Της Αγγελικής Ευαγγελακοπούλου,
Το Εσουατίνι (Eswatini) αποτελεί ένα μικροσκοπικό κρατίδιο της αφρικανικής ηπείρου και βρίσκεται στο νότιο άκρο της. Συνορεύει στα δυτικά με τη Νότιο Αφρική και στα βόρεια με την Μοζαμβίκη. Αν και δεν έχει άμεση πρόσβαση στην θάλασσα, γιατί είναι ηπειρωτικό κράτος, το γεγονός ότι βρίσκεται πολύ κοντά στον Ινδικό ωκεανό, ευνοεί τις εμπορικές δραστηριότητες του. Ο πληθυσμός κατάφερε να ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο σύμφωνα με μετρήσεις του 2019. Επίσης, το νόμισμα που χρησιμοποιείται στην οικονομία του είναι το swazi lilangeni. Παρά την διακριτική παρουσία του στην διεθνή σκηνή και την μη ανάμειξη σε έντονες διεθνείς κρίσεις που αφορούν την αφρικανική ήπειρο, το Εσουατίνι συμμετέχει σε κάποιους βασικούς διεθνείς οργανισμούς, οικονομικούς και μη οικονομικούς, όπως είναι ο ΟΗΕ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Αφρικανική Ένωση, η Κοινότητα Ανάπτυξης των Κρατών της Νοτίου Αφρικής και ο ΟΠΕΚ.
Στο Εσουατίνι υπάρχουν δύο γλώσσες που χρησιμοποιούνται επίσημα από τους κατοίκους. Η πρώτη είναι η γλώσσα των Σουάζι και χρησιμοποιείται από το 95% των κατοίκων και η δεύτερη είναι η αγγλική, η οποία γίνεται κατανοητή από μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Όσον αφορά την αποικιοκρατική περίοδο, από το 1906 έως τα τέλη του 1940, η χώρα αποτέλεσε βρετανική αποικία, δεδομένου ότι η Αγγλία είχε καταλάβει την Νότιο Αφρική και είχε δημιουργήσει αποικίες στην πλειοψηφία των περιοχών της. Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1950, η Αγγλία είχε αρχίσει να αντιμετωπίζει προβλήματα εσωτερικής φύσης που επηρέαζαν και τη δραστηριότητα της στις αποικίες της. Παρά την αντίσταση του λαού διάφορων κρατών της Νοτίου Αφρικής και παρά την εμφάνιση του απαρτχάιντ για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων όλων των πληθυσμών που είχαν υποστεί υποδούλωση, το Εσουατίνι δεν κατάφερε να ξεπεράσει την βρετανική κυριαρχία. Με την έλευση της δεκαετίας του 1960, η χώρα άρχισε να ανακάμπτει οικονομικά, όμως τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα ήταν βαθιά ριζωμένα στην κοινωνία του Εσουατίνι. Το 1963 διακηρύχθηκε εγχώρια κυβέρνηση από τους πολίτες της χώρας και το 1967 έγινε μεμονωμένο κράτος υπό βασιλική εξουσία. Έτσι, τον Σεπτέμβρη του 1968 κέρδισε την ανεξαρτησία του και η βρετανική κυριαρχία έλαβε τέλος. Αξίζει να σημειωθεί πως κατά την διάρκεια της βρετανικής κυριαρχίας και έπειτα, η χώρα λεγόταν Σουαζιλάνδη (Swaziland) έως το 2018, οπότε και μετονομάστηκε σε Eswatini, που σημαίνει «Χώρα των Swazi». Μάλιστα η αλλαγή που επρόκειτο να γίνει στο όνομα της χώρας ανακοινώθηκε κατά την διάρκεια της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ το 2017.
