Του Χρήστου Παπαδόπουλου,
Το 1965 εξελέγη στο αξίωμα του Προέδρου των Φιλιππίνων ένας άνθρωπος που έμελλε να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη σύγχρονη ιστορία της χώρας∙ ο Ferdinand Marcos. Η προεδρία του Marcos, κατά τις δύο πρώτες του θητείες, δεν είχε κάτι που να τη διαφοροποιούσε ιδιαίτερα από αυτή ενός μέσου ηγέτη της εποχής. Μεγάλα έργα πραγματοποιήθηκαν στη χώρα, ενώ αναπτύχθηκαν ισχυροί δεσμοί με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό που έκανε, όμως, ξεχωριστό τον τρόπο ηγεσίας του Ferdinand Marcos ήταν σίγουρα η σύζυγός του, Imelda.
Μέσω της ομορφιάς, της χάρης, του καλαίσθητου στυλ, αλλά και της ενασχόλησής της με τα πολιτικά ως πρώτη κυρία, η Imelda Marcos απέκτησε μια ιδιαίτερα ξεχωριστή και αγαπητή θέση στην καρδιά του λαού των Φιλιππίνων, θέση που για πολλούς διατηρεί ακόμα και σήμερα. Ως «μητέρα» του έθνους, όπως άλλωστε αποκαλεί και η ίδια τον εαυτό της, οργάνωσε το χτίσιμο από το μηδέν ουσιαστικά της Μανίλα, πρωτεύουσας της χώρας, η οποία είχε ισοπεδωθεί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επιπλέον, ανέλαβε τα καθήκοντα του εκπροσώπου του συζύγου της στο εξωτερικό, καθώς ο ίδιος φοβόταν πως εάν φύγει από την χώρα έστω και για λίγο, πραξικοπηματίες θα καταλάμβαναν την εξουσία. Έτσι, η Imelda γνώρισε δεκάδες ηγέτες απ’ όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων οι Mao Zedong, Lyndon Johnson, Richard Nixon, Πάπας Ιωάννης-Παύλος ΙΙ.
Ωστόσο, στο κατώφλι της δεκαετίας του 1970 τα πράγματα πήραν διαφορετική τροπή. Μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες δημιούργησαν αναταραχές, ενώ ο Marcos προσπαθούσε να αλλάξει το Σύνταγμα, ούτως ώστε να δικαιούται και τρίτη θητεία. Η κατάσταση αυτή οδήγησε στην επιβολή στρατιωτικού νόμου στη χώρα το 1972, με πρόφαση πιθανά πραξικοπήματα και απόπειρες δολοφονίας κατά του Marcos. Αναπόφευκτα ξεκίνησε μία περίοδος συλλήψεων, βασανισμών και εκτελέσεων των «εχθρών του έθνους». Μάλιστα, ένα από τα δημοφιλέστερα βασανιστήρια ήταν αυτό της «Γέφυρας της αγάπης», που πήρε το όνομά του από μια γέφυρα, την οποία έκανε δώρο ο Ferdinand στην Imelda.
Τα επόμενα χρόνια, μέχρι το 1986, ο Marcos διατήρησε την απόλυτη εξουσία στη χώρα μέσω του δημοκρατικοφανούς μακιαβελισμού. Σκιώδεις ελιγμοί, αποφάσεις και καταδίκες πραγματοποιούνταν στο παρασκήνιο με τέτοιο τρόπο που φάνταζαν όλα διαφανή και δημοκρατικά, παρόλο που ο ανώτατος άρχοντας παρέμενε ο ίδιος. Ο στρατιωτικός νόμος καταργήθηκε, αλλά τίποτα δεν άλλαξε ουσιαστικά. Επιπλέον, ο πλούτος που είχε συγκεντρώσει η οικογένεια Marcos ήταν αμύθητος. Ορισμένες άτσαλες κινήσεις, όπως η δολοφονία του Benigno Aquino, του μεγαλύτερου αντιπάλου του, κατά τη διάρκεια της επιστροφής του από την εξορία -με τον φόνο να αποτελεί ακόμη μυστήριο- και στη συνέχεια οι νοθευμένες εκλογές που ανέδειξαν τον Marcos νικητή και όχι τη δημοφιλή χήρα του Aquino, αποτέλεσαν αφορμή για την εξέγερση του λαού των Φιλιππίνων. Έτσι, στις 25 Φεβρουαρίου 1986, κι ενώ το Παλάτι Malacañang δεχόταν επίθεση από διαδηλωτές, ο Ferdinand Marcos και η οικογένειά του εγκατέλειψαν με ελικόπτερο το κτήριο που αποτελούσε για πάνω από 20 χρόνια το σπίτι τους, χωρίς να ξεχάσουν τα τιμαλφή τους. Η Imelda αργότερα δήλωσε ότι χρειάστηκε να κρύψει κάποια από τα κοσμήματά της σε πάνες. Η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Χονολουλού, όπου και έζησε για αρκετά χρόνια. Αμέσως εκατοντάδες δικαστικές υποθέσεις εμφανίστηκαν, με την οικογένεια να χάνει κατά συνέπεια την στήριξη που μέχρι πρότινος απολάμβανε από τους ξένους ηγέτες. Αξίζει να επισημανθεί πως πολλές από τις υποθέσεις αυτές εκκρεμούν ακόμη, με την Imelda να διατηρεί μία βίλα μόνο για την φύλαξη των αρχείων των δικών.
