Της Μαριάννας Ηλιοπούλου,
Είναι γεγονός πως το 2020 δεν αποτέλεσε μία καλή χρονιά και ιδιαίτερα για κάποιες χώρες, οι οποίες δεν είχαν τα απαραίτητα εφόδια για τη διαχείριση των κρίσεων, ήταν πραγματικά καταστροφικό. Μία εξ αυτών είναι και οι Φιλιππίνες, που έχουν να αντιμετωπίσουν φυσικές καταστροφές, μια θανατηφόρα πανδημία, οικονομικά προβλήματα, καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το δημογραφικό πρόβλημα σχεδόν ταυτόχρονα.
Οι Φιλιππίνες βρέθηκαν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης από τις αρχές του περασμένου έτους, οπότε σημειώθηκε έκρηξη του ηφαιστείου Taal, το οποίο κείται περίπου 50 χιλιόμετρα νότια της πρωτεύουσας Manila. Πολλές περιοχές καλύφθηκαν στην στάχτη, και κυρίως οι τουριστικές περιοχές που βρίσκονταν στην πρωτεύουσα, με αποτέλεσμα την πρόκληση μεγάλων οικονομικών καταστροφών. Τον Νοέμβριο πάλι, όταν δηλαδή τα μέτρα για τον κορωνοϊό είχαν αρχίσει να γίνονται λιγότερα αυστηρά, πέντε διαδοχικοί τυφώνες χτύπησαν τη χώρα και είχαν ως συνέπεια την καταστροφή σπιτιών, καλλιεργειών και τη γενικότερη πτώση του επιπέδου ζωής στις αγροτικές περιοχές.
Στην περίοδο, που μεσολάβησε μεταξύ των φυσικών καταστροφών, ήρθε στο προσκήνιο η πανδημία του κορωνοϊού. Ο Πρόεδρος της χώρας, Rodrigo Duterte, έσπευσε αμέσως να επιβάλλει καθολικό lockdown, όπως ακριβώς συνέβη και στα περισσότερα κράτη στον κόσμο εκείνη την περίοδο. Ωστόσο, οι Φιλιππίνες αντιμετώπισαν την απειλή της πανδημίας με πολύ αυστηρά μέτρα, που κατά κύριο λόγο στρέφονταν κατά της οικονομίας και κατά των ίδιων των πολιτών, ενώ καταγράφονταν πολλές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην προσπάθεια επιβολής των νόμων. Μερικοί αστυνομικοί και κυβερνητικοί παράγοντες παραβίασαν πρωτόκολλα χωρίς κάποια συνέπεια, ενώ πολλοί άνθρωποι συνελήφθησαν επειδή δε φορούσαν μάσκες, πράξεις που αποδεικνύουν την εφαρμογή ανομοιόμορφων πολιτικών. Επιπλέον, αντί να γίνονται τεστ στον πληθυσμό και να θωρακιστεί το σύστημα υγείας, η κυβέρνηση εστίασε στον κατ’ οίκον περιορισμό των ανθρώπων για ένα εκτενές χρονικό διάστημα, χωρίς να φαίνεται η ύπαρξη κάποιου πλάνου για τα επόμενα βήματα.
Η πανδημία του κορωνοϊού αποτέλεσε αδιαμφισβήτητα μία πρόκληση για την πολιτική του Duterte. Το παράδοξο, όμως, είναι ότι ακόμα χαίρει της υποστήριξης του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού, γεγονός που δείχνει πως ο κόσμος είναι ικανοποιημένος σε γενικές γραμμές με τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης. Οι επικριτές του, από την άλλη, τονίζουν τις ανεπάρκειες του συστήματος υγείας, οι οποίες αναπόφευκτα οδήγησαν τη χώρα στην ταχύτατη αύξηση των κρουσμάτων. Άλλωστε, κατά τη διάρκεια μίας υγειονομικής κρίσης το λογικό και αναμενόμενο είναι να ενισχυθεί το σύστημα υγείας και όχι οι αστυνομικές δυνάμεις, που πρόκειται να επιβάλλουν περιορισμούς στις μετακινήσεις του πληθυσμού. Βέβαια το λογικό δεν είναι πάντοτε αυτονόητο, δεδομένου ότι σε πολλά κράτη η πανδημία αποτέλεσε ευκαιρία για φαινόμενα αυθαίρετης άσκησης εξουσίας από τις αρχές.
Η πολιτική αντιμετώπισης της πανδημίας στις Φιλιππίνες περιλαμβάνει την υποστήριξη των ευπαθών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων και των Φιλιππινέζων που έχουν εκτοπιστεί ή εργάζονται σε άλλη χώρα, καθώς και ένα πρόγραμμα έκτακτης χρηματοδότησης. Επίσης, έχουν γίνει προσπάθειες για διεύρυνση των πόρων για το ιατρικό προσωπικό, ενώ έχουν δημιουργηθεί και προγράμματα υποστήριξης για τους μικρούς επιχειρηματίες, τους αγρότες και όσους δουλεύουν στις μεταφορές και τον τουρισμό, διότι έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Μέχρι στιγμής, αυτές οι πολιτικές έχουν βοηθήσει έως ένα βαθμό, όμως θα χρειαστούν πιο αποτελεσματικά μέτρα, ειδικά για τη μείωση της ανεργίας που έχει φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων χρόνων.
Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω, γίνεται εύκολα αντιληπτό το γιατί η κυβέρνηση των Φιλιππίνων θα δυσκολευτεί πολύ αυτό το νέο έτος για να διευθετήσει τους αναδυόμενους σκοπέλους. Τα κρούσματα της πανδημίας συνεχίζουν να αυξάνονται και η οικονομική ύφεση είναι πλέον μια σκληρή πραγματικότητα. Σε σχέση με τις υπόλοιπες ασιατικές χώρες του Ειρηνικού Ωκεανού, οι Φιλιππίνες είναι η χώρα με τα εντονότερα προβλήματα και μόνο μια αλλαγή στις προτεραιότητες μπορεί να καλυτερεύσει τη θέση της. Προς το παρόν δίνεται μεγαλύτερη βάση στην εθνική άμυνα και στη διατήρηση της τάξης παρά στην υγεία και την κοινωνική πρόνοια, κάτι που θα πρέπει να αλλάξει ριζικά στους επόμενους μήνες, προκειμένου να αποφευχθεί μια ολοένα και μεγαλύτερη ύφεση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
A Deadly and Disastrous 2020 for the Philippines, The Diplomat, διαθέσιμο εδώ
-
Philippines unlikely to keep up with Asia Pacific’s recovery in 2021 —Moody’s Analytics, GMA Network, διαθέσιμο εδώ
- Were the Philippines’ COVID-19 responses sufficient?, East Asia Forum, διαθέσιμο εδώ
