Του Απόλλωνα-Δαμιανού Κικίδη,
Έξι βδομάδες μετά το φόνο του John Comyn στο μοναστήρι στο Dumfries, ο Bruce στέφθηκε βασιλιάς των Σκωτσέζων από τον επίσκοπο William de Lamberton στο Scone, την Κυριακή των Βαΐων, στις 25 Μαρτίου 1306. Στέφθηκε όμως, βασιλιάς μιας χώρας που δεν υπήρχε πλέον. Η Σκωτία πλέον ήταν κομμάτι της Αγγλίας. Δεν είχε ανεξαρτησία. Ήταν λοιπόν στα μάτια του κόσμου, ένας παράνομος βασιλιάς, ο οποίος μάλιστα είχε σκοτώσει μέσα σε εκκλησία.
Ο βασιλιάς Edward I της Αγγλίας εξαγριωμένος, έχρισε τον Aymer de Valence, κόμη του Pembroke, ειδικό αξιωματικό της Σκωτίας. Ο Pembroke κινήθηκε γρήγορα και μέχρι τον Ιούνιο, είχε φτάσει στο Perth, μαζί με τους Henry Percy και Robert Clifford, συνοδευόμενος από ένα στρατό 3.000 ανδρών, κληρωτών από τις βόρειες επαρχίες. Ο Edward I είχε διατάξει μηδενικό έλεος προς τους υποστηρικτές του Robert και την εκτέλεσή τους δίχως δίκη.
Πιθανόν ο Robert να μην γνώριζε αυτή τη διαταγή, όταν ζήτησε, στις 18 Ιουνίου, τη λύση της διαμάχης από το de Valence με μια ιπποτική μονομαχία. Αυτός απάντησε, πως ήταν αργά και θα την δεχόταν αύριο. Ο βασιλιάς Robert και οι άντρες του διανυκτέρευσαν σε ένα λόφο κοντά στο ποταμό Almond. Πριν ξημερώσει ακόμα η 19η, τους επιτέθηκαν οι Άγγλοι του de Valence και γρήγορα, οι απροετοίμαστοι Σκωτσέζοι ηττήθηκαν. Ο Robert σχεδόν αιχμαλωτίστηκε στη μάχη αυτή, η οποία έμεινε γνωστή ως μάχη στο Methven.
Κατά τη διάρκειας της μάχης, κατάφεραν να φυγαδέψουν τις γυναίκες και τα παιδιά τους μαζί με το Robert και μία μικρή ομάδα αντρών από τη μάχη. Καθώς έφευγαν, στα δυτικά, τους επιτέθηκαν στο Dalrigh η φυλή των MacDougall, σύμμαχοι των Άγγλων. Κατάφεραν και μείωσαν έτσι ακόμα περισσότερο τη δύναμη του βασιλιά της Σκωτίας. Ο Bruce κατάφερε και πάλι να ξεφύγει. Έστειλε τα γυναικόπαιδα στο κάστρο Kildrummy. Εκεί έφτασαν τον Αύγουστο του 1306, όπου έμειναν υπό την προστασία του αδελφού του βασιλιά Robert, του Neil Bruce, του κόμη του Athol.
Το κάστρο Kildrummy κυριεύτηκε στις 13 Σεπτεμβρίου από τον Edward, τον πρίγκιπα του Wales. Συνελήφθη τότε ο νεότερος αδελφός του βασιλιά, ο Neil, μαζί με άλλα άτομα σημασίας. O Neil Bruce και ο Alexander Lindsay εκτελέστηκαν σχεδόν αμέσως, αφού πρώτα υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια, ενώ ο Sir Simon Fraser είχε την ίδια τύχη αργότερα στο Λονδίνο.
Ο κόμης του Athol προσπάθησε και για κάποιες μέρες έκρυψε τη γυναίκα του βασιλιά του, Elizabeth de Burgh, την κόρη του Margery Bruce, τις αδελφές του Robert, καθώς και την Isabella of Fife, που είχε επισημοποιήσει τη στέψη του βασιλιά σύμφωνά με τα έθιμα των Σκωτσέζων, τη στέψη από άτομα της οικογένειας Mac Duff. Λίγες μέρες όμως μετά, αιχμαλωτίστηκαν από προδοσία. Ο κόμης εκτελέστηκε στο Λονδίνο, ενώ οι γυναίκες έμειναν αιχμάλωτες υπό τις χείριστες συνθήκες.
Ο Edward I προχώρησε βόρεια την επόμενη άνοιξη, μοιράζοντας τις κτίσεις του Bruce στους ακολούθους του και εκδίδοντας νόμο, με τον οποίο προχωρούσε σε αφορισμό του Robert. Στις 7 Ιουλίου 1307, ο βασιλιάς της Αγγλίας Edward I πέθανε. Πλέον, ο αντίπαλος του Robert ήταν ο Edward II, γιος του θανόντα βασιλιά.
Ο Bruce και οι ακόλουθοί του επέστρεψαν στην ενδοχώρα της Σκωτίας το Φεβρουάριο σε δύο ομάδες. Μία υπό το Robert και τον αδελφό του Edward στο κάστρο Turnberry, όπου άρχισαν αντάρτικο πόλεμο στη νοτιοδυτική Σκωτία και μία υπό του αδελφούς του Thomas και Alexander, οι οποίοι έφτασαν νότια της λίμνης Ryan, όπου σύντομα αιχμαλωτίστηκαν και εκτελέστηκαν από τις δυνάμεις των MacDougal.
Τον Απρίλιο ο Bruce πέτυχε δύο νίκες ενάντια στο στρατό του Aymerde Valence, δεύτερο κόμη του Pembroke, στο Glen Trool και στο Loudoun Hill, παίρνοντας εκδίκηση για την ήττα του τον προηγούμενο χρόνο. Ταυτόχρονα, ο James Douglas έκανε την πρώτη μεγάλη επιδρομή με τις δυνάμεις του Bruce στη νοτιοδυτική Σκωτία, όπου επιτέθηκε και έκαψε το ίδιο του το κάστρο στο Douglasdale, για να μην πέσει στα χέρια των Άγγλων. Με τον αδελφό του Edward ως υπεύθυνο στο Galloway, ο Bruce κινήθηκε βόρεια και κατέλαβε τα κάστρα Inverlochy και Urquhart, καίγοντας το κάστρο Inverness και το Nairn. Έπειτα, προσπάθησε ανεπιτυχώς να πολιορκήσει το Elgin. Έπειτα μέσα από το Iverness, προσπάθησε για δεύτερη φορά να πολιορκήσει, ανεπιτυχώς, το Elgin.
Ο Bruce κατάφερε να νικήσει επιτέλους τους Comyn στη μάχη του Inverurie, το Μάιο του 1308. Νίκησε τον John Comyn του Buchan και έπειτα προχώρησε στην καταστροφή της βάσης των Άγγλων στο Aberdeen. Στη συνέχεια, ο Robert διέταξε την εκ θεμελίων καταστροφή του Buchan, όταν πήρε απόφαση να διαλύσει την υποστήριξη προς τον Comyn, ο οποίος είχε ξεφύγει στο κάστρο Fyvie. Έκαψε τη γη και τις καλλιέργειες, έσφαξε τα ζώα, κατέστρεψε τα κάστρα και τους οικισμούς, όσο σκότωνε και όλους τους υποστηρικτές της αντίπαλης αυτής οικογένειας. Η καταστροφή αυτή των εδαφών κράτησε για μήνες. Η γη των Comyn για περίπου έναν αιώνα, που εξαιτίας του ακμαίου πληθυσμού και πλούτου, της έδινε δύναμη υποβασιλέα στην οικογένεια αυτή, είχε πλέον καταστραφεί. Στη μάχη του περάσματος του Brander κατέλαβε το κάστρο Dunstaffnage, το τελευταίο κύριο σημείο δύναμης των Comyn και των συμμάχων τους. Ο Bruce έπειτα, διέταξε την παρόμοια καταστροφή (harryings) των Argyle και Kintyre, γη των Mac Dougall.
Το Μάρτιο του 1309, ο Bruce κράτησε το πρώτο παρλιαμέντο του στο St. Andrews και μέχρι τον Αύγουστο ήλεγχε όλη τη Σκωτία βόρεια του ποταμού Tay. Τον επόμενο χρόνο, το ιερατείο της Σκωτίας αναγνώρισε τον Bruce ως Βασιλέα σε γενική Σύνοδο. Το ότι η εκκλησία τον υποστήριζε, αν και ήταν αφορισμένος, ήταν πολύ σημαντικό πολιτικά. Την 1η Οκτωβρίου 1310, ο Bruce έστειλε γράμμα στον Edward ΙΙ, σε προσπάθεια επίτευξης συνθήκης ειρήνης. Ο Edward όμως δεν δέχτηκε. Μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, οι δυνάμεις της Σκωτίας σταδιακά, καταλάμβαναν ένα προς ένα τα κάστρα και τους πύργους των εδαφών, τα οποία τελούσαν υπό αγγλική κατοχή. Το Linlithgow το 1310, το Dumbarton το 1311, και το Perth, από τον ίδιο τον Bruce, τον Ιανουάριο του 1312. Συνέχισε πραγματοποιώντας επιθέσεις στη βόρεια Αγγλία και καταλαμβάνοντας το κάστρο Rushen της νήσου του Man στις 21 Ιουνίου 1313, ένα νησί με στρατηγική σημασία για τους Άγγλους.
Ο ιππότης, που πλέον είχε γίνει ένας από τους καλύτερους αρχηγούς ανταρτοπόλεμου στην ιστορία, μέχρι το 1314, μετά από 8 εξουθενωτικά χρόνια, είχε πλέον ανακτήσει την πλειοψηφία των Σκωτσέζικων κάστρων και εδαφών, κάνοντας επιθέσεις και στην αγγλική ενδοχώρα και φτάνοντας μέχρι και το Carlisle. Τότε ο Edward II άρχισε να μαζεύει στρατό 15.000 με 20.000 ατόμων με τη βοήθεια του κόμη του Lancaster και των βαρόνων.
