Του Βασίλη Μοάτσου,
Νέος μήνας και νέα μέτρα όπως ανακοίνωσε η κυβέρνηση. Με τα κρούσματα να γνωρίζουν αύξηση και περιοχές να χαρακτηρίζονται ως επιδημιολογικά «κόκκινες», ο Φλεβάρης αναμένεται να είναι ένας μήνας κρίσιμος αναφορικά με την οικονομία αλλά και την εξέλιξη της πανδημίας στην Ελλάδα. Με τις εικόνες συνωστισμού σε γνωστούς εμπορικούς δρόμους της χώρας να κατακλύζουν τα ενημερωτικά δελτία και το διαδίκτυο, η κυβέρνηση και οι επιδημιολόγοι αναλαμβάνουν την ατελείωτη και κοινωνικοπολιτικά δυσβάσταχτη ευθύνη να προβούν σε νέα μέτρα τα οποία αφενός θα ικανοποιούν τους πολίτες, ιδιαίτερα εκείνους που βιοπορίζονται από το λιανεμπόριο, αφετέρου θα μετριάσουν το διαφαινόμενο τρίτο κύμα του κορωνοϊού.
Το λιανεμπόριο στο επίκεντρο
Ήδη από το προηγούμενο Σάββατο οι αγορές για τους κλάδους, υπόδησης, ένδυσης και βιβλιοχαρτοπωλείων στις περιοχές επαυξημένου κινδύνου, όπως για παράδειγμα είναι η Αττική, λειτουργούν μέσω “click inside”. Όλες οι άλλες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου θα λειτουργούν μόνο με την διαδικασία των ραντεβού για παραλαβή εκτός καταστήματος. Όσον αφορά τις υπηρεσίες όπως κομμωτήρια και κουρεία, θα λειτουργούν μόνο με προκαθορισμένο ραντεβού σε όλη την επικράτεια.
Η πρώτη μέθοδος αγορών έρχεται κι επίσημα να συμπληρώσει το γνωστό -μέχρι τώρα- click away και προβλέπει το κλείσιμο ραντεβού και η μετέπειτα δοκιμή των προϊόντων και αγορά τους, πάντοτε υπό τις προϋποθέσεις για το πλήθος των ατόμων ανά τετραγωνικά μέτρα, τις προβλεπόμενες αποστάσεις και τη χρήση μασκών. Η μέθοδος αυτή δίνει πλεονεκτήματα στους καταναλωτές, αφού μπορούν να δοκιμάζουν τα προϊόντα πριν τα αγοράσουν, ζήτημα που απασχόλησε ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις υποδημάτων κι ένδυσης, καθώς επίσης να πληρώσουν με μετρητά. Αναμφίβολα θα δώσει ώθηση στις επιχειρήσεις που εντάσσονται στο σχέδιο αυτό και μάλιστα θα συνεχίσουν να θεωρούνται πληττόμενες, πράγμα που σημαίνει πως δεν θα σταματήσουν να λαμβάνουν τα ευεργετήματα της κυβέρνησης σχετικά με τις ρυθμίσεις των ενοικίων, τις αναστολές συμβάσεων εργασίας και επιταγών και τις επιδοτήσεις των πάγιων δαπανών.
Με ανακοίνωσή του ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, Σταύρος Καφούνης, προχώρησε σε δηλώσεις σχετικά με τα νέα μέτρα αναφέροντας μεταξύ άλλων πως «τρεις δρόμοι και πέντε αλυσίδες, δημιούργησαν λάθος εικόνα για έναν κλάδο με καταστήματα και επιχειρηματίες που σέβονται απόλυτα τα υγειονομικά πρωτόκολλα, οδηγώντας στον άδικο διαχωρισμό του click away και click in shop, στις «κόκκινες περιοχές». Είναι γεγονός πως το λιανεμπόριο, ένας εκ των ισχυρότερων πυλώνων της ελληνικής οικονομίας, δεν στηρίζονται εξ ολοκλήρου στην εμπορική κίνηση σε δρόμους όπως η Ερμού και μόνο. Επιπλέον, οι εκ των πρωταγωνιστών των εικόνων που είδαμε, οι μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων, δεν εκφράζουν το σύνολο των καταναλωτικών προτιμήσεων των πολιτών, ακόμα και σε πόλεις ή περιοχές που οι συγκεκριμένες είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς. Βάσει των παραπάνω, δεν θα ήταν παράλογο να αναλογιστούμε το πλήγμα για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Και αν προς στιγμήν οι αλλαγές δεν είναι θεαματικές όσον αφορά τον τρόπο των συναλλαγών μας από 31/1 μιας και υιοθετείται μια υβριδική λύση, είναι ανησυχητική η σκέψη για ένα τρίτο, ολικό lockdown το οποίο θα βάλει λουκέτο στις ήδη γονατισμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα βυθίσει ολόκληρες οικογένειες στην ανεργία και θα αναγκάσει πολλούς ιδιοκτήτες ακινήτων να χάσουν -ακόμα περισσότερα- χρήματα από το παθητικό τους εισόδημα.
