Της Μαριλίνας Γερασίμου,
Λίγες ώρες πριν τη δύση του ήλιου, στις 11 Οκτωβρίου του 2011, οι αστυνομικοί στο Zanesville του Οχάιο δέχτηκαν μια παράξενη κλήση: ο γείτονας ενός άνδρα, ονόματι Terry Thompson, εντόπισε μια αρκούδα και ένα μεγάλο αρσενικό λιοντάρι να ξεφεύγουν από την ιδιοκτησία του Thompson. Όταν οι αστυνομικοί πλησίασαν στο σημείο, άρχισαν να εντοπίζουν κι άλλα μεγάλα εξωτικά ζώα. Καθώς η περιοχή ήταν κατοικημένη και ένας σχολικός αγώνας ποδοσφαίρου λάμβανε χώρα λίγο πιο κάτω, οι αστυνομικοί έλαβαν τη διαταγή να πυροβολήσουν τα ζώα. Μέχρι το επόμενο πρωί, είχαν θανατωθεί 6 αρκούδες, 17 λιοντάρια, 18 τίγρεις και μερικά ακόμη άγρια ζώα. Ο Thompson τα είχε ελευθερώσει όλα από τα κλουβιά στην πίσω αυλή του σπιτιού του προτού αυτοκτονήσει.
Αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ βρίσκονται περίπου 5.000 με 10.000 αιχμάλωτες τίγρεις. Κανένας, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνητικών αρχών, δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό τους και δεν υπάρχει κανένας ομοσπονδιακός νόμος που να ρυθμίζει την ιδιοκτησία τους. Η τελευταία νομική ρύθμιση για τα άγρια ζώα που αφορά στο σύνολο των Πολιτειών της Αμερικής (Endangered Species Act) χρονολογείται το 1973, δηλαδή σχεδόν 50 χρόνια πριν. Όμως κι αυτή δεν καλύπτει τα περισσότερα άγρια ζώα που βρίσκονται στις Η.Π.Α., καθώς εφαρμόζεται μόνο όταν πρόκειται για ζώα που έχουν παρθεί από τη φύση. Οι περισσότερες, όμως, τίγρεις προέρχονται από εκτροφείς εντός της Αμερικής!
Ως εκ τούτου, η αυθαιρεσία στο κομμάτι της ιδιοκτησίας άγριων ζώων και δει των big cats, όπως συνηθίζεται να αναφέρονται στις τίγρεις, είναι τεράστια και επικίνδυνη. Μόνο στην πολιτεία του Texas, υπολογίζεται ότι υπάρχουν 2 με 5 χιλιάδες τίγρεις. Ένα σχολείο στη Florida έφερε μια τίγρη σε κλουβί ως αξιοθέατο στο χορό της αποφοίτησης. Το πρόβλημα είναι πως το κενό του νόμου σε ομοσπονδιακό επίπεδο δεν καλύπτεται ούτε από τη νομοθεσία της εκάστοτε πολιτείας. Κάποιες απαγορεύουν την ιδιοκτησία τους, κάποιες άλλες απαιτούν άδεια, ενώ τέσσερις δεν έχουν κανέναν απολύτως νόμο. Σε κάποιες περιοχές, είναι ευκολότερο να αγοράσεις μια τίγρη από το να υιοθετήσεις ένα γατάκι από το τοπικό καταφύγιο!
Η κύρια επιχειρησιακή δυνατότητα που παρέχει η εκτροφή και το εμπόριο άγριων ζώων είναι η διασκέδαση. Κυρίως πρόκειται για πάρκα ψυχαγωγίας που επιτρέπουν στους επισκέπτες να χαϊδεύουν, να ταΐζουν και να ποζάρουν με μωρά τιγράκια, τα οποία οι εκτροφείς φροντίζουν να προμηθεύουν αδιάκοπα στα πάρκα. Αυτή η επιχείρηση είναι χρυσορυχείο τόσο για τους εκτροφείς όσο και για τους ιδιοκτήτες των πάρκων. Οι επισκέπτες αγκαλιάζουν και παίζουν με τα μωρά τιγράκια στους λεγόμενους roadside zoos, σε ψευτο-καταφύγια, και διάφορες άλλες πρόχειρα στημένες εγκαταστάσεις που λειτουργούν συνήθως χωρίς κάποια συγκεκριμένη άδεια, από ιδιώτες χωρίς καμία επιστημονική γνώση επί της φροντίδας άγριων ζώων, με μοναδική επιδίωξη το κέρδος. Για του λόγου το αληθές, μια φωτογραφία ή ένα πεντάλεπτο για χάδια με ένα μωρό τιγράκι μπορεί να φτάσει να κοστίζει έως και 100 δολάρια, ενώ μια τρίωρη περιήγηση στο πάρκο κοστίζει τουλάχιστον 700 δολάρια για κάθε επισκέπτη. Στους πελάτες, γιατί περί πελατών πρόκειται, συνήθως λένε πως βοηθούν στη διάσωση των ζώων, και έτσι αυτοί φεύγουν χαρούμενοι ανεβάζοντας φωτογραφίες με τα τιγράκια στα social media.
Όμως, οι αιχμάλωτες τίγρεις συνήθως αναπτύσσουν ασθένειες και άλλα ψυχικά τραύματα. Καθώς κοστίζει σχεδόν 200 δολάρια τη βδομάδα για να παρέχει κανείς το απαραίτητο κρέας σε μία ενήλικη τίγρη, είναι επόμενο οι περισσότερες να είναι υποσιτισμένες. Ακόμα, είναι συνήθης η πρακτική να αφαιρούν τα νύχια τους, ώστε να αποφεύγονται τα ατυχήματα, όμως αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον ακρωτηριασμό όλων των οστών της κάθε πατούσας. Και φυσικά πολλές αναπτύσσουν σοβαρή μυϊκή ατροφία, αφού περνάνε τη ζωή τους σε μικρά κλουβιά, δίχως τον απαραίτητο για την ανάπτυξη τους χώρο. Και από την άλλη πλευρά βέβαια, από το 1990 μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 22 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους και περίπου 500 έχουν τραυματιστεί σοβαρά από αιχμάλωτες τίγρεις.
Πέρα από το γεγονός πως τίθενται σε κίνδυνο οι ζωές τόσο των ζώων όσο και των ανθρώπων, από την απουσία κανόνων που να ρυθμίζουν τέτοιες συμπεριφορές προκύπτουν και άλλα πολλά σοβαρά ζητήματα. Ένα σοβαρό θέμα προκύπτει από το γεγονός πως τέτοιες επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν τα μωρά μόνο για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα λίγων μηνών, έως ότου αυτά μεγαλώσουν, οπότε πλέον δεν είναι ασφαλή και χάνουν την εμπορική τους αξία. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να ανιχνευθεί που καταλήγουν τελικά οι τίγρεις και επομένως, κανείς δε μπορεί να πει με σιγουριά εάν πωλούνται παράνομα σε άλλους ιδιώτες ή εάν τους συμβαίνει κάτι άλλο. Επίσης, οι αιχμάλωτες τίγρεις της Αμερικής αποτελούν τροχοπέδη στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για την απαγόρευση της εκτροφής τέτοιων ζώων στην Κίνα και τη Νότια Ασία, καθώς κάθε φορά που γίνεται αναφορά σε αυτό το ζήτημα στις διεθνείς συνδιασκέψεις όλα τα κεφάλια γυρνάνε στην Κίνα, η οποία όμως κατ’ επανάληψη και δικαίως ρωτάει γιατί η Αμερική δεν κάνει κάτι σχετικά με το δικό της ζήτημα.
Το θετικό είναι πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια ευαισθητοποίηση για το ζήτημα εντός και εκτός των Η.Π.Α. και παρατηρείται μια αυξανόμενη απαίτηση μεγάλου μέρους των πολιτών για τη θεσμοθέτηση αυστηρότερων ρυθμίσεων που τελικά θα απαγορεύσουν εντελώς την εκτροφή και ιδιοκτησία άγριων ζώων. Ωστόσο, ακόμα και αν η νομοθεσία δημιουργηθεί και εφαρμοσθεί αποτελεσματικά, εξακολουθεί να υπάρχει το ζήτημα του τι θα απογίνουν οι υπάρχουσες τίγρεις. Ήδη οι επίσημοι ζωολογικοί κήποι και τα καταφύγια δηλώνουν πως έχουν περισσότερες τίγρεις από όσες μπορούν να φροντίσουν. Στο μεταξύ και μέχρι να υπάρξει μια συντονισμένη κεντρική αντιμετώπιση, μια αλλαγή στη στάση της κοινής γνώμης απέναντι σε αυτήν εκμετάλλευση μπορεί να έχει κι αυτή σημαντικά αποτελέσματα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Captive tigers in the U.S. outnumber those in the wild. It’s a problem, nationalgeographic.com, διαθέσιμο εδώ
- CAPTIVE TIGERS IN THE US, worldwildlife.org, διαθέσιμο εδώ
- Does the US have a pet tiger problem, bbc.com, διαθέσιμο εδώ
- Outrage as a fully grown TIGER is wheeled out in a cage as ‘guest of honor’ during senior prom in Miami for all-boys private school, dailymail.co.uk, διαθέσιμο εδώ
- Roadside Zoos and Other Captive-Animal Displays, peta.org, διαθέσιμο εδώ