Ο Edward Bruce από την άνοιξη πολιόρκησε το κάστρο Stirling, σημαντικό φρούριο της Σκωτίας. Ο κυβερνήτης του, Philip de Mowbray συμφώνησε πως αν μέχρι τις 24 Ιουνίου του ίδιου χρόνου, δεν είχαν έρθει αγγλικές ενισχύσεις θα το παρέδιδε στους Bruce. Τον Μάρτη ο James Douglas κατέλαβε το Roxburgh και ο Randolph το κάστρο του Εδιμβούργου. Τον Μάιο, ο Bruce έκανε εκ νέου επιδρομές στην Αγγλία. Όταν ο Άγγλος βασιλιάς άκουσε τη συμφωνία στα τέλη Μαΐου, σχετικά με το κάστρο Stirling, έσπευσε να σταματήσει την πολιορκία.
Στις 23 Ιουνίου, καθώς οι Άγγλοι προσπαθούσαν να περάσουν από το Bannockburn, ύψωμα που περιτριγυριζόταν από έλη, άρχισε η περίφημη μάχη του Bannockburn. Σε προσωπική μάχη ο Robert the Bruce σκότωσε τον Sir Henry de Bohun την πρώτη μέρα. Τη δεύτερη ο Edward είχε προχωρήσει και άλλο και αντιμετώπισε τους Άγγλους, όπως βγήκαν από τα δάση του New Park. Η μάχη αυτή ξεκίνησε αιφνιδιαστικά για τους Άγγλους, που ηττήθηκαν και δεν καταφέρανε να πάρουν ξανά τον έλεγχο.
Ο Edward II σύρθηκε έξω από το πεδίο της μάχης με τους Σκωτσέζους να τον καταδιώκουν. Γρήγορα, μετά από αυτή τη μάχη, όλη η Σκωτία ήταν υπό τον έλεγχο του Bruce. Το κάστρο Stirling έπεσε. Ο αγώνας όμως, του Bruce για την ανεξαρτησία του έθνους του δεν τελείωσε εδώ. Οι μάχες κατά των Άγγλων συνεχίστηκαν, στα εδάφη της Ιρλανδίας και της Αγγλίας. Η αναγνώριση της βασιλείας του και της ανεξαρτησίας του έθνους του ήρθε το 1328, όταν και ακυρώθηκε ο αφορισμός του από τον Πάπα. Ένα χρόνο μετά ο Robert πέθανε.
Στο νεκροκρέβατό του, ο Bruce κάλεσε τους ιερείς και του βαρόνους που είχε κοντά του και τους έκανε πολλά δώρα μέσα από διατάγματα. Τους ζήτησε να προσευχηθούν για τη ψυχή του και να πραγματοποιήσουν Σταυροφορία για να καταπολεμήσουν τους Σαρακηνούς στα Ιεροσόλυμα, γιατί ο ίδιος δεν μπόρεσε να το κάνει ποτέ. Αφού αφαιρέθηκε η καρδιά του Robert μετά το θάνατο του, τη συνόδεψε ο James Douglas με ιππότες σε προσκύνημα στο Ναό της Αναστάσεως στην Ιερουσαλήμ και στη συνέχεια, επέστρεψε στο αβαείο του Μελρόουζ για ταφή.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Flores Historiarum, On William Wallace and Robert the Bruce, 1307
- John Barbour, The Bruce, Επιμ. W. M. Mackenzie, Adam and Charles Black, Λονδίνο, 1909
- John of Fordun’s Chronicle of the Scottish nation, μεταφρασμένο από Λατινικά από τον Felix J. H. Skene, επιμ. William F. Skene, Edmonston and Douglas, Edinburgh, 1872
- Geoffrey the Baker, Chronicon Galfridi le Baker de Swynebroke, επιμ. Edward Maunde Thompson, Clarendon Press, Oxford, 1889
- Michael Penman, Robert the Bruce: King of the Scots, Yale University Press, New Haven, 2014
- Colm McNamee, Robert Bruce: Our Most Valiant, Prince, KIng, and Lord, Birlinn, Edinburgh, 2006
- Herbert Maxwell, Scalacronica; The reigns of Edward I, Edward II and Edward III as Recorded by Sir Thomas Gray, James Maclehose & Sons, Γλασκώβη, 1907
- Από την ιστοσελίδα Scottish History Online, Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα του BBC, The rise and triumph of Robert Bruce, Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Scotland, Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Battlefields of Britain, στο «Battle of Methven (1306)», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Battlefields of Britain, στο «Battle of Bannockburn (1314)», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Castles Forts Battles, στο «Kildrummy Castle», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Castles Forts Battles, στο «Stirling Castle», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Smithsonian Magazine, στο «The True Story of Robert the Bruce, Scotland’s Outlaw King», Διαθέσιμο εδώ
