Της Ευφροσύνης Κουκουφιλίππου,
Η Ελλάδα εισήλθε στην τότε επονομαζόμενη ΕΟΚ (Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα) το 1981. Φέτος, λοιπόν, το 2021, συμπληρώνονται 40 χρόνια συμπόρευσης με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το προηγούμενο έτος μας έδειξε ότι τίποτα δεν είναι βέβαιο και σταθερό στην ΕΕ, με την πρώτη αποχώρηση να φιγουράρει στα μέσα της χρονιάς, αυτή της Μεγάλης Βρετανίας – χώρα που αποτέλεσε έναν από τους δημιουργούς της σημερινής κοινότητας. Βέβαια, στη δική μας περίπτωση, όλα δείχνουν πως ήταν και συνεχίζει να είναι ένας επιτυχημένος γάμος, μα αξίζει να κάνουμε έναν σύντομο απολογισμό.
Το κυριότερο όφελος που αποκτήσαμε με την είσοδό μας στην Ε.Ε είναι η σταθερότητα. Πολιτική σταθερότητα και οικονομική σταθερότητα, η οποία απορρέει από τους κανονισμούς ενιαίας αγοράς που εφαρμόζονται. Το δίκτυο ευρωπαϊκών χωρών που έχει σχηματιστεί, επιτρέπει την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, προϊόντων, ατόμων και υπηρεσιών, πράγματα από τα οποία επωφελείται κάθε κράτος-μέλος. Οι πόροι που διέθεσε στο παρελθόν κι ακόμη προσφέρει η ΕΕ, μέσω των προγραμμάτων στήριξης και τις επιχορηγήσεις, άλλαξαν την χώρα μας ριζικά. Βελτιώθηκαν οι εκπαιδευτικές δομές, τα νοσοκομεία, οι δημόσιες υπηρεσίες, γεγονός που αποδεικνύεται από τα πολυάριθμα προγράμματα ΕΣΠΑ, τα οποία έχουν συμβάλλει τα μέγιστα στην ανοικοδόμησή τους τα τελευταία χρόνια.
Η συσπείρωση των ευρωπαϊκών χωρών έδωσε και στην Ελλάδα ευκαιρίες στη διευρυμένη αγορά. Κατέστησε τη χώρα πιο ανταγωνιστική, μείωσε τον επιχειρηματικό κίνδυνο και δημιούργησε κάποιες μικρές επενδυτικές προοπτικές. Ίσως αυτός ο τομέας χρειάζεται περισσότερη ανάπτυξη έτσι ώστε. οι συνθήκες να γίνουν ευνοϊκότερες για μελλοντικές επενδύσεις. Μεγάλο μέρος των ενωσιακών πόρων επενδύθηκε και στον πρωτογενή τομέα της χώρας, αν και δεν το επωφεληθήκαμε στο μέτρο που θα έπρεπε. Επιπροσθέτως, η Ελλάδα έκανε γοργά βήματα προς τη συμμόρφωση της με τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς της Ένωσης και έδωσε έμφαση στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές της (ΑΠΕ) – κλασσικό παράδειγμα αποτελούν οι εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών στα νησιά της χώρας. Προσοχή πρέπει να δίνεται όχι μονάχα στην άκρατη άνθιση της επιχειρηματικότητας, αλλά και στην αειφόρο ανάπτυξη, διότι μόνο με αυτή θα επιτευχθεί και η βιωσιμότητα του πλανήτη.
Η προσχώρηση μας στην ΕΕ ήταν μία κίνηση ματ και για την εξωτερική μας πολιτική, όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων εάν ρίξουμε μια ματιά στην επικαιρότητα και ιδιαίτερα στον τομέα των ελληνοτουρκικών ζητημάτων. Η πολιτική δύναμη που διαθέτει η Ένωση για την επιβολή κυρώσεων απεμπολεί τους επικίνδυνους γείτονες και επιβεβαιώνει την στήριξη των εταίρων μας σε θέματα εθνικής κυριαρχίας. Τα σύνορά μας είναι τα σύνορα της Ευρώπης και η Ευρώπη νοείται σαν κοινή πατρίδα. Είμαστε ο ακρίτας του ευρωπαϊκού χώρου. Επομένως, η Ελλάδα συνιστά πλέον βασικό παράγοντα στην παραγωγή και προαγωγή του ευρωπαϊκού δικαίου.