Όσον αφορά την κυβέρνηση της χώρας, αποτελεί βασιλική μοναρχία με αρχηγό του κράτους τον βασιλιά Mswati III. Ο βασιλιάς Mswati III ανέλαβε το αξιώμα του στις 25 Απριλίου το 1986. Τόσο το πολιτικό όσο και το νομικό σκέλος της διαχείρισης του κράτους εφαρμόζεται και ελέγχεται από τον συνδυασμό παραδοσιακών νόμων της χώρας και του δυτικού τρόπου κρατικής οργάνωσης. Το Σύνταγμα της χώρας, με βάση το οποίο το παλάτι δρα έως σήμερα, ψηφίστηκε το 2005. Τέλος, η διακυβέρνηση της χώρας πραγματοποιείται με βάση το σύστημα Tinkhundla. Σύμφωνα με αυτό, πρέπει να υπάρχει απόλυτη συνεργασία και εναρμόνιση μεταξύ του βασιλιά και του περίγυρου του και των μη κυβερνητικών οργανώσεων που χαρακτηρίζουν την δράση της χώρας.
Η κατάταξη της οικονομίας της χώρας βρίσκεται αρκετά χαμηλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Καταλαμβάνει την 159η θέση της παγκόσμιας οικονομίας με βάση το ΑΕΠ, το οποίο μας δείχνει ουσιαστικά το μέγεθος της οικονομίας που μελετάμε.
Ξεκινώντας λοιπόν την ανάλυσή μας από το ΑΕΠ της χώρας, βλέπουμε ότι μέχρι και το 1989, είχε μια αυξητική πορεία, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα. Τα παλαιότερα στοιχεία που έχουμε για την χώρα αφορούν το 1960, όπου το ΑΕΠ της τότε Σουαζιλάνδης βρισκόταν στα 35,8 εκατομμύρια. Αντίστοιχα το 1989 το ΑΕΠ εκτινάχθηκε στα 696 εκατομμύρια δολάρια. Έπειτα, για τα επόμενα εφτά χρόνια σημειώθηκε θετική μεταβολή του, φτάνοντας έτσι στα 1,7 δισεκατομμύρια δολάρια περίπου το 1995. Η θετική αυτή εξέλιξη βασίστηκε στο γεγονός πως η βασιλεία του κράτους είχε αφοσιωθεί στην εσωτερική αναδιαμόρφωση της χώρας με απώτερο σκοπό την οικονομική ανάπτυξη και την βελτίωση ποιότητας ζωής του πληθυσμού μετά τα χρόνια της αποικιοκρατίας. Για τα επόμενα χρόνια και μέχρι το 2002 το ΑΕΠ δεν είχε υποστεί ουσιώδεις μεταβολές και είχε παραμείνει σε σταθερά επίπεδα, φτάνοντας τα 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια κατά μέσο όρο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, σημειώθηκαν εσωτερικές αναταραχές καθώς υπήρχε ένταση ανάμεσα στον βασιλιά και το σώμα εκπροσώπησης του λαού “People’s United Democratic Move”. Οι πολίτες πίστευαν πως δεν αντιπροσωπεύονται δίκαια και δεν ικανοποιούνται τα συμφέροντα και οι ανάγκες τους.
