Του Άρη Ρεμούνδου,
Στις 8 Δεκεμβρίου, το αυστραλιανό Κοινοβούλιο επικύρωσε νόμους, οι οποίοι παρέχουν στον Υπουργό Εξωτερικών της χώρας τη δυνατότητα να παγώνει νέες αλλά και παλαιότερα υπογεγραμμένες συμφωνίες μεταξύ ξένων κυβερνήσεων και των πολιτειών της Αυστραλίας. Στο σημείο αυτό, καθίσταται αναγκαία η υπενθύμιση ότι το ομοσπονδιακό κράτος της Αυστραλίας αποτελείται από 6 πολιτείες και 2 επικράτειες. Με βάση τα προαναφερθέντα ψηφίσματα, ο Αυστραλός Πρωθυπουργός, Scott Morrison, δύναται να παρεμποδίσει το νέο δρόμο του Μεταξιού, ο οποίος αποτελεί ένα από τα αγαπημένα προγράμματα του Κινέζου Προέδρου, Xi Jinping. Μέσω αυτού, ο Xi φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα δίκτυο που θα συνδέει την Κίνα με την Ασία, την Αφρική και την Ευρώπη. Η κυβέρνηση του Morrison, όμως, μπορεί να μπλοκάρει ή να περιορίσει την ξένη ανάμειξη σε διάφορους τομείς, όπως ο τουρισμός, η εμπορική συνεργασία, οι υποδομές, η υγεία, η εκπαίδευση, εφόσον αποδειχθεί πως δυσχεραίνεται η εξωτερική πολιτική της χώρας.
Οι νόμοι αυτοί σαφέστατα επηρεάζουν τις σχέσεις της Αυστραλίας με την Κίνα, η οποία αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο, μέχρι τη στιγμή που συντάσσεται το παρόν άρθρο. Βέβαια, οι διμερείς τους σχέσεις βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση ήδη από τον Απρίλιο, όταν ο Scott Morrison ζήτησε μια ανεξάρτητη διεθνή διερεύνηση της προέλευσης του κορωνοϊού. Τα πράγματα περιπλέκονται, καθώς η αυστραλιανή πολιτεία, Βικτόρια, είχε υπογράψει το 2018 συμφωνία με την Κίνα ως μέρος του Belt and Road Initiative της. Τι κι αν ο Πρόεδρός της, Daniel Andrews, δήλωσε πρόσφατα ότι η κυβέρνησή του δε θα αποσυρθεί από τη συμφωνία με το Νέο Δρόμο του Μεταξιού, ο Πρωθυπουργός Scott Morrison, σαν να τον αναιρεί, ανακοίνωσε πως η συμφωνία αυτή αποδυναμώνει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση στον αποτελεσματικό έλεγχο της εξωτερικής πολιτικής της. Πέραν τούτου, οι νόμοι επιτρέπουν στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση να επανεξετάσει και να ανατρέψει μνημόνια κατανόησης μεταξύ του Πεκίνο και των κυβερνήσεων της Δυτικής Αυστραλίας, της Νότιας Αυστραλίας, της Τασμανίας σε τομείς που κυμαίνονται από τις επενδύσεις, την επιστημονική συνεργασία μέχρι και την πρόσβαση στην Αρκτική.
