Του Κωνσταντίνου-Ειρηναίου Σταμούλη,
Είναι αναμφίβολα θλιβερό, το γεγονός ότι για μία ακόμη φορά, μπροστά σε ένα μείζον ζήτημα, το οποίο ταλανίζει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, η κοινωνία διχάστηκε. Η πλειοψηφία της φοιτητικής κοινότητας διαχωρίστηκε στους υπέρμαχους και στους πολέμιους της προοπτικής ύπαρξης αστυνόμευσης εντός των Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Και μάντεψε αγαπητέ αναγνώστη… Χάθηκε για ακόμη μία φορά η ουσία!
Γιατί δεν χρειαζόμαστε αντικρούσεις που γεννούν και άλλες αντικρούσεις. Χρειαζόμαστε παραγωγική αντιπαράθεση, με επιχειρήματα και προτάσεις. Δεν χρειάζεται να διαλέγουμε ένα από τα άκρα, αλλά να αντιμετωπίζουμε κριτικά και ρεαλιστικά το κάθε ζήτημα.
Πράγματι, υπάρχει πρόβλημα με την ανομία στα ελληνικά πανεπιστήμια. Είτε μας αρέσει είτε όχι, είτε επιλέγουμε να το αντικρύσουμε είτε όχι, πρόβλημα υπάρχει. Και για να το λύσουμε πρέπει να το αποδεχτούμε.
Το χρόνιο λοιπόν ζήτημα της ανομίας, που επικρατεί σε πολλά Ανώτατα Ιδρύματα της χώρας μας έχει οξυνθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Αυτό απειλεί την ασφάλεια και την ακεραιότητα όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, κάθε καθηγητή, εργαζόμενου και φοιτητή ξεχωριστά. Παράλληλα όμως περιορίζει την ελευθερία του λόγου, υποβαθμίζει εκείνη της έρευνας και της διδασκαλίας και απαξιώνει το συνταγματικό αγαθό της ακαδημαϊκής ελευθερίας.
Ρυθμίσεις που διαιωνίζουν το πρόβλημα
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η παραπάνω κατάσταση, η κυβέρνηση νομοθετεί την αστυνόμευση, αντί να μεριμνήσει για την ουσιαστική διαφύλαξη της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Η αντίθεση έγκειται στο γεγονός ότι η κυβερνητική ηγεσία εναποθέτει στην κρίση της αστυνομίας, τον τρόπο παρέμβασής της εντός των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ακραία φαινόμενα αστυνομικής βίας, καταστολής και ασυδοσίας. Ναι δεν είναι ο κανόνας, αλλά από τη στιγμή που έχουν υπάρξει περιπτώσεις αστυνομικής παρεκτροπής, ιδιαίτερα και κατά την περίοδο των lockdown όταν και η αστυνομική βία αυξήθηκε σημαντικά, όπως σημειώνουν μεταξύ άλλων η Deutsche Welle και το Politico, (διαθέσιμα αντίστοιχα εδώ και εδώ) δεν έχουμε κάποια εγγύηση ότι δεν θα υπάρξουν ανάλογες περιπτώσεις και εντός των σχολών.
Επιπρόσθετα, η εναπόθεση δράσης στην διακριτική ευχέρεια των αστυνομικών δυνάμεων συνιστά υποβάθμιση του ρόλου του Πρύτανη και της βαρύτητας των αποφάσεων του.
Με τις κυβερνητικές ρυθμίσεις δημιουργείται ένα εκρηκτικό κλίμα εντός των πανεπιστημίων και συντίθεται ένα πλαίσιο φύλαξης αμφιβόλου αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας.
Μερικές σκέψεις και μία πρόταση…
Το Πανεπιστήμιο έχει διοίκηση η οποία είναι ικανή να ελέγξει, να περιορίσει και να προλάβει φαινόμενα ανομίας και περιστατικά βίας εντός των κόλπων του. Αυτό όμως μπορεί να το πράξει όταν έχει στα χέρια της και τα κατάλληλα μέσα. Κατά την άποψή μου λοιπόν, προστασία των πανεπιστημίων μπορεί να καταστεί πιο αποτελεσματική όταν οι υπηρεσίες που την αναλαμβάνουν αποτελούν τμήμα της πανεπιστημιακής κοινότητας και δεν ασκούνται από εξωτερικούς παράγοντες. Οι υπηρεσίες αυτές θα λογοδοτούν αποκλειστικά στην ηγεσία του εκάστοτε πανεπιστημίου και θα ενορχηστρώνονται από αυτή σε συνεννόηση πάντα με κάθε αρμόδια αρχή. Έτσι, θα διατηρήσουν ακέραια την ευθύνη του έργου που ανέλαβαν να επιτελέσουν. Ένα έργο το οποίο δεν θα κρίνεται από εξωτερικούς παράγοντες, αλλά από τους ίδιους τους οποίους επηρεάζει η επιτέλεσή του ή μη. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων ενώ επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα της παρεχόμενης προστασίας.
Με τη δημιουργία μιας αυτοτελούς υπηρεσίας, με ευθύνη της, την προστασία των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, και των Πανεπιστημιακών εγκαταστάσεων, διασφαλίζεται η καταπολέμηση της ανομίας, με την παράλληλη όμως προάσπιση της, κατοχυρωμένης από το Σύνταγμα, ακαδημαϊκής ελευθερίας.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το έργο της προστασίας να ανατεθεί σε ειδική, ανεξάρτητη από την ΕΛ.ΑΣ., υπηρεσία φύλαξης η οποία θα λογοδοτεί απευθείας στον Πρύτανη και θα λειτουργεί με αρχές διαφάνειας και συνεχούς επίβλεψης. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήταν θεμιτή η θέσπιση κριτηρίων αξιολόγησης των μελών που πρόκειται να την απαρτίσουν, προκειμένου να αποδειχθεί έμπρακτα η ικανότητά τους να διαχειριστούν επαρκώς ένα τόσο κρίσιμο και λεπτό ζήτημα, όπως είναι αυτό της φύλαξης των ΑΕΙ.
Ας είμαστε ρεαλιστές, το ζήτημα της προστασίας των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, πρέπει να αντιμετωπιστεί ορθολογικά και δίχως ιδεοληπτικές παρωπίδες που κρατούν τη σκέψη δέσμια των ιδεολογικοπολιτικών μας τάσεων. Η φύλαξη, με τους παραπάνω όμως όρους, μπορεί να δώσει ένα τέλος στην υποβάθμιση της δημόσιας παρεχόμενης ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας. Ήρθε η ώρα να επενδύσουμε ουσιαστικά σε αυτή, προκειμένου να πάψει πλέον να αποτελεί τον φτωχό συγγενή των κυβερνητικών μεταρρυθμίσεων. Η δημόσια εκπαίδευση πρέπει να είναι προτεραιότητα για την ποιότητά της και όχι να υποβαθμίζεται συνεχώς. Ως φοιτητές, οφείλουμε να αφήσουμε στην άκρη την αντιπαράθεση και να δομήσουμε τις δικές μας προτάσεις, να συνδιαλεχθούμε με τους συμφοιτητές μας και να κρατήσουμε τα θετικά στοιχεία κάθε πρότασης συνθέτοντας ρεαλιστικές και βιώσιμες λύσεις που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες της πανεπιστημιακής κοινότητας. Αν εμείς οι ίδιοι οι φοιτητές δεν ασχοληθούμε σοβαρά, με προτάσεις, με ιδέες, με όρεξη για τη βελτίωσή και τη βιωσιμότητα των Πανεπιστημίων μας, μην περιμένετε να το πράξει κάποιος άλλος…