Παράλληλα, στις αρχές του 2000 είχε αρχίσει να φαίνεται το αποτέλεσμα της επιδημίας του HIV, καθότι είχε μολυνθεί ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού. Η βασιλεία έπρεπε να λάβει υπόψη την ασθένεια των ανθρώπων και να οργανώσει ένα οικονομικό πλάνο για ενίσχυση του συστήματος υγείας. Ακόμα, το 2002 η χώρα αντιμετώπισε μια πολύ μεγάλη οικονομική κρίση λόγω της ξηρασίας που έλαβε χώρα εκείνο το διάστημα και επηρέασε αρνητικά τις σοδειές. Το γεγονός αυτό δημιούργησε μεγάλο πρόβλημα στη χώρα, αν και το Εσουατίνι δεν είναι αγροτική οικονομία και βασίζεται περισσότερο στον τομέα των υπηρεσιών. Ο λόγος είναι ότι η ξηρασία αυτή δημιούργησε έλλειμμα σε αγαθά (δηλαδή τρόφιμα), το οποίο αν δεν καλυφθεί με εισαγωγές από τρίτες χώρες, τότε μπορεί να υπάρξει πρόβλημα επισιτισμού. Αν λάβουμε υπόψη μας όμως το περιορισμένο εισόδημα της χώρας (δηλαδή το ΑΕΠ της) καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι καθόλου εύκολο το Εσουατίνι να διαθέσει επιπλέον χρήματα για την εισαγωγή τροφίμων, προκειμένου να υπάρξει επισιτιστική επάρκεια. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ένα γενικότερο κλίμα ανασφάλειας, μέσα στο οποίο οι πολίτες αναβάλλουν τις επιπλέον αγορές, προκειμένου να μπορούν να αγοράσουν κάποια είδη βασικής ανάγκης, τα οποία όταν βρίσκονται σε στενότητα, όπως συνέβη το 2002, γίνονται πολύ ακριβά. Πέραν αυτών, η κυβέρνηση έπρεπε να ασχοληθεί και με την δημιουργία ευκαιριών για επενδύσεις στη χώρα, γεγονός που ήταν δύσκολο, λόγω της διαφθοράς και της έλλειψης διαφάνειας στις δραστηριότητες της.
Μετά την υπογραφή νέου συντάγματος το 2005 και για τα επόμενα δέκα χρόνια, η οικονομία είχε μόνο αυξητική πορεία. Με βάση το παραπάνω διάγραμμα, το ΑΕΠ από τα 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια εκτινάχθηκε στα 4,8 δισεκατομμύρια δολάρια και παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα έως το 2012. Σε αυτή την εξέλιξη συνέβαλε η συμμετοχή σε διεθνείς συμφωνίες οικονομικής ανάπτυξης ανάμεσα σε όλα τα αφρικανικά κράτη και η συμμετοχή της χώρας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και τον Οργανισμό Γεωργίας και Τροφής. Ωστόσο, η νόσος του HIV, που συνεχίζει να πλήττει τη χώρα έως και σήμερα, γνώρισε πολύ μεγάλη έξαρση το 2012. Το γεγονός αυτό επηρέασε άκρως αρνητικά την οικονομία της χώρας λόγω της ανάγκης για εκ νέου εύρεση μέτρων αντιμετώπισης της επιδημίας. Μάλιστα τη χρονιά εκείνη το Εσουατίνι βρισκόταν υπό την επιτήρηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Η πτώση αυτή της οικονομίας και η έξαρση της επιδημίας διήρκησαν μέχρι και το 2016. Παράλληλα, σημειώθηκε και πάλι μια περίοδος ξηρασίας το 2016, γεγονός που στιγμάτισε εκ νέου την οικονομία επηρεάζοντας αρνητικά τις αγροτικές δραστηριότητες της χώρας. Σε όλα αυτά προστέθηκε και ο εκκεντρικός τρόπος ζωής του βασιλιά Mswati III, ο οποίος επιβάρυνε σημαντικά τον κρατικό προϋπολογισμό και δημιούργησε μη βιώσιμα ελλείμματα εκείνη την περίοδο.
Από το παραπάνω διάγραμμα βλέπουμε ότι έως και το 1991 οι μεταβολές του ποσοστού αλλαγής του εθνικού εισοδήματος είναι τεράστιες. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι η χρονιά 1981 με ρυθμό ανάπτυξης 14% και η αμέσως επόμενη χρονιά του 1982 με 1%, η χρονιά του 1990 με ρυθμό ανάπτυξης 21% και η χρονιά του 1991 με ρυθμό ανάπτυξης 1%, κ.τ.λ. Η εξέλιξη αυτή βασιζόταν στις προσπάθειες της χώρας να ανασυγκροτηθεί μετά την αποικιοκρατία και να οργανωθεί εσωτερικά για να πετύχει ανάπτυξη σε όλους τους τομείς. Από τότε έως και το 2019, με βάση το διάγραμμα, εξακολουθούν να υπάρχουν μεταβολές αλλά με μέγιστη απόκλιση 4-5%. Αυτό αποδεικνύεται από περιόδους όπως την χρονιά του 2006 που ήταν στο 5,9% ο ρυθμός ανάπτυξης, κατέβηκε στο 4,4% το 2007 και στο 0,9% το 2008 ή την χρονιά του 2012 που ήταν στο 5,3% και το 2013 κατέβηκε στο 3,8%.
