Του Χάρη Πασχάλη,
Η Δωροθέα (Δόρα) Στράτου ήταν σπουδαία Ελληνίδα ηθοποιός, χορογράφος και θιασάρχης. Γεννήθηκε το 1903 στην Αθήνα. Οι γονείς της ήταν ο πολιτικός Νικόλαος Στράτος και η Μαρία Κορομηλά, κόρη του θεατρικού συγγραφέα Δημήτρη Κορομηλά.
Το 1922, ο πατέρας της καταδικάστηκε στη Δίκη των Έξι για εσχάτη προδοσία και εκτελέστηκε, καθώς, αν και πρώην βενιζελικός, τάχθηκε μετέπειτα στο πλευρό των αντιβενιζελικών και διετέλεσε πρωθυπουργός για ένα μικρό διάστημα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αμέσως, η μητέρα της πήρε εκείνη και τον αδελφό της και έφυγαν για το εξωτερικό για δέκα χρόνια. Το κοινωνικό στίγμα που κουβαλούσαν σε συνδυασμό με τη δήμευση της περιουσίας τους έκαναν δύσκολη τη ζωή τους στην Ελλάδα.
Με την επιστροφή της, το 1932, η Δόρα Στράτου διεύρυνε τον κύκλο της γνωρίζοντας σημαντικές πνευματικές προσωπικότητες της περιόδου και συνέβαλε στην ίδρυση του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν, το οποίο άνοιξε τις πόρτες του το 1942. Επιπλέον, έκανε φιλανθρωπίες, κατά τη διάρκεια της κατοχής, βοηθώντας την Αρχιεπισκοπή Αθηνών.
Αφορμή για να ασχοληθεί με την παραδοσιακή μουσική, τους παραδοσιακός χορούς και τις παραδοσιακές φορεσιές αποτέλεσε η περιοδεία του κρατικού φολκλορικού συγκροτήματος της Γιουγκοσλαβίας, το 1952. Ο καθηγητής λαογραφίας, Γεώργιος Μέγας, πρότεινε να δημιουργηθεί ένα παρόμοιο συγκρότημα και στην Ελλάδα και η Δόρα Στράτου δεν έχασε την ευκαιρία, καθώς ζήτησε τη βοήθεια του Σοφοκλή Βενιζέλου, προκειμένου να υλοποιηθεί το εγχείρημα.
Το 1953, το σωματείο «Ελληνικοί Χοροί-Δόρα Στράτου» έγινε πραγματικότητα. Καθήκον του θα ήταν να πραγματοποιεί παραστάσεις και περιοδείες έχοντας πλούσιο ρεπερτόριο και φορεσιές από όλη την Ελλάδα. Αρκετοί καλλιτέχνες συνεργάστηκαν με το σωματείο, με μερικούς από αυτούς να ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Δημήτρης Χορν και ο Γιάννης Τσαρούχης (έφτιαξε τις πρώτες φορεσιές για το σωματείο).
Η Δόρα Στράτου αφιέρωσε πολύ χρόνο γυρνώντας από χωριό σε χωριό, προκειμένου να συγκεντρώσει παραδοσιακούς χορούς, τραγούδια, φορεσιές και κοσμήματα, καθώς και χορευτές και οργανοπαίχτες. Έχοντας πλέον τη μεγαλύτερη συλλογή στην Ελλάδα, έδινε συνεχώς παραστάσεις και κατάφερε να συστήσει την ελληνική παράδοση σε 21 ακόμα χώρες μέσω αυτών.
Ακολούθησε πληθώρα διακρίσεων και βραβεύσεων, με σημαντικότερη αυτή του Παγκόσμιου Βραβείου Θεάτρου, το 1967. Επιπρόσθετα, το συγκρότημα είχε πλέον το δικό του θέατρο στον Λόφο του Φιλοπάππου από το 1963. Η Δόρα Στράτου έγραψε τρία βιβλία, που αποτελούν, μέχρι και σήμερα, θησαυρούς της ελληνικής λαογραφίας, και εξέδωσε σαράντα πέντε δίσκους δημοτικής μουσικής.
Η Δόρα Στράτου άφησε την τελευταία της πνοή στις 19 Ιανουαρίου 1988, αφήνοντας πίσω της μία τεράστια πολιτισμική παρακαταθήκη για τον ελληνισμό.
