόρθωση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Biden signs orders on migrant family separations and asylum, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Biden effort to reunite migrant families separated under Trump is not enough, say advocates, NBC News, διαθέσιμο εδώ
- Parents Of 545 Children Separated At U.S.-Mexico Border Still Can’t Be Found, NPR, διαθέσιμο εδώ
- The Trump administration’s separation of families at the border, explained, Vox, διαθέσιμο εδώ