Μια ενδιαφέρουσα έρευνα
Η έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ) της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) για το εισόδημα και τις δαπάνες διαβίωσης των νοικοκυριών αποτελεί μια καλή αφορμή για να δούμε τα αποτελέσματα της πανδημίας αλλά και να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για το αύριο. Η υγειονομική κρίση που στην οικονομία εκδηλώθηκε με την μορφή της βαθιάς και απότομης ύφεσης, όπως είναι επόμενο, έχει επηρεάσει αρνητικά τους δείκτες που αναδεικνύουν την κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών. Στα πιο ενδιαφέροντα πορίσματα της έρευνας, βλέπουμε πως για το 43,4% των νοικοκυριών το μηναίο εισόδημα επαρκεί για 19 μόλις μέρες, ενώ το 81,8% αδυνατεί να αποταμιεύσει. Επιπλέον, το 70,4% των νοικοκυριών μείωσαν τις δαπάνες τους για εξόδους, το 27,9% έχουν τουλάχιστον ένα άνεργο μέλος, ενώ σχεδόν το 15% εκφράζουν τον φόβο απώλειας της κατοικίας τους λόγω υποχρεώσεων. Από το σύνολο της έρευνας, συμπεραίνεται η όξυνση των ανισοτήτων παρά τα μέτρα στήριξης που όπως φαίνεται κυρίως επέδρασαν στην συγκράτηση της απασχόλησης και στην διατήρηση στα προ της πανδημίας επίπεδα της σχετικής και ακραίας φτώχειας. Η αδυναμία των νοικοκυριών να αποταμιεύσουν εκτός από τις χαμηλές προσδοκίες για το μέλλον που προκαλεί στα ίδια τα νοικοκυριά αποτελεί και μια πολύ ισχνή βάση για να στηριχτούν πολιτικές που στο κέντρο τους έχουν την αξιοποίηση των αποταμιεύσεών τους.
Τι να περιμένουμε;
Το γεγονός ότι η ερώτηση εκφράζεται σε υποτακτική και όχι σε οριστική δείχνει μια αβεβαιότητα και κυρίως ανησυχία για το τι επιφυλάσσει το αύριο. Μέσα στο προηγούμενο έτος εκπαιδευτήκαμε στο να «κρατάμε μικρό καλάθι» και να μην προγραμματίζουμε τις δραστηριότητές μας με μακροπρόθεσμο ορίζοντα ελέω της πανδημίας. Η κατάσταση αυτή συνεχίζεται, τα μέτρα έρχονται και φεύγουν και ταυτόχρονα οι εμβολιασμοί προχωράνε με αργούς ρυθμούς με μόλις 251.000 εμβολιασμούς μέχρι τη στιγμή αυτή και 650.000 κλεισμένα ραντεβού. Με τα νοικοκυριά να έχουν μειώσει κατακόρυφα τις δαπάνες τους και τα μέτρα στήριξης να μην επαρκούν, η αγορά φαντάζει σαν ένα καζάνι που βράζει. Η κατάσταση είναι ήδη κρίσιμη και το μέλλον των περισσότερων μικρομεσαίων επιχειρήσεων λιανεμπορίου κρέμεται σε μια κλωστή που στη μία άκρη υπάρχουν οι εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας και στην άλλη οι επιδημιολόγοι και η ευρύτερη επιστημονική κοινότητα.
Αναφορές
-
Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών, 2021. Το εμπόριο στην Ελλάδα δεν είναι τρεις δρόμοι και πέντε αλυσίδες. Διαθέσιμο εδώ. Τελευταία πρόσβαση 31 Ιανουαρίου 2021.
- ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, 2021. Ετήσια Έρευνα Εισοδήματος & Δαπανών Νοικοκυριών 2020. Διαθέσιμο εδώ.
- in.gr, 2021. Τι είναι το click inside που μπαίνει από αύριο στη ζωή μας. Διαθέσιμο εδώ. Τελευταία πρόσβαση 31 Ιανουαρίου 2021.
-
LiFO, 2021. Εμβολιασμοί: Ανοίγουν τα ραντεβού για τους 75+ στο τέλος της άλλης εβδομάδας. Διαθέσιμο εδώ. Τελευταία πρόσβαση 31 Ιανουαρίου 2021.
