Ηνωμένες Πολιτείες εναντίον Κίνας: «Η καταστολή των Uyghurs αποτελεί γενοκτονία»

Της Μαριάννας Ηλιοπούλου,

Tην προηγούμενη εβδομάδα και συγκεκριμένα την τελευταία ημέρα που η κυβέρνηση του Donald Trump βρισκόταν στην εξουσία, προέβη σε μία δήλωση που προκάλεσε αντιδράσεις και συνέβαλε στον περαιτέρω διχασμό της αμερικανικής κοινής γνώμης σε αυτή την ταραχώδη μεταβατική περίοδο. To Υπουργείο Εξωτερικών κατηγόρησε επίσημα την κυβέρνηση της Κίνας για γενοκτονία και άλλα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας εις βάρος της μουσουλμανικής της μειονότητας των Uyghurs και των υπόλοιπων εθνικών μειονοτήτων στη νοτιοδυτική περιοχή της Xinjiang. Τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει βρεθεί στο προσκήνιο για τις απάνθρωπες πράξεις της εναντίον των μουσουλμανικών μειονοτήτων, πράξεις που περιλαμβάνουν στρατόπεδα συγκέντρωσης, καταναγκαστική εργασία καθώς και αναγκαστικές στειρώσεις και εκτρώσεις των γυναικών. Παρ’ όλα αυτά, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δεν είχαν προβεί ποτέ στο παρελθόν σε τέτοιου είδους ανακοίνωση, η οποία εν τοις πράγμασι κατακρίνει την στάση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.

Εδώ και μήνες ο Υπουργός Εξωτερικών των Η.Π.Α., Mike Pompeo, μαζί με νομικούς του Υπουργείου Εξωτερικών και άλλους ειδικούς εξέταζαν την ανθρωπιστική κρίση της Κίνας και αμφιταλαντεύονταν για το ποια στάση θα έπρεπε να κρατήσουν. Άλλωστε, πριν από την έξοδο του Trump από τον Λευκό Οίκο επιθυμούσαν τη λήψη μίας σημαντικής απόφασης, πολλώ δε μάλλον σχετικής με το αντίπαλο δέος των Ηνωμένων Πολιτειών. Βέβαια, η απόφαση του Pompeo να κάνει μία δήλωση βαρύνουσας σημασίας ακριβώς την τελευταία στιγμή, υποβάθμισε ως ένα βαθμό την αξία της και προκάλεσε σύγχυση σε όσες ανθρωπιστικές οργανώσεις προσπαθούν εδώ και καιρό να λάβουν δράση για όσα λαμβάνουν χώρα στην Xinjiang.

Κατά τη διάρκεια της τετραετούς θητείας του Donald Trump, οι σχέσεις μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη επιδεινώθηκαν αρκετά, καθώς έγινε εμφανής ο έντονος ανταγωνισμός και οι διαφωνίες τους σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κατασκοπίας, πολιτικής εξαγωγών, αλλά και της προέλευσης της πανδημίας Covid-19. Τα προηγούμενα 3 χρόνια, ο Trump, παρόλο που γνώριζε για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Κίνα, δεν φαινόταν να προβληματίζεται ιδιαίτερα. Μάλιστα, σύμφωνα με τον πρώην Πρόεδρο εθνικής ασφάλειας, σε μια συνάντησή του με τον Κινέζο Πρόεδρο Xi Jinping είχε εκφράσει την επιδοκιμασία του για της κινεζικές πολιτικές εναντίον των Uyghurs. Κατά συνέπεια, μία τόσο δραστική αλλαγή απόψεων, και δη σχεδόν εκπρόθεσμα, είναι λογικό να προκαλεί αμφιβολίες για την ειλικρίνειά της.

H απόφαση των Η.Π.Α. να κατηγορήσουν την κυβέρνηση της Κίνας για γενοκτονία θα επιφέρει δυσχερείς επιπτώσεις στον νεοκλεγέντα Πρόεδρο Joe Biden, ο οποίος θα πρέπει να διαχειριστεί διπλωματικά το ζήτημα, ούτως ώστε να αποφευχθεί μία περαιτέρω επιδείνωση τις σχέσεις των δύο χωρών. Το μελανό σημείο της υπόθεσης είναι πως ο Biden και στο παρελθόν έχει κάνει αυστηρές δηλώσεις για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα και συμφωνεί με τον χαρακτηρισμό της γενοκτονίας, οπότε κατά πάσα πιθανότητα δεν θα ακολουθήσει διαφορετική πολιτική. H σχέση που θα διατηρήσει η Ουάσιγκτον με το Πεκίνο είναι πολύ σημαντική και γι’ αυτό επιδιώκεται η συνεργασία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο Biden θα αγνοήσει τα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την κατάσταση στην Ταϊβάν, με την οποία θέλει να αποκτήσει εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις.

Παρά το γεγονός πως υπάρχουν στοιχεία από τη Διεθνή Αμνηστία και τον ΟΗΕ πως τουλάχιστον ένα εκατομμύριο μουσουλμάνοι βρίσκονται υπό κράτηση σε στρατόπεδα στην Xinjiang, οι κινεζικές αρχές συνεχίζουν να αρνούνται τους μύδρους για τη γενοκτονία. Για μία ισχυρή χώρα, όπως η Κίνα που αποτελεί βασικό μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, είναι πολύ μεγάλο λάθος να εμπλακεί σε τέτοιου είδους εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Γι’ αυτό και οι υπόλοιπες χώρες, που έχουν εμπορικές σχέσεις με τη συγκεκριμένη κινεζική περιφέρεια, θα πρέπει να το σκεφτούν περισσότερο αν θα συνεχίσουν να συνεργάζονται.

Εν κατακλείδι, γίνεται φανερό πως ο τρόπος με τον οποίο ο νέος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θα διαχειριστεί την κατάσταση στην Xinjiang, θα έχει καθοριστικό ρόλο στις σινοαμερικανικές σχέσεις. Αν θέλει να ακολουθήσει τη γραμμή που έχει ήδη διαμορφωθεί, θα πρέπει να προβεί σε νέες δηλώσεις και μέτρα με αποδέκτη την Κίνα, ειδάλλως θα δημιουργήσει την εντύπωση πως οι Η.Π.Α. αναγνώρισαν το σημαντικότατο έγκλημα της γενοκτονίας αλλά έμειναν αμέτοχες.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• U.S. Says China’s Repression of Uighurs Is ‘Genocide’, The New York Times, διαθέσιμο εδώ

• Biden’s team talks tough on China as early signs show policies won’t differ sharply from Trump’s, CNBC, διαθέσιμο εδώ