Κυβερνητική κρίση στην Ιταλία μετά την κατάρρευση του κυβερνητικού της συνασπισμού

Της Μαρίας Κόλλια,

Ενώ η Ιταλία είναι ανάμεσα στις πιο συντετριμμένες χώρες από τον νέο κορωνοϊό, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη και με ένα νέο φλέγον ζήτημα, την κατάρρευση του κυβερνητικού της συνασπισμού. Πιο συγκεκριμένα, ο Ματέο Ρέντσι, πρόεδρος του σχετικά νεοσυσταθέντος και με φιλελεύθερο χαρακτήρα κόμματος “Italia Viva” (ελλ. «Ζήτω η Ιταλία»), αποφάσισε να αποσύρει δύο υπουργούς και έναν υφυπουργό του κόμματός του από την κυβέρνηση. Κατά συνέπεια, η κυβέρνηση δεν δύναται να συμπληρώσει την αναγκαία πλειοψηφία που απαιτείται για την άσκηση της εξουσίας, την στιγμή που η υγειονομική κρίση βρίσκεται εν εξελίξει.

Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι ο Ρέντσι εδώ και μήνες προειδοποιεί για την παραίτηση του από την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε, δηλώνοντας έτσι την αντίθεση του στους κυβερνητικούς του χειρισμούς. Ειδικότερα, διαφωνεί στον τρόπο με τον οποίο ο πρωθυπουργός διαχειρίζεται τα κονδύλια ύψους 222 δισεκατομμυρίων ευρώ για την επανεκκίνηση της οικονομίας της χώρας. Επίσης, εμμένει στο γεγονός ότι η κατασκευή των κατάλληλων υποδομών δεν έχει ολοκληρωθεί και η επένδυση για το άνοιγμα θέσεων εργασίας δεν είναι επιτυχημένη. Ο Κόντε, από την πλευρά του, κατά την διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου μετά την παραίτηση του Ρέντσι, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Έκανα τα πάντα για να κρατήσω τον Ρέντσι στην κυβέρνηση. Είστε μάρτυρες των προσπαθειών μου με κάθε τρόπο και με κάθε ευκαιρία». Επιπλέον, πρόσθεσε πως πάντοτε υπήρξε θετικός στον διάλογο, αλλά οι προσπάθειες του φάνηκαν εν τέλει ατελέσφορες.

Έτσι, ο Τζουζέπε Κόντε έρχεται αντιμέτωπος με δυο εναλλακτικές επιλογές: είτε να παραιτηθεί είτε να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από το Κοινοβούλιο (κάτι που πρόκειται να επιδιώξει τις επόμενες μέρες). Η επιλογή της παραίτησης δεν φαίνεται πιθανή για πολλούς λόγους. Αρχικά, η χρονική περίοδος δεν θα μπορούσε να κριθεί ως η πιο κατάλληλη. Επιπλέον, από πρακτικής απόψεως θα ήταν ιδιαίτερα επίφοβο να προσέλθουν οι πολίτες σε κοινούς χώρους, ώστε να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Τέλος, η παραίτησή του δεν συμφέρει ούτε τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού τη δεδομένη χρονική στιγμή, ενώ η διάλυση της κυβέρνησης θα ήταν μια εξαιρετικά επιζήμια επιλογή για τις αγορές. Αξιοπερίεργο κρίνεται το γεγονός πως ούτε ο Ματέο Ρέντσι θα είχε κάποιο συμφέρον από αυτό, δεδομένης της πολύ χαμηλής δημοτικότητας τόσου του ίδιου όσο και του κόμματός του. Ωστόσο, μια πιθανή παραίτηση του Κόντε ίσως δεν επιφέρει απαραιτήτως εκλογές, δίνοντας την δυνατότητα στον πρόεδρο του κοινοβουλίου να ορίσει κάποιον ως επικεφαλής με την λαϊκή έγκριση. Εντούτοις, μόνο ο Κόντε θα μπορούσε οριστεί επικεφαλής σε αυτήν την περίπτωση, καθώς δεν θα έχουν παρεμβληθεί εκλογές για να δοθεί η λαϊκή έγκριση σε κάποιον άλλον.

