Της Σοφίας Πεχλιβανίδου,
Ένας χρόνος κοντεύει από το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού που εντοπίστηκε στην Ελλάδα και, αν με ρωτήσεις τι μου λείπει περισσότερο, με βεβαιότητα θα πω οι θεατρικές παραστάσεις, ο κινηματογράφος, οι επισκέψεις στα μουσεία και σίγουρα οι συναυλίες. Οι συναυλίες λίγο παραπάνω. Ίσως πολύ παραπάνω. Δεν είναι μόνο η μουσική που ακούς, ο καλλιτέχνης που βλέπεις από κοντά, τα τραγούδια που αγαπάς που καθιστούν τις συναυλίες ξεχωριστές. Είναι η ενέργεια των ανθρώπων που τραγουδούν μαζί σου, γεμίζουν ένα στάδιο ολόκληρο και μοιράζονται συναισθήματα για συγκεκριμένο χρόνο σε συγκεκριμένο χώρο. Γίνονται για λίγο δικοί σου άνθρωποι που σιγοτραγουδούν μελωδίες, συγχρονίζουν το χειροκρότημά τους και, φεύγοντας, μοιράζονται εκείνο το χαμόγελο που σχηματίζεται στα πρόσωπά τους σκεπτόμενοι πόσα τραγούδια θυμήθηκαν, πόσες αναμνήσεις ανέσυραν, πόσους ανθρώπους έφεραν στο μυαλό και την καρδιά τους έστω για τα 3-4 λεπτά που διαρκεί ένα τραγούδι. Έχουν κάτι μαγικό οι συναυλίες. Γι’ αυτό μου λείπουν τόσο.
Μέσα στη ζοφερότητα της καραντίνας, λοιπόν, που συναυλίες και οποιεσδήποτε τέτοιου είδους εκδηλώσεις έχουν πάψει να πραγματοποιούνται, οι καλλιτέχνες βρήκαν τρόπο να επικοινωνήσουν τη μουσική τους εξ αποστάσεως μεν, με την ίδια αγάπη γι’ αυτό που πρεσβεύουν δε. Πρόσφατα παρακολούθησα σε livestreaming τη συναυλία του Μίλτου Πασχαλίδη, η οποία προβλήθηκε απευθείας από τον Σταυρό του Νότου και, παρότι δεν μπορούσε σίγουρα να συγκριθεί με τη δια ζώσης παρακολούθηση, υπήρξε αφορμή για να θυμηθώ τις συναυλίες και τις live εμφανίσεις στις οποίες έχω παρευρεθεί και να ταξιδέψω πίσω στις αναμνήσεις της πρώτης συναυλίας του που είδα και τον έκανε τον αγαπημένο μου καλλιτέχνη για πολλούς λόγους.
Δεκέμβριος 2012, ούσα πρωτοετής φοιτήτρια στη Θεσσαλονίκη, ήταν η πρώτη φορά που είδα σε live τον Μίλτο Πασχαλίδη. Τον είχα «ανακαλύψει» κάπου στα 16 μου, ακούγοντας τυχαία το τραγούδι «Απουσία» σε στίχους και μουσική του ίδιου, όπως θα μάθαινα αργότερα μαζί με πολλά ακόμη τραγούδια που είτε ερμήνευε είτε είχε γράψει στίχους ή μουσική. Στη συναυλία, όμως, εκείνη συμπυκνώνονται μέχρι και σήμερα οι λόγοι για τους οποίους μου λείπει η δυνατότητα που είχαμε προ καραντίνας να παρευρισκόμαστε σε τέτοιες εκδηλώσεις. Οι αγαπημένοι μας καλλιτέχνες γίνονται εκείνοι με τους οποίους βρίσκουμε σύνδεση ψυχική και συναισθηματική, είναι εκείνοι των οποίων οι στίχοι, η μουσική και η ερμηνεία ταυτίζονται με κάποιο προσωπικό βίωμα ή με κάποιον τρόπο μας θυμίζουν κάτι που αγαπάμε πολύ ή μας πονάει πολύ για οποιονδήποτε λόγο. Με τον Πασχαλίδη, λοιπόν, αυτό που με κερδίζει κάθε φορά είναι η ιστορία που μοιράζεται με το κοινό του, η ιστορία κάθε τραγουδιού, ο λόγος για τον οποίο γράφτηκε, οι άνθρωποι που ήταν στη ζωή του όταν γράφτηκε, τα συναισθήματα που ένιωσε, οι άνθρωποι που έφυγαν από τη ζωή του και θα τους θυμάται μέσα από στίχους, μελωδίες και ξενύχτια. Σε κάθε συναυλία και σε κάθε live, όταν ξεκινάει να τραγουδά, έχει το βλέμμα του ψηλά, ελπίζοντας όλοι αυτοί που του λείπουν να είναι κάπου εκεί και να τον ακούνε χαμογελώντας – τουλάχιστον έτσι είχε αναφέρει στον Σταυρό του Νότου τον χειμώνα του 2018, όταν «έφυγε» ο Τζίμης Πανούσης, αργότερα στη συναυλία-αφιέρωμα που πραγματοποίησε μαζί με τον Γιώργο Νταλάρα στη Θεσσαλονίκη το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς στη μνήμη του Μάνου Ελευθερίου και ύστερα για τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα και τον Θάνο Μικρούτσικο. «Οι άνθρωποι παύουν να είναι κοντά μας μόνο όταν τους ξεχνάμε» είχε πει για τον Μάνο Ελευθερίου το 2018 και φέτος πια στη συναυλία από τον Σταυρό του Νότου σε livestreaming, όταν ήρθε η σειρά της «Απουσίας», είπε ότι «το επόμενο τραγούδι το τραγουδούσαμε με τον Λαυρέντη καμιά εικοσαριά χρόνια και τώρα πρέπει να συνηθίσω να το τραγουδάω μόνος μου», κοιτώντας πάντα ψηλά ως φόρο τιμής σε όλους εκείνους που στάθηκαν δίπλα του στις μουσικές σκηνές και στις συναυλίες της ζωής του.