Το 1989, ο Ferdinand απεβίωσε και το 1991 επιτράπηκε από την Πρόεδρο Aquino η επιστροφή της οικογένειας στις Φιλιππίνες. Η κυβέρνηση δημιούργησε μια ειδική επιτροπή που στόχο της είχε να κατασχέσει όσο το δυνατόν περισσότερα περιουσιακά στοιχεία των Marcos αποκτήθηκαν με χρήματα του λαού των Φιλιππίνων. Ενδεικτικά, στην οικογένεια ανήκαν ουρανοξύστες στο Μανχάταν, έργα τέχνης διάσημων ζωγράφων, όπως ο Μιχαήλ-Άγγελος, ο Πικάσο, ο Μονέ και άλλοι. Επιπλέον, η γκαρνταρόμπα της Imelda περιλάμβανε κοσμήματα από τους μεγαλύτερους οίκους με αξία εκατομμυρίων ευρώ, περίπου 15 γούνες μινκ, 800 τσάντες και 3.000 ζευγάρια παπούτσια. Φυσικά, μέχρι και σήμερα η οικογένεια διατηρεί ένα μεγάλο μέρος των περιουσιακών της στοιχείων, διαφυλάσσοντάς τα πριν από κάθε έφοδο της επιτροπής σε κλειδωμένα δωμάτια των δεκάδων της σπιτιών.
Ταυτόχρονα, η επιστροφή της οικογένειας Marcos στις Φιλιππίνες σήμαινε και επιστροφή στην πολιτική ζωή του τόπου. Η Imelda διετέλεσε μέλος της Βουλής των Φιλιππίνων για δύο θητείες. Η κόρη της Imelda είναι Γερουσιαστής, ενώ διετέλεσε Βουλευτής και Κυβερνήτης της γενέτειρας του πατέρα της, θέση την οποία καταλαμβάνει τώρα ο γιος της. Όμως, ο Ferdinand Marcos ο νεότερος, γνωστός και ως “Bongbong”, είναι το μέλος της οικογένειας που απασχολεί περισσότερο την επικαιρότητα. Αφού είχε καταλάβει και αυτός θέσεις όμοιες ή και ίδιες με αυτές της αδελφής και της μητέρας του, το 2016 έθεσε υποψηφιότητα για Αντιπρόεδρος των Φιλιππίνων. Η μάχη ήταν σκληρή και η αντίπαλός του επικράτησε τελικά. Φυσικά, η ήττα αυτή δεν έγινε ποτέ αποδεκτή από την οικογένεια Marcos, η οποία ισχυρίστηκε πως υπήρξε εκλογική απάτη, κάτι το οποίο δεν αποδείχθηκε ποτέ. Τελικά, ο υπεύθυνος της επιτροπής διεξαγωγής των εκλογών, ο οποίος είχε διατελέσει και πρόεδρος της επιτροπής με στόχο την κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων των Marcos, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα μετά από μία πληθώρα απειλών για τη ζωή του.
Όμως το εκλογικό αποτέλεσμα του 2016 είχε και μια όψη φίλια προς τους Marcos∙ αυτή της εκλογής του Προέδρου Duterte. Ο Duterte δεν έκρυψε πως χρηματοδοτήθηκε από τους Marcos, παρόλο που εκείνοι το αρνήθηκαν. Ο Bongbong έχει δηλώσει ότι θα συμμετέχει στις εκλογές του 2022, χωρίς, όμως, να έχει ξεκαθαρίσει αν αυτό θα είναι με την ιδιότητα του υποψήφιου Προέδρου ή Αντιπροέδρου. Διατηρεί ένα προφίλ πολιτικού που βρίσκεται κοντά στο λαό έχοντας λογαριασμούς στα κοινωνικά δίκτυα, ανεβάζοντας vlogs στο YouTube και προσπαθώντας να βρίσκεται διαρκώς στην επικαιρότητα. Μιλάει για τον πατέρα του χωρίς να κρύβει τον θαυμασμό του γι’ αυτόν, αλλά αποφεύγει να αναφέρεται στις αποτρόπαιές του πράξεις. Ένα είναι μόνο σίγουρο: η ιστορία της οικογένειας αυτής και της αρρωστημένης σχέσης της με τις Φιλιππίνες δεν σταματά εδώ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Imelda Marcos, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Why some voters in the Philippines want another Marcos, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Bongbong Marcos leads family’s revival in the Philippines, The Japan Times, διαθέσιμο εδώ
- For president 2022, whose time has come?, The Manila Times, διαθέσιμο εδώ
