Της Νεφέλης Θεοφανοπούλου,
Χιλιάδες νέοι από εργατικές οικογένειες της Τυνησίας, βρίσκονται στον δρόμο από τις αρχές του Ιανουαρίου διαδηλώνοντας για τις κακές συνθήκες διαβίωσης, την φτώχια και τη μακροχρόνια ανεργία που πλήττει, κυρίως, τους νέους. Οι διαδηλώσεις και οι συγκρούσεις με την αστυνομία έγιναν σε περισσότερες από 15 συνοικίες και περιοχές σε όλη τη χώρα, με συνθήματα να καταγγέλλουν τη διαφθορά της κυβέρνησης και της αστυνομίας. Ένα από τα πιο δημοφιλή συνθήματα είναι το «Χωρίς φόβο! Ο δρόμος μας ανήκει!»
Η εξέγερση λαμβάνει χώρα 10 χρόνια μετά τη μεγάλη λαϊκή τυνησιακή κινητοποίηση του 2011, το έτος δηλαδή που καθαιρέθηκε ο Ben Ali και εγκαινίασε την Αραβική Άνοιξη. Όπως και τότε, τα περιστατικά ξεκίνησαν ως απάντηση σε ένα βίντεο που κυκλοφόρησε στα μέσα ενημέρωσης, το οποίο απαθανάτιζε έναν βοσκό που ξυλοκοπήθηκε άγρια από την αστυνομία, επειδή τα πρόβατά του μπήκαν κατά λάθος σε κυβερνητικό κτήριο.
Τα μέσα καταδικάζουν τις διαμαρτυρίες λόγω της βίας και της λεηλασίας που προέρχεται κυρίως από άτομα νεαρής ηλικίας, αγνοώντας όμως τους πραγματικούς λόγους πίσω από τα περιστατικά, όπως κάνει και η ίδια η κυβέρνηση. Η αστυνομία, άλλωστε, είναι αυτή που υποδαυλίζει τα γεγονότα, ενώ διαδηλωτές ξυλοκοπούνται άγρια, και οι συλλήψεις τον Ιανουάριο ξεπέρασαν τις 600, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Υπουργείο Εσωτερικών της χώρας.
Οι εξεγέρσεις έγιναν σε περιθωριοποιημένες περιοχές, όπου η παραοικονομία και η επισφαλής εργασία αποτελούν τα μόνα μέσα για να βγάλει κάποιος τα προς το ζην. Τα μέτρα περιορισμού, που επιβλήθηκαν κατά του κορωνοϊού, έκαναν την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη, εμφανίζοντας την ρίζα του προβλήματος∙ φυσικά πρόκειται για την φτώχεια. Συγκεκριμένα, με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το ποσοστό των ατόμων που ζουν στα όρια της πενίας έφτασε στο 22% του πληθυσμού το 2020, τα επίσημα ποσοστά ανεργίας ξεπερνούν το 15% και στους απόφοιτους πανεπιστημίων το 30%. Σε δήλωση που έγινε στο περιοδικό The Guardian, o Yassine, κάτοικος περιοχής, όπου διαδραματίζονται οι διαδηλώσεις, είπε: «Άνθρωποι πεινούν. Θέλουν εκδίκηση από το κράτος και ακόμα μία επανάσταση». Σε παρόμοιες δηλώσεις, βέβαια, υπήρξε και ο αντίλογος από μία μεγάλη μερίδα πολιτών πολίτες. «Όποιος θέλει να διαδηλώσει δεν το κάνει το βράδυ. Αυτοί που διαδηλώνουν το βράδυ, δεν διαδηλώνουν, κλέβουν», ανέφεραν σε γενικές γραμμές εκείνοι που εναντιώνονται στις λαϊκές διαμαρτυρίες.
Από την άλλη μεριά, η κυβέρνηση προσπαθεί να καταστείλει τα επεισόδια με κάθε τρόπο. Αρχικά, επέβαλλε lockdown την επέτειο της ανατροπής του Ben Ali, το οποίο παρατάθηκε πριν κάποιες μέρες με απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 5 το απόγευμα μέχρι τις 4 το πρωί. Συγχρόνως, απαγορεύτηκαν μέχρι τις 14 Φεβρουαρίου όλες οι συγκεντρώσεις, ενώ αντίστοιχες απαγορεύσεις επιβλήθηκαν στις μετακινήσεις μεταξύ περιοχών της χώρας. Τα ανωτέρω μέτρα δεν προκαλούν εντύπωση, αν αναλογιστεί κανείς τις πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί στα περισσότερα κράτη του πλανήτη. Η ειδοποιός διαφορά εντοπίζεται μόνον στην χρήση του στρατού, ως μέσου κατευνασμού προς τους αντιφρονούντες, οι οποίοι έχουν βγει στους δρόμους.
Η Διεθνής Αμνηστία και άλλες οργανώσεις, που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, έχουν κάνει εκκλήσεις για να σταματήσει και να συγκρατηθεί η αστυνομική βία. Ο Πρωθυπουργός της χώρας, Hichem Mechichi, δήλωσε πως κατανοεί απόλυτα τα προβλήματα των διαδηλωτών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πάψει να ισχύουν τα επιβαλλόμενα μέτρα της κυβερνήσεως. Έτσι, οι αγανακτισμένοι πολίτες απαιτούν, πλέον, εντονότερα την πτώση του υπάρχοντος καθεστώτος.
Το Κεντρικό Συνδικαλιστικό Σωματείο της Τυνησίας (UGTT), το Φόρουμ Οικονομικών και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, και η Ένωση Νέων Δικηγόρων της Τυνησίας, εξέδωσαν με τη σειρά τους δελτία τύπου που υπογραμμίζουν την στήριξή τους προς τους διαδηλωτές και την ευθύνη των διαδοχικών κυβερνήσεων από το 2011, πάνω στην επιδείνωση της διαφθοράς και της κοινωνικής κατάστασης. Υπογραμμίζουν ακόμη την αναποτελεσματική δράση της κυβέρνησης στην καταστολή των εξεγέρσεων του Ιανουαρίου, λόγω των καταπιεστικών αποφάσεων και την ώθηση των ισχυρών δυνάμεων ασφαλείας στους δρόμους. Ωστόσο, καταδίκασαν της λεηλασίες, τις επιθέσεις σε περιουσιακά στοιχεία πολιτών και τις βραδινές διαδηλώσεις, αφού εύκολα οι ζημίες είναι ανυπολόγιστες.
Μπορεί η Αραβική Άνοιξη να μνημονεύεται από πολλούς ως μία εξέγερση του παρελθόντος, αλλά στην πραγματικότητα η «άνοιξη» μετετράπη σε «χειμώνα». Μένει μόνο να δούμε αν ο αγώνας των νέων στο πολύπαθο κράτος της Αφρικής θα οδηγήσει επιτέλους σε θετικά αποτελέσματα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
‘People are hungry’: why Tunisia’s youth are taking to the streets, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Tunisia: Protests continue against police brutality, corruption, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
-
Poverty, Hopelessness Beget Violence in Tunisia’s Suburbs, Voice Of America, διαθέσιμο εδώ
-
Poverty and hopelessness beget violence in Tunisia’s suburbs, AP News, διαθέσιμο εδώ