Οι αγαπημένοι μας καλλιτέχνες, επομένως, γίνονται αγαπημένοι, διότι στα ζόρια και τα δύσκολα είναι εκεί νοερά και χωρίς να το γνωρίζουν οι ίδιοι, βιώνουν την απώλεια, τη θλίψη, τη χαρά, τον έρωτα, την απογοήτευση, τη διάψευση προσδοκιών, τη ματαίωση ή την εκπλήρωση ονείρων και, τέλος πάντων, βρίσκονται εκεί στη μουσική που ακούμε μόνοι ή με παρέα και γίνονται οι πομποί του μηνύματος ότι όλα όσα θες να θυμάσαι -αλλά και όλα όσα θες να ξεχάσεις- θα είναι πάντα εκεί στις μελωδίες που σιγοτραγουδάς για να σου θυμίζουν ποιος είσαι, τι σε σημάδεψε και τι σε σημαδεύει ακόμη, καθορίζοντας το μέσα σου για πάντα.
Τέτοιοι καλλιτέχνες υπάρχουν για τον καθένα μας πολλοί και διαφορετικοί μεταξύ τους. Για εμένα αυτός ο καλλιτέχνης -μεταξύ άλλων- είναι ο Μίλτος Πασχαλίδης για την αλήθεια των στίχων του, για το χιούμορ του, για τη βότκα πορτοκάλι που ζήτησε στη live streaming συναυλία του, λέγοντας «Φέρτε μου μια βότκα, τα πράγματα είναι δύσκολα» -και όντως είναι, γι’ αυτό το βλέμμα που στρέφεται ψηλά με συγκίνηση και σεβασμό σε εκείνους που έφυγαν είτε πρόκειται για συναδέλφους του είτε για εκείνους που έχασαν τη μάχη με την covid-19 είτε για οποιονδήποτε παλεύει σε αυτή τη δεινή συνθήκη να επιβιώσει, για την «κλίμακα μποφόρ», για τις «κακές συνήθειες», για «τον χορό που στήσανε στ’ αστέρια οι περσείδες», για όλα τα παραμύθια με λυπημένο τέλος που έχουμε να διηγούμαστε όσο μεγαλώνουμε, για όλες τις «βαριές κουβέντες» που ξεστομίσαμε όταν «φτάναμε στην πόρτα και ζυγίζαμε τη ζωή μας, νιώθαμε τα μάτια των ανθρώπων μας να μας τραβάνε πίσω, να μας αγαπάνε δυο φορές για να γυρίσουμε», για όλες τις φορές που είμαστε αγύριστα κεφάλια, για όλους τους ανθρώπους που ακόμη αγαπάμε, για την ψευδαίσθηση ότι ζούμε «στη χώρα των αθώων».
Για όλα αυτά και για τόσα άλλα που θα μπορούσα να θυμηθώ και να μοιραστώ ήταν, είναι και θα είναι εκεί είτε δια ζώσης είτε διαδικτυακά για τις μνήμες, τις λέξεις που δεν τολμάμε να ξεστομίσουμε κι εκείνος το κάνει με ποίηση και μουσική. Ένας Μίλτος, λοιπόν, μια φορά έγινε ο αγαπημένος μου και, όταν τελειώσουν όλα αυτά, εύχομαι να είμαστε κάπου κοντά να τραγουδάμε παρέα στις συναυλίες! Εις το επανιδείν, γιατί έχουμε να θυμηθούμε πολλά ακόμα!
