Της Μαρίας Λεβέντη,
Η καθιέρωση μιας αγενούς συμπεριφοράς σε κάθε έκφανση κοινωνικής ζωής αποτελεί ένα αναντίρρητο δεδομένο. Μια στάση ζωής, οι υπέρμαχοι της οποίας αυτοαποκαλούνται ειλικρινείς, αφού κατά τη γνώμη τους εκφράζονται με ευθύτητα, χωρίς υπεκφυγές.
Χλευαστικά σχόλια σε ανθρώπους με κάθε είδους ιδιαιτερότητα ή αναπηρία (είτε ευδιάκριτη είτε όχι) αποτελούν δείγμα μιας υγιούς συμπεριφοράς (!). Λυπηρό να καθιερώνεται στη συνείδησή μας η λοιδορία και τα συμπλέγματα κατωτερότητας ως μια φυσιολογική συμπεριφορά. Εντούτοις, πόσο φυσιολογική είναι η κατακριτέα συμπεριφορά απέναντι σε κάτι που τυχαία δεν είμαστε, δεδομένου ότι το ευμετάβλητο της ανθρώπινης ύπαρξης δεν κάνει διακρίσεις; Πόσο φυσιολογικό είναι να εμπαίζουμε λόγου χάριν κάποιον λόγω παραπάνω ή λιγότερων κιλών από τον μέσο όρο; Αποκλίσεις παρουσιάζει ο τρόπος διαχείρισης δυσάρεστων καταστάσεων από άνθρωπο σε άνθρωπο. Πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι έχουν αισθητές αυξομειώσεις κιλών σε αγχογόνες περιόδους. Άλλοι ενδέχεται να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας. Επιπλέον, με μια αναδρομή στο παρελθόν θα συνειδητοποιήσουμε πως την περίοδο της Αναγέννησης οι γυναίκες με περισσότερα κιλά ήταν το «πρότυπο» εκείνης της εποχής. Το αισθητικά αποδεκτό αποτελεί απόρροια κοινωνικών συμβάσεων, οι οποίες υπόκεινται σε διαφοροποιήσεις ανάλογα με τη χρονική περίοδο αναφοράς.
Μια άλλη κατηγορία ανθρώπων είναι αυτοί οι οποίοι δεν διατηρούν την ψυχραιμία τους ούτε απέναντι σε ανθρώπους που δεν γνωρίζουν. Σε super market, επειδή κάποιος τους πήρε τη σειρά, στους δρόμους, επειδή ο μπροστινός άργησε να ξεκινήσει, όταν το φανάρι άναψε πράσινο. Μια καθημερινή αστική παρεξήγηση αποτέλεσε το εφαλτήριο για την έκρηξη θυμού του Ράσελ Κρόου στην ταινία “Unhinged”. Μια ανυποψίαστη μητέρα, η οποία βιαζόταν να φθάσει στον δικηγόρο της, κορνάρει επίπονα στον οδηγό του μπροστινού βαν, ο οποίος νιώθει αόρατος και λίγος σε μια κοινωνία που δεν ενδιαφέρεται για τον ψυχισμό και τα τραύματά του. Αφορμή για την εξωτερίκευση των συναισθημάτων και της καταπίεσης που ένιωθε ο πρωταγωνιστής είναι μια «άγαρμπη» συμπεριφορά. Για κάποιους ένας διαπληκτισμός ίσως και να είναι ένα συμβάν ήττονος σημασίας. Στην ταινία του Ντέρικ Μπόρτε, όμως, αποτυπώνεται η ευαισθησία ορισμένων ανθρώπων και πως μπορεί να τους επηρεάσει σε τέτοιον βαθμό ώστε να προβούν σε ακραίες πράξεις.
Ο εξευτελισμός που βιώνει ο Φλεκ στην ταινία “Joker” και τα κακουργήματα που διαπράττει λόγω της συνεχούς απόρριψης συνδέονται άρρηκτα με τη νοοτροπία της αγένειας που έχει πλέον καταστεί ως κάτι το φυσιολογικό. Στην ταινία πολλοί επέκριναν τον πρωταγωνιστή, δίχως να γνωρίζουν ότι πάσχει από ψυχολογικά προβλήματα. Προφανώς και δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε την προσωπική κατάσταση του καθενός ούτε είναι σωστό να δίνουμε ελαφρυντικά σε άτομα που αντιμετωπίζουν πάσης φύσεως προβλήματα, όταν διαπράττουν κατακριτέες πράξεις, καθώς έτσι θα υπάρξει το αδιαχώρητο. Ωστόσο, οφείλουμε να φερόμαστε σ’ όλους με ευγένεια.
Αν στην κοινωνία δεν υπάρχει η έννοια της συνεκτικότητας, ο καθένας ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό του και συμπεριφέρεται στους άλλους μ’ έναν αναιδή και αυθάδη τρόπο, τότε δεν θα υπάρξει πρόοδος σε κανέναν τομέα. Επίσης, οι ψυχολογικές επιπτώσεις μιας απρεπούς συμπεριφοράς περιγράφονται ακριβώς στην παροιμία «η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει».