Από την ανάλυσή μας δεν μπορεί να λείπει ο πληθωρισμός της χώρας. Ο πληθωρισμός του Εσουατίνι μέχρι το 1989 βρισκόταν σε υψηλά επίπεδα της τάξης του 20%-14%. Έκτοτε έως και το 2008, όπως φαίνεται και από το παρακάτω διάγραμμα, υπέστη έντονες αυξομειώσεις χωρίς να φτάνει όμως σε αρνητικά επίπεδα. Αναλυτικότερα, οι τιμές του κυμαίνονταν από 13% έως 4%. Το 2009, σημειώθηκε μια μείωση κατά την οποία ο πληθωρισμός παρέμεινε σε χαμηλότερα επίπεδα, όπως 5% έως 8% έως και την χρονιά του 2016. Από τότε έως και σήμερα, οι τιμές του κυμαίνονται στο 2% έως 4%.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί το ποσοστό της ανεργίας της χώρας ανά τα χρόνια. Με βάση το διάγραμμα, αποδεικνύεται πως η ανεργία έως το 2020 είχε δύο τάσεις: η πρώτη από το 1999 έως το 2007 ήταν αυξητική φτάνοντας από το 23% στο 28% και η δεύτερη από το 2007 έως το 2020 καθοδική φτάνοντας από το 28% στο 21% αντίστοιχα. Τα παραπάνω στοιχεία αποδεικνύουν πως από τα μέσα της δεκαετίας του 2010 η χώρα βελτίωσε τα όποια προβλήματα είχε στην απασχόληση του εργατικού δυναμικού της.
Φτάνοντας σε ένα συμπέρασμα, το Εσουατίνι αποτελεί ένα μικρό κρατίδιο, το οποίο ταλαιπωρείται από την αυταρχική πολιτική του βασιλιά του. Πρόκειται για μία μεσαίου μεγέθους οικονομία, καθώς το κατά Κεφαλήν ΑΕΠ του ανέρχεται στα 3.894 δολάρια σύμφωνα με τα στοιχεία του 2019. Αν και έχει μεγάλους Ρυθμούς Ανάπτυξης απέχει ακόμη τρομακτικά από τα ανεπτυγμένα κράτη όσον αφορά το εθνικό εισόδημα. Επίσης το επίπεδο διαβίωσης των πολιτών είναι μέτριο και το επενδυτικό περιβάλλον χρειάζεται σημαντικές βελτιώσεις. Μένει μονάχα να δούμε την πορεία της χώρας μέσα στα επόμενα έτη και αν θα καταφέρει να γίνει ένα ανεπτυγμένο και ασφαλές κράτος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- United Nations, Country Facts, Retrieved from here
- Whatever the project, An unforgettable adventure in Swaziland (Eswatini), Retrieved from here
- Swaziland king renames country ‘the Kingdom of eSwatini, BBC, Retrieved from here
- Eswatini Profile, BBC, Retrieved from here
- Colonial Administration, Eswatini, Encyclopedia Britannica, Retrieved from here
- The Government of the kingdom of Eswatini, Tinkhundla Political System, Retrieved from here
- The Legatum Prosperity Index, Swaziland, Retrieved from here
- Eswatini – Economical Indicators, Retrieved from here
- Eswatini Embassy in Europe, Business and Trade, Retrieved from here
- African Development Bank Group, Eswatini economic outlook, Retrieved from hereEswatini Country Commercial Guide, Eswatini: Mining and Minerals, Retrieved from here
- Eswatini, Infoplease.com, Retrieved from here
-
Is the Financial Crisis the Only Threat to Swaziland’s Regime, European Parliment Think Tank, Retrieved from here