Τεράστια προνόμια, τα οποία αποκόμισαν όλοι οι Έλληνες, αποτελούν τα Δικαιώματα του Ευρωπαίου Πολίτη. Κυριότερο ανάμεσα τους είναι αυτό της ελεύθερης μετακίνησης μεταξύ των κρατών-μελών. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να σπουδάζουμε, να εργαζόμαστε, να ταξιδεύουμε στις χώρες της ΕΕ σαν να μετακινούμαστε στους νομούς της ίδιας μας της χώρας. Οι νεότερες γενιές αρχίζουν πλέον να νιώθουν πολίτες της Ευρώπης και αποκτούν σταδιακά μέσα τους μία αίσθηση υπερεθνικής ταυτότητας. Η έννοια της διπλής ιθαγένειας – της ευρωπαϊκής και του κράτους από όπου κατάγεται το άτομο – μετατρέπεται σε απτή πραγματικότητα. Η ανταλλαγή ιδεών, κουλτούρας και πολιτιστικών στοιχείων άνοιξε τον δρόμο και στην Ελλάδα για την περεταίρω ισχυροποίηση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και για την προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (LGBTQ+ κοινότητα).
Πηγή εικόνας: LIFO
Nick Paleologos / SOOC
Η Ένωση μετασχηματίζεται γοργά και προσαρμόζεται στις επιταγές της σύγχρονης διεθνούς σκηνής. Το νομοθετικό της πλαίσιο εξελίσσεται και κρατά σε ισορροπία τα τόσο διαφορετικά κράτη που έχει στους κόλπους της. Φυσικά δεν είναι αυτό πάντα εφικτό. Υπάρχουν συγκρούσεις συμφερόντων, διαφωνίες και εμπόδια. Η σχετική, όμως, σταθερότητα της ΕΕ – εξαιρώντας την αποχώρηση της Μ. Βρετανίας – και η επιθυμία κι άλλων κρατών να ενταχθούν, υποδεικνύει την ομαλή λειτουργία και την επιτυχία του σκοπού της Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση βαδίζει προς την ολοκλήρωσή της, η οποία, όμως, δεν είναι εύκολο να γνωρίζουμε σε πιο σημείο θα φτάσει, εφόσον καθορίζεται από το βαθμό εκχώρησης των εξουσιών που θα επιτρέψουν τα κράτη-μέλη.
Επιστρέφοντας και πάλι στα εγχώρια, η παραμονή σε έναν οργανισμό δεν είναι μόνο και πάντοτε επωφελής. Δεν είναι λίγες οι φορές που μας αντιμετωπίζουν σαν τον «φτωχό συγγενή» κι αυτό έγινε ιδιαίτερα εμφανές κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Ο διαχωρισμός Βορείων και Νοτίων στην Ευρώπη είναι γνωστός και συνοδεύεται από τα αντίστοιχα στερεότυπα. Η πραγματικότητα είναι πως τα ισχυρότερα και μεγαλύτερα κράτη διευθύνουν και ζυγίζουν τις επόμενες κινήσεις του λοιπού συνόλου. Φαίνεται πως ισχύει και στην Ένωση η απόλυτη εφαρμογή του δικαίου της πυγμής. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, ξεφυτρώνουν στις ευρωπαϊκές χώρες διάφορα ευρωσκεπτικιστικά κινήματα που τείνουν να δαιμονοποιούν άκριτα κάθε απόφαση και προβαίνουν σε αποσύνθεση του ευρωπαϊκού ιδεώδους. Ο εσωτερικός μαρασμός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που θα μπορούσε δυνητικά να διαλύσει την ΕΕ. Ο τομέας της ισότητας, λοιπόν, πρέπει να εξεταστεί ενδελεχώς, να υπάρξουν αναθεωρήσεις και να εκτελεστούν έξυπνες κινήσεις, όπως η ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης, για την επίτευξη πράας μελλοντικής πορείας.
Συνεπώς, όχι δεν χάσαμε την ανεξαρτησία μας με την προσχώρησή μας στην ΕΕ. Αντιθέτως, αποκομίσαμε πολλά οφέλη και ήταν μία απαραίτητη κίνηση, ιδιαίτερα σήμερα με τις παγκόσμιες και εθνικές προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Αναμφισβήτητα η ζυγαριά γέρνει προς τα πλεονεκτήματα. Η χώρα μας έχει φωνή και θέση στον παγκόσμιο διάλογο. Το μόνο που χρειάζεται είναι να ελιχθούμε έξυπνα για να ακουστεί πιο δυνατά, βασιζόμενοι πάντα στις ευρωπαϊκές αρχές, στα δημοκρατικά ιδεώδη και στις ανθρώπινες αξίες. Είμαστε εν τέλει Ευρωπαίοι.
