Της Ήλιας Νικολουδάκη,
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί τα μικρά παιδιά στον ελεύθερο χρόνο τους ενθαρρύνονται να ζωγραφίζουν; Η ζωγραφική διεγείρει τη δημιουργικότητα, βοηθά το παιδί στη συγκέντρωση, την εκμάθηση ορίων και την αναγνώριση των χρωμάτων. Εκτός αυτού, δεν είναι τυχαίο ότι, για να εξεταστούν τα συναισθήματα των παιδιών, μελετώνται οι ζωγραφιές τους σε βάθος. Έχοντας υπόψη, λοιπόν, τα οφέλη της ζωγραφικής στα παιδιά, η Αμερικανή ψυχοθεραπεύτρια, Lucia Capacchione, το 1977 εξέδωσε το βιβλίο της, “The Creative Journal”, το οποίο εξακολουθεί να τυπώνεται μέχρι και σήμερα.
Η συγγραφέας-ψυχοθεραπεύτρια, στο βιβλίο της, τονίζει πόσο θεραπευτική είναι η Εικαστική Ψυχοθεραπεία (Art Therapy) για τους ενήλικες, και το εργαλείο διεξαγωγής της, το Ημερολόγιο Δημιουργικότητας. Αρχικά, αυτό το ημερολόγιο είναι ένας χώρος έκφρασης μέσω της ζωγραφιάς. Ουσιαστικά, καλούμαστε να μεταφέρουμε τα συναισθήματά μας με σχέδια και χρώματα χωρίς σκέψεις. Αφήνουμε τον εαυτό μας ελεύθερο να επικοινωνήσει με το χαρτί. Κατά τη διαδικασία αυτή, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα σχέδιά μας δεν πρέπει κατ’ ανάγκη να είναι καλαίσθητα. Αυτό που έχει σημασία, όταν βλέπουμε τη ζωγραφιά μας, είναι να ανακαλούμε τα συναισθήματά μας, όταν τη δημιουργήσαμε.
Στην πραγματικότητα, η πρόσβαση σε ένα Ημερολόγιο Δημιουργικότητας είναι πολύ εύκολη. Χρειάζεται απλώς ένα σημειωματάριο, του οποίου το μέγεθος είναι στην κρίση του κάθε χρήστη, με σελίδες χωρίς γραμμές και χρώματα. Δεν υπάρχει περιορισμός ως προς το μέσο που θα χρησιμοποιήσουμε. Μπορεί να είναι ξυλομπογιές, νερομπογιές, στυλό, μαρκαδόροι, κηρομπογιές, ακρυλικά χρώματα, νερομπογιές, ακόμα και κάρβουνο! Οι δυνατότητες είναι αμέτρητες, αρκεί να αφήσουμε τη φαντασία μας ελεύθερη.
Ένα άλλο, εξίσου, σημαντικό μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας είναι η αναδρομή σε προηγούμενα σχέδια. Αυτό το βήμα συμβάλλει στην εμπέδωση των συναισθημάτων, που ένα άτομο είχε τη στιγμή που ζωγράφιζε. Για παράδειγμα, η ένταση των χρωμάτων θα μπορούσε να συνδέεται με τη συναισθηματική φόρτιση είτε αρνητικά, αντιπροσωπεύοντας το στρες, ή θετικά, δηλώνοντας τον ενθουσιασμό. Επιπροσθέτως, η συνειδητοποίηση των συναισθημάτων αποτελεί ένα στάδιο του να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και να επικοινωνήσουμε μαζί του.
Η ενδοσκόπηση, στους καιρούς της πανδημίας, είναι αναπόφευκτη. Από τη μία, η συζήτηση με τον εαυτό μας συχνά είναι επώδυνη, οδηγώντας πλήθος ανθρώπων στο να την αποφεύγει. Από την άλλη, ελλοχεύει και ο κίνδυνος της υπερανάλυσης, κατά την οποία οι επαναλαμβανόμενες σκέψεις καταλήγουν σε άγχος.
Το Ημερολόγιο Δημιουργικότητας είναι ένας τρόπος να αποφευχθούν και τα δύο άκρα. Είναι ένα μέσο να προσδιοριστεί το συναίσθημα, να αποτυπωθούν οι ανησυχίες και να διαχειριστούμε το γενικότερο κλίμα αβεβαιότητας, που δεσπόζει στις μέρες μας.
Είναι φανερό, όμως, πως, σε κάθε περίοδο της ζωής του ανθρώπου, είναι ζωτική η επικοινωνία με τον εαυτό του, ακόμα κι αν δεν αναγκάζεται από τις συνθήκες. Το Ημερολόγιο Δημιουργικότητας είναι πεδίο της μοναδικής έκφρασης, ελευθερίας και φαντασίας του χρήστη. Πολλές φορές, τα δημιουργήματά μας μπορεί να είναι απροσδιόριστα και να μην έχουν κανένα προφανές νόημα. Ακόμα κι έτσι, ο σκοπός του Ημερολογίου Δημιουργικότητας επιτυγχάνεται, καθώς και αυτές οι αποτυπώσεις αποτελούν κομμάτι του εαυτού μας, που ζωγραφίζοντας μάς δίνεται η ευκαιρία να τον γνωρίσουμε καλύτερα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Creative Journal Method & Visioning Intro with Lucia Capacchione, Lucia Capacchione, διαθέσιμο εδώ
- The Creative Journal: The Art of Finding Yourself: 35th edition, Ohio University Press, διαθέσιμο εδώ
- Lucia Capacchione, Official Website, διαθέσιμο εδώ
- Creative Journaling: When words are not enough, Expressive Arts, διαθέσιμο εδώ
