Της Μαρίας Λεβέντη,
Η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού αποτελεί τον ευδιάκριτο απότοκο του ενστερνισμού, του ατομικισμού ως τρόπου ζωής. Στη πραγματικότητα, ο τελευταίος συνιστά καρκίνωμα που μαστίζει την κοινωνία και μάλιστα σε όλες της τις εκφάνσεις.
«Ραχοκοκκαλιά» των σύγχρονων ταξικών κοινωνιών δεν είναι άλλη από την πρόταξη του ατομικού έναντι του συλλογικού συμφέροντος, η οποία έχει ως φυσική προέκταση τον συγκερασμό υποχώρησης των κοινωνικών αξιών, λόγου χάρη της συνεργασίας και χαλάρωσης των ηθικών αντιστάσεων. Έχοντας ως απώτερο στόχο την προσωπική ανέλιξη και την επιτυχία ακόμα και με αθέμιτα μέσα, αδιαφορώντας για το αν αποκλείεται, π.χ. από μια θέση εργασίας ένας ικανότερος, ένα ενδεικτικό παράδειγμα της υφιστάμενης κοινωνικής διάβρωσης. Παράλληλα, το υποβόσκον ανταγωνιστικό πνεύμα δίνει μια απάντηση στους εθελοτυφλούντες που αποφαίνονται τη δυσκολία σύναψης ουσιαστικών και ισχυρών δεσμών με τους άλλους ανθρώπους. Φθονώντας την επιτυχία και την χαρά του συνανθρώπου μας, επιδεικνύοντας κακία και μίσος, οι επιδερμικές σχέσεις είναι μονόδρομος.
Η α-πολιτικοποίηση και η συνακόλουθη ποδηγέτηση πολιτών από επιτήδειους πολιτικούς αποτελούν -κατ’ εμέ- φυσικό επακόλουθο του ατομικισμού. Ο κλυδωνισμός του δημοκρατικού πολιτεύματος υποθάλπεται μέσω της αποχής από τις δημοκρατικές διαδικασίες με το πρόσχημα της απογοητευτικής πολιτικής των προηγούμενων χρόνων. Η αδιαφορία και η απαξίωση απέναντι σε καθετί που αφορά την «ομάδα» ή την κοινωνία στο σύνολο της αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους του στρουθοκαμηλισμού μιας πάγιας τεχνικής των ατομικιστών, που απαλλάσσονται κάθε ευθύνης, αφού άλλωστε ενδιαφέρονται μόνο για θέματα που άπτονται του ιδιωτικού τους βίου. Μιας κοντόφθαλμης οπτικής, αφού, εάν ο περίγυρος βρίσκεται σε κατάσταση αβελτηρίας είτε βραχυπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα, θα βρεθείς κι εσύ σε αυτήν τη θέση. Κάνεις, λοιπόν, δεν δύναται να ζει αποκομμένος από το κοινωνικό σύνολο.
Η μονομερής προσήλωση του ατόμου στα δικά του συμφέροντα καλλιεργείται από φορείς κοινωνικοποίησης, όπως το σχολείο. Ειδικότερα, η βαθμοθηρία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση ανταγωνιστικών νέων, οι οποίοι ενδεχομένως να χαίρονται με την χαμηλή βαθμολογία ενός συμμαθητή, οι οποίοι εξελίσσονται σε ανταγωνιστικούς ενήλικες που σε ακραίες περιπτώσεις θα τολμήσουν να πατήσουν επί πτωμάτων για να αναδειχθούν. Ωστόσο, ο σταδιακός παραγκωνισμός των ανθρωπιστικών σπουδών αποτελεί τροχοπέδη στην ηθικοπλαστική καλλιέργεια των νέων. Εννοείται πως και τα μαθήματα των θετικών επιστημών είναι χρήσιμα και απαραίτητα, όσο, όμως, απαραίτητα είναι και τα αρχαία, η κοινωνιολογία και τα λατινικά. Με την περικοπή ωρών διδασκαλίας των αρχαίων, στερείται από τους νέους η δυνατότητα να γνωρίσουν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, ο οποίος αποτέλεσε το εφαλτήριο και για όλους τους υπόλοιπους. Γιατί, δυστυχώς, πολλοί (εσφαλμένα) θεωρούν πως το μάθημα των αρχαίων είναι μόνο γραμματική και συντακτικό.
Σε αρκετά αρχαία ελληνικά κείμενα προβάλλεται η έννοια της συλλογικότητας και η τιμή συμμετοχής στα κοινά. Ό,τι ακριβώς δεν υφίσταται στις μέρες μας! Τον Σεπτέμβριο του 2015, σημειώθηκε ποσοστό αποχής 43,3% από τις εκλογές, κάτι το οποίο επιβεβαιώνει πως οι νέοι δεν έχουν διδαχτεί την σημασία συμμετοχής στα κοινά. Μάλιστα, πολλοί υιοθετούν και ερμηνεύουν αυτή την αποχή ως πολιτική πράξη, ενώ έπειτα παραπονιούνται για το αποτέλεσμα… Δεν είναι παράλογο να μην ενδιαφέρεσαι για το κοινό καλό, δεδομένου ότι συνυπάρχεις κι εσύ στο εκάστοτε κοινωνικό σύνολο;
Τραγικές αυταπάτες τρέφουν όλοι όσοι υιοθετούν τον ατομικισμό ως πρότυπο ζωής, αφού αναμφίβολα είναι ο δρόμος που οδηγεί τόσο την κοινωνία όσο και τον εαυτό τους στην στασιμότητα και στο μηδέν. Επομένως, ακόμα και αν σκέφτεται κανείς εντελώς χρησιμοθηρικά, ακολουθώντας μια στάση ζωής έχοντας ως επίκεντρο μόνο τον ίδιο είναι αυτονόητο ότι εν τέλει δεν θα αποκομίσει κανένα όφελος, το αντίθετο μάλιστα.