Οι νεοψηφισθέντες νόμοι έρχονται να επιδεινώσουν ακόμα περισσότερο τις ήδη τεταμένες σχέσεις των 2 κρατών. Πιο συγκεκριμένα, το Πεκίνο αντιμετωπίζει με δυσφορία την Αυστραλία από το 2018, οπότε η τελευταία απέκλεισε την κινεζική Huawei από τη κατασκευή του 5G δικτύου της χώρας, αλλά και μετά από το πάγωμα μιας αγροτικής συμφωνίας από την Canberra, πρωτεύουσα του κράτους. Η Κίνα με τη σειρά της έχει αρχίσει έναν φαινομενικά εμπορικό πόλεμο, με μάλλον ισχυρά πολιτικά κίνητρα. Από τα τέλη Νοέμβρη, επιβάλλει προσωρινούς anti-dumping δασμούς, κυμαινόμενους από 107,1% μέχρι 212,1% στα κρασιά που εισάγονται από την Αυστραλία. Επιπλέον, επέβαλε δασμούς στο αυστραλιανό κριθάρι, στα κρέατα, ενημερώνοντας παράλληλα τους κινέζους εισαγωγείς να αναμένουν τελωνειακές καθυστερήσεις σε 7 κατηγορίες αυστραλιανών προϊόντων, όπως τον άνθρακα και τα θαλασσινά. Αυτές οι πρακτικές χαρακτηρίστηκαν από τον Αυστραλό Υπουργό Εμπορίου, Simon Birmingham, ως αδικαιολόγητες από την πλευρά της Κίνας, δεδομένου ότι αποτελούν μεγάλο πλήγμα για πολλές αυστραλιανές επιχειρήσεις, και κυρίως γι’ αυτές στον χώρο του κρασιού. Η Κίνα, άλλωστε, εισάγει το 37% των αυστραλιανών συνολικών εξαγωγών κρασιού, δηλαδή μίας πολύ σημαντικής ποσότητας για τη χώρα, αξίας πάνω από AU$2,9 δις (αυστραλιανά δολάρια). Ηχηρή ήταν και η απάντηση του Κινέζου εκπροσώπου του Υπουργείου Εξωτερικών, Zhao Lijian, ότι τα μέτρα ήταν αναγκαία για να προτρέψουν την Αυστραλία σε περαιτέρω ενέργειες ενίσχυσης της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, αλλά και για να αναρωτηθεί αν έχει υπολογίσει τα κινεζικά συμφέροντα.
Σαν να μην έφταναν αυτά, η Κίνα δημοσίευσε μια φωτογραφία που απεικονίζει έναν Αυστραλό στρατιώτη να πιάνει το κεφάλι ενός Αφγανού παιδιού, απειλώντας το να του κόψει το λαιμό με ένα ματωμένο μαχαίρι, ενώ το παιδί είναι φοβισμένο και ο στρατιώτης χαμογελαστός. Έπειτα, ακολούθησε ένα επίσημο ρεπορτάζ που υποστήριζε ότι Αυστραλοί στρατιώτες σκότωσαν 39 πολίτες και κρατούμενους στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Αναλυτές επισημαίνουν ότι η δημοσίευση αυτή ακολουθεί μια παρατεταμένη στρατηγική του Πεκίνου, ώστε να αποσπάσει την προσοχή της κοινής γνώμης από την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που πραγματοποιεί η Κίνα, αλλά και για να την αναδείξει ως ειρηνευτική δύναμη που απέχει από τις στρατιωτικές εμπλοκές της Δύσης. Προσπαθεί, έτσι, να προσελκύσει διάφορα αναπτυσσόμενα κράτη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η συνεργασία της Αυστραλίας με χώρες όπως η Ιαπωνία και οι Η.Π.Α., δε βελτιώνουν την κατάσταση. Ακόμη, η δήλωση του Scott Morrison στα τέλη Νοέμβρη, στην οποία επαινούσε την Κίνα για την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας στο εσωτερικό της, περισσότερο μπέρδεψε την κατάσταση, εφόσον μερικές μέρες αργότερα υπέγραψε τους νόμους που δυσχέραναν περαιτέρω τις σχέσεις τους. Βέβαια, οι 2 χώρες συνυπάρχουν μέσω της υπογραφής τους στη συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου RCEP (Regional Comprehensive Economic Partnership) αλλά και μέσω του επικείμενου ενδιαφέροντος της Κίνας να ψηφίσει και το σύμφωνο CPTPP (Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership).
Μένει, λοιπόν, να δούμε το πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις των 2 κρατών∙ θα συνεχιστούν τα πολιτικά παιχνίδια, καθώς τα συμφέροντα αλλάζουν διαρκώς και απαιτούνται διαρθρωμένες και εναλλακτικές συμμαχίες, με κύριο μέλημα να είναι πάντα η προάσπιση των εθνικών συμφερόντων, ή θα προτιμηθεί μία στενότερη διμερής συνεργασία, ικανή να επιφέρει ανακατατάξεις στο υφιστάμενο διεθνές στερέωμα;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
China to impose temporary anti-dumping measures on Australian wine imports, Reuters, διαθέσιμο εδώ
-
China’s slur on Australian soldiers is just the latest step in a long campaign by Beijing, CNN, διαθέσιμο εδώ
-
China-Australia relations: Scott Morrison’s speech ‘confusing’ but ‘well-crafted’, offers hope for thawing ties, South China Morning Post, διαθέσιμο εδώ
-
Australia passes law that can scrap China Belt and Road accords, The Straits Times, διαθέσιμο εδώ
