Του Άγγελου Μεταλλίδη,
Όταν η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, το έτος 1834, δεν υπήρχαν στη μικρή και ολιγάνθρωπη πόλη εκείνων των χρόνων, τα κατάλληλα κτίρια για να στεγαστούν οι δημόσιες υπηρεσίες. Με πρότασή του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Γεωργίου Πραΐδη, ο βασιλιάς Όθωνας και η τριμελής Αντιβασιλεία που συνέδραμε το νεαρό βασιλιά αποφάσισαν να χρησιμοποιηθούν ερειπωμένοι ιεροί ναοί της περιοχής του Ψυρρή για να στεγαστούν τα δικαστήρια. Στα μέλη της Αντιβασιλείας, που λάμβαναν αποφάσεις σχετικά με τη διοίκηση της χώρας, περιλαμβανόταν και ο διάσημος νομομαθής και καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Μονάχου Γεώργιος Λουδοβίκος φον Μάουερ, που επιμελείτο, μεταξύ άλλων, τα θέματα της δικαιοσύνης.
Έτσι επιλέχτηκε ο ναός της Αγίας Ελεούσας στη συμβολή των οδών Κακουργιοδικείου και Αγίας Ελεούσας για να στεγαστεί το Κακουργιοδικείο-Πρωτοδικείο, ο ναός του Αγίου Αθανασίου, που δεν υπάρχει σήμερα, αφού κατεδαφίστηκε για να δημιουργηθεί η πλατεία Ψυρρή, για το Εφετείο και ο ναός της Γεννήσεως του Σωτήρος, που βρίσκεται στην οδό Χριστοκοπίδου 2 κοντά στην εβραϊκή συνοικία, για τη στέγαση του Αρείου Πάγου. Οι ναοί αυτοί ήταν σε πολύ κακή κατάσταση, ενώ στο ναό που στέγασε τον Άρειο Πάγο είχε καταπέσει η στέγη.
Τη μετατροπή των ναών αυτών σε δικαστήρια ανέλαβε ο Δανός αρχιτέκτονας Χριστιανός Χάνσεν. Η απονομή της δικαιοσύνης κάτω από τον τρούλο ενός χριστιανικού ναού, ενίσχυε το ηθικό των Ελλήνων, ενώ συμβολιζόταν και η θέληση του Θεού σε αυτήν την τελετουργία, καθιστώντας την κρίση των δικαστών περισσότερο προσεκτική και στον ανώτατο ανθρώπινο βαθμό δίκαιη. Στα εγκαίνια τοι Αρείου Πάγου λειτούργησαν επτά αρχιερείς παρουσία των μελών του ανώτατου δικαστηρίου της εποχής και της Βασίλισσας Αμαλίας. Μετά τη θεία λειτουργία, η βασίλισσα άφησε το κάθισμά της, που ήταν ένας θρόνος με ξυλόγλυπτο στέμμα και το δικέφαλο αετό, ως αφιέρωμα στο ναό-δικαστήριο. Ο θρόνος αυτός φυλάσσεται σήμερα ως κειμήλιο. Στη θέση του παλαιού ναού, το έτος 1880, ανεγέρθηκε ο νέος ναός της Γενέσεως Σωτήρος.
Λίγο αργότερα, ο Άρειος Πάγος στεγάστηκε, όπως και το Πρωτοδικείο, και στην εκκλησία της Παναγίας Βλασσαρούς που βρισκόταν στην εξαφανισμένη σήμερα συνοικία της Πλάκας μεταξύ των Αέρηδων και του Θησείου. Η εκκλησία αυτή κατεδαφίστηκε κατά τις ανασκαφές της Αρχαίας Αγοράς. Γρήγορα έγινε αντιληπτό, ότι οι ναοί δεν μπορούν να στεγάσουν τα δικαστήρια της πρωτεύουσας. Έτσι επιλέγεται, μετά το 1841 και μέχρι να κατασκευαστεί σε θεωρητικό πάντα επίπεδο το δικαστικό μέγαρο Αθηνών, οι δικαστικές υπηρεσίες να στεγάζονται σε μισθωμένες ιδιωτικές οικίες. Ο Άρειος Πάγος το 1875 στεγάζεται στην οδό Θουκυδίδου στην περιοχή της Πλάκας στη γωνία με την οδό Νικοδήμου. Στην ίδια οδό με αριθμό 13 και 7 υπάρχουν αντίστοιχα το Πρωτοδικείο και το Εφετείο Αθηνών.
Το 1893, ο Άρειος Πάγος στεγάζεται στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και Εμμανουήλ Μπενάκη, το Εφετείο στην οδό Σωκράτους και το Πρωτοδικείο στην πλατεία Μητροπόλεως σε μισθωμένα πάντα κτίρια. Η περιπέτεια της αξιοπρεπούς στέγασης της δικαιοσύνης στην Ελλάδα συνεχίστηκε, από τις αρχές του 20ού αιώνα, στο χώρο που στεγαζόταν το παλαιό εθνικό τυπογραφείο μεταξύ των οδών Πανεπιστημίου, Σανταρόζα, Σταδίου και Αρσάκη.
Από το 1934 και μέχρι το 1981, ο Άρειος Πάγος στεγάστηκε στο Ιλίου Μέλαθρον στην οδό Πανεπιστημίου. Το οίκημα αυτό κατασκευάστηκε για τον αρχαιολόγο Ερρίκο Σλήμαν, για να χρησιμεύσει ως οικία του από το 1881. Το έργο ανατέθηκε στον Ερνέστο Τσίλλερ και έχει έναν αναγεννησιακό ρυθμό που είναι προσαρμοσμένος στις διατάξεις του ώριμου κλασικισμού. Το 1926 και μετά το θάνατο του Σλήμαν, το κτίριο αγοράστηκε από το ελληνικό δημόσιο και μετά από λίγα χρόνια, στεγάστηκε ο Άρειος Πάγος. Από την 23η Φεβρουαρίου 1981 και μέχρι σήμερα, ο Άρειος Πάγος έχει ως έδρα το κτίριο Θέμιδος Μέλαθρον που κατασκευάστηκε από τον αρχιτέκτονα Ιάσωνα Ρίζο και βρίσκεται στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, μάλιστα στη θέση αυτή παλαιότερα, υπήρχαν οι φυλακές Αβέρωφ.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Από την ιστοσελίδα του Αρείου Πάγου, του Χρήστου Μπαβέα, Διαθέσιμο εδώ
- Από το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο, Διαθέσιμο εδώ
