Του Ιωάννη Φίλιππα,
Η κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα έχει πληγεί πολύ την τελευταία δεκαετία εξαιτίας της κρίσης. Πριν, όμως, αναφερθούμε στις συνέπειες της κρίσης, πρέπει να διευκρινίσουμε τη σημασία του όρου κοινωνική ασφάλιση. Με τον όρο κοινωνική ασφάλιση εννοούμε τη μεταφορά κινδύνου από μία οντότητα (εργαζόμενοι) σε μία άλλη (κράτος) σε αντάλλαγμα μίας λογικής αμοιβής (εισφορές).
Ο απόηχος της οικονομικής κρίσης βρίσκει τη χώρα μας αποδεκατισμένη με μεγάλες περικοπές των μισθών και συντάξεων, αυξήσεις φόρων και εισφορών. Η αλήθεια είναι ότι η δυναμική της χώρας μας δεν ήταν ποτέ τόσο υψηλή, για να προσφέρονται τόσο μεγάλοι μισθοί και συντάξεις. Οπότε τώρα αναγκαζόμαστε να υποστούμε τεράστιες μειώσεις για να ισοσκελιστεί η κατάσταση.
Εξαιτίας της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης, όλες οι χώρες οδηγούνται σε ψηφιακά συστήματα τα οποία θα τους δίνουν την δυνατότητα να έχουν άμεση πρόσβαση σε ό,τι και όσα δεδομένα επιθυμούν. Έτσι, θα δοθεί η δυνατότητα για μία πιο αξιοκρατική τιμολόγηση, διανομή και φορολόγηση του πλούτου.
Υπάρχει μία λανθασμένη εντύπωση σε ένα μεγάλο μέρος των συνανθρώπων μας και θεωρώ ότι θα ήταν σκόπιμο να διευκρινιστεί. Οι εισφορές που πληρώνουν σήμερα οι εργαζόμενοι ασχέτως αν είναι υψηλές ή χαμηλές, δεν έχουν σχέση με το τι θα εισπράττουν όταν βγουν στην σύνταξη. Αυτό θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από την οικονομική κατάσταση της χώρας στο μέλλον. Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι πριν από 20 και 30 χρόνια πλήρωναν υψηλές εισφορές και ανέμεναν ότι θα είναι αντίστοιχα υψηλή και η σύνταξή τους. Όμως λόγω της κρίσης, περικόπηκαν σε μεγάλο βαθμό.
Αυτή τη στιγμή η χώρα μας βρίσκεται σε μία δυσμενή κατάσταση. Το τρέχον εργατικό δυναμικό είναι σαφώς περιορισμένο και οι εισφορές που καταβάλλουν δεν αρκούν, για να καλύψουν το ύψος των συντάξεων. Επιπροσθέτως, έχουμε έναν πολύ υψηλό μέσο όρο ηλικίας ως χώρα. Δηλαδή, τα επόμενα 15 χρόνια θα βγουν σε σύνταξη περίπου 1.100.00 άνθρωποι με βάση στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και θα εισέλθουν στην αγορά εργασίας περίπου 700.000. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι λιγότεροι εργαζόμενοι θα αναγκάζονται να καταβάλλουν μεγάλες εισφορές για να καλύψουν το σύνολο των συνταξιούχων. Και πώς σκοπεύουν να το αντιμετωπίσουν αυτό οι αρμόδιοι; Περαιτέρω αύξηση φόρων, αύξηση ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης και μείωση μισθών. Ένα οικονομικό τέλμα, το οποίο θα αμβλύνει τον οικονομικό και κοινωνικό αποκλεισμό.
Πλέον, πιστεύω ότι η λύση βρίσκεται και στα χέρια των πολιτών. Βρίσκω πολύ ενδιαφέρον το μοντέλο που ακολουθείται στις ΗΠΑ. Βέβαια να τονίσω ότι δεν υπάρχει συσχετισμός μεγεθών. Εκεί οι εργαζόμενοι οργανώνονται ανά κατηγορία επαγγέλματος, π.χ. γιατροί, πυροσβέστες, καθηγητές, και έχουν το δικό τους ταμείο επενδύσεων. Έπειτα, αυτό το ταμείο επενδύει το ποσό που έχει συγκεντρωθεί στις αγορές ομολόγων, μετοχών κ.ο.κ. με στόχο να δημιουργήσει μακροπρόθεσμα αποδόσεις. Όταν βγουν στη σύνταξη, τότε λαμβάνουν και ένα ποσό εφάπαξ, το οποίο θα καλύψει τις ανάγκες τα υπόλοιπα χρόνια ζωής τους.
Αυτό το μοντέλο μπορεί να εφαρμοστεί και για διάφορους σκοπούς όπως αποταμίευση για σπουδές ή γάμους παιδιών ή κάποια άλλη έκτακτη ανάγκη.
Κατά την άποψη μου θα έπρεπε να εισάγουμε ένα υβριδικό τρόπο ασφάλισης όπου ένα ποσό θα πηγαίνει στο κράτος ως εισφορές και όταν βγει ο εργαζόμενος στη σύνταξη να έχει ένα μικρή σταθερή μηνιαία σύνταξη.
Αντιλαμβάνομαι τη δυσκολία του εγχειρήματος ωστόσο απαιτούνται απαιτητικά βήματα για να ξεφύγεις από μία δύσκολη κατάσταση.
Αναφορές
