Της Κικής Μαλλιαρίδου,
Το βιβλίο είναι ο αγαπημένος «φίλος» όλων των παιδιών από πολύ μικρή ηλικία. Η πρώτη επαφή γίνεται μέσα από τα παραμύθια και συνεχίζεται μέχρι τα σχολικά εγχειρίδια αλλά και την ενήλικη ζωή με τα λογοτεχνικά βιβλία. Η συστηματική ανάγνωση βιβλίων ποικίλου περιεχομένου κρατά ενεργό και σκεπτόμενο το άτομο, έχοντας ως αποτέλεσμα να κρίνει, ν’ αμφισβητεί ή και να συμφωνεί μέσα από τον λόγο και τη συγκροτημένη σκέψη του. Τι συμβαίνει όμως όταν φτάνεις σε μια ξένη χώρα για ένα καλύτερο μέλλον και τα βιβλία της φαντάζουν ως ο μεγαλύτερος «εχθρός και φόβος»; Τι γίνεται όταν η γλώσσα που έκανες κόπο ετών για να μάθεις αντιμετωπίζεται ως υποδεέστερη;
Όλοι γνωρίζουμε πως αποτελούμε μια πολυπολιτισμική χώρα με διαφορετικές γλωσσικές κοινότητες, όπως αυτές των προσφύγων και των Ρομά. Αυτοί οι άνθρωποι, αλλά πολύ περισσότερο τα παιδιά, αντιμετωπίζουν προβλήματα ένταξης και προσαρμογής λόγω του διαφορετικού γλωσσικού κώδικα επικοινωνίας. Ωστόσο, πολλοί είναι αυτοί που έσπευσαν να τους κατακρίνουν και να τους παραγκωνίσουν από οποιαδήποτε συμμετοχή στην κοινωνία ή την πολιτεία. Γι’ αυτό, διάφορα προγράμματα έχουν μεριμνήσει για τη διγλωσσία και την ένταξη αυτών των ομάδων στο σύνολο, ξεκινώντας είτε από την κοινωνία και καταλήγοντας στη σχολική τάξη είτε το αντίστροφο. Ανάλογη είναι και η δράση που έλαβε χώρα στην Καρδίτσα, δημιουργώντας οχτώ βιβλιοθήκες για παιδιά Ρομά και προσφυγόπουλα.
Οι βιβλιοθήκες παλαιότερα αποτελούσαν προνόμιο λίγων ανθρώπων. Φτάνοντας στο σήμερα, η βιβλιοθήκη αποτελεί τοπικό κέντρο πληροφόρησης που βρίσκεται καθημερινά στη διάθεση του κοινού και προσφέρει απλόχερα «πνευματική» τροφή. Ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα του παιδιού είναι αυτό της μόρφωσης. Σ’ αυτό, λοιπόν, στοχεύει και η δράση στην Καρδίτσα για τα παιδιά αυτών των ευάλωτων ομάδων. Παιδιά έως 6 ετών και οι μητέρες τους επιδιώκεται να μαθαίνουν για τις τοπικές παραδόσεις αλλά και την ισότητα των δύο φύλων. Στόχος είναι μέχρι το 2023 οι βιβλιοθήκες να μπορούν να εξυπηρετούν παιδιά έως 18 ετών. Η επαφή με την τοπική βιβλιοθήκη θα βοηθήσει τα παιδιά αυτά να έρθουν σ’ επαφή με την ελληνική γλώσσα, να την εξασκήσουν, να την κατανοήσουν αλλά και σταδιακά να την κατακτήσουν. Με το πέρασμα του χρόνου και βλέποντας ότι αποκτούν ικανοποιητικό επίπεδο γνώσης της ελληνικής, θ’ αρχίσουν σιγά σιγά να την αγαπούν, αφού θα γίνεται αντιληπτό πως μέσω αυτής θ’ αποκτήσουν μια θέση στην κοινωνία και θ’ απαλλαγούν από ρατσιστικές συμπεριφορές. Τα παιδιά αυτά, εάν εξοικειωθούν με τη γραφή και την ανάγνωση, θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν φιλίες, να φοιτήσουν στο πανεπιστήμιο και κατ’ επέκταση ν’ απορροφηθούν από την ελληνική αγορά εργασίας.
Αναμφισβήτητα, οι βιβλιοθήκες δύνανται να χρησιμοποιηθούν και ως χώροι ψυχαγωγίας για τα παιδιά αυτά, αφού πολλές διαθέτουν επιτραπέζια παιχνίδια με σκοπό ν’ αποτελέσουν πόλο έλξης, στοχεύοντας όμως και πάλι στην εκμάθηση της γλώσσας μέσα από παιχνίδι και διασκέδαση. Ας μην ξεχνάμε πως όλοι είμαστε διαφορετικοί, αλλά ίσοι!
Ολοκληρώνοντας, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως ο ρόλος των τοπικών βιβλιοθηκών είναι σπουδαίος, αφού λειτουργούν συνδυαστικά με το σχολείο. Γι’ αυτό, τόσο οι γονείς όσο και το σχολείο, οργανώνοντας επισκέψεις σε βιβλιοθήκες, είναι αναγκαίο να «δείξουν» τον δρόμο προς αυτές στα παιδιά από μικρή ηλικία. Είναι ο δρόμος που τα οδηγεί στο παρελθόν και τις ρίζες τους, είναι όμως και ο δρόμος που τα οδηγεί στο μέλλον. Αυτόν τον δρόμο πρέπει να δείξουμε και στα παιδιά της ετερότητας. Το να μένουμε ενεργοί στην ανάγνωση λειτουργεί μόνο ωφελιμιστικά!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Οκτώ Παιδικές Βιβλιοθήκες για παιδιά Ρομά και προσφύγων στην Καρδίτσα στηρίζει η Περιφέρεια Θεσσαλίας, Thessaly.gov.gr, διαθέσιμο εδώ
- Παιδικές Βιβλιοθήκες για παιδιά Ρομά και προσφύγων στην Καρδίτσα, socialpolicy.gr, διαθέσιμο εδώ