Η δεύτερη ενδεχόμενη λύση κρίνεται ως η πιο πιθανή, μιας και αποτελεί ίσως τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο ο Κόντε θα κατορθώσει να διατηρήσει την κυβέρνηση του, με όσο το δυνατόν μικρότερες αλλαγές και χωρίς να βάλει την χώρα στην επικίνδυνη διαδικασία των εκλογών εν μέσω πανδημίας. Μετά την παραίτηση των υπουργών της Italia Viva, ο Κόντε εργάζεται για να ενισχύσει την υποστήριξη του στο κοινοβούλιο από τους ανεξάρτητους νομοθέτες ενώ εξακολουθεί να έχει την υποστήριξη του Δημοκρατικού Κόμματος και του Κινήματος 5 Αστέρων, τα οποία έχουν επικρίνει την κίνηση του Ρένζι ως ανεύθυνη. Ο Κόντε θα μιλήσει στην Βουλή τη Δευτέρα  18 Ιανουαρίου και στη Γερουσία την Τρίτη 19 Ιανουαρίου.

Συμπερασματικά, ενώ η παραίτηση του Ρέντσι αποτελεί -θεωρητικά τουλάχιστον- μια συμβολική κίνηση, η οποία εκφράζει την αντίθεση του με τους κυβερνητικούς χειρισμούς του κρατικού μηχανισμού, προκαλεί εντούτοις πολιτικό χάος στην Ιταλία. Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η κατάσταση δεν δύναται να βελτιωθεί με την παραίτηση του, ούτε ακόμη και για τον ίδιο τον Ματέο Ρέντσι και το κόμμα του. Βέβαια, ο ίδιος έχει αναφέρει πως «δεν υπάρχει μόνο ένα όνομα για την πρωθυπουργία της χώρας», υπονοώντας δυνητική συνεργασία με τα υπόλοιπα κόμματα του παρόντος κυβερνητικού συνασπισμού, δίχως τον ίδιο πρωθυπουργό. Αυτή η πιθανότητα, όμως, είναι υπερβολικά ισχνή και ο επικεφαλής του “Italia Viva” το γνωρίζει πολύ καλά. Παράλληλα, άλλοι αναλυτές πιστεύουν ακράδαντα πως πρόκειται για μια ξεκάθαρη κίνηση εντυπωσιασμού εκ μέρους του Ρέντσι, χωρίς κάποια άλλη φανερή σκοπιμότητα.

Πάντως, ένα δυνητικό καθεστώς «πολιτικής αβύσσου» θα μπορούσε να αποβεί άκρως καταστρεπτικό. Ο χρόνος που ξέσπασε η πολιτική κρίση δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερος για την γείτονα χώρα, καθώς ο ολοένα αυξανόμενος αριθμός των νεκρών της από την πανδημία του κορωνοϊού έχει υπερβεί τα 81.000 άτομα, ενώ η οικονομία της βυθίζεται στην ύφεση λόγω της αύξησης των επιτοκίων από την κυβερνητική αστάθεια. Ο Μάριο Γκάλι, διευθυντής του τμήματος μολυσματικών ασθενειών του νοσοκομείου Λουίτζι Σάχο στο Μιλάνο, παρομοίασε την τωρινή κατάσταση της Ιταλίας με τον «Τιτανικό», αναφέροντας χαρακτηριστικά πως «η ορχήστρα παίζει ενώ ο Τιτανικός βυθίζεται, καθώς την επόμενη βδομάδα τα νοσοκομεία προβλέπεται να είναι πάλι υπερπλήρη». Δεν μπορεί κανείς παρά να ερωτηθεί εάν η εθνική ενότητα της Ιταλίας θα καταφέρει να είναι υπεράνω κάθε εσωτερικής αντιπαράθεσης.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Italy’s Government Enters a Crisis in Middle of Pandemic, NewYork Times, διαθέσιμο εδώ
• Italy’s Conte Seeks Path to Retain Power After Junior Ally Quits, Yahoo Finance, διαθέσιμο εδώ
• Καταρρέει η κυβέρνηση συνασπισμού στην Ιταλία: Ο Ματέο Ρέντσι αποσύρει τους υπουργούς του, iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ
• Υπό κατάρρευση η κυβέρνηση της Ιταλίας – Ο Μ. Ρέντσι αποσύρει τους υπουργούς του, POLITISONLINE, διαθέσιμο εδώ
• Ψήφο εμπιστοσύνης θα ζητήσει ο Κόντε, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
• Πολιτική κρίση στην Ιταλία – Κόντε: Προσπάθησα να κρατήσω τον Ρέντσι, ΣΚΑΪ, διαθέσιμο εδώ