Του Δημήτρη Τόλια,
Το παρόν άρθρο είναι το πρώτο ενός νέου εγχειρήματος, το οποίο θα φιλοξενείται στο OffLine Post μία φορά κάθε μήνα. Στα άρθρα αυτά, θα μελετάμε και θα παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα πολιτικών δημοσκοπήσεων σε ευρωπαϊκά κράτη. Συγκεκριμένα, θα καταγράφονται δημοσκοπικές τάσεις κομμάτων που παρουσιάζουν σημαντικό ενδιαφέρον για το πολιτικό σύστημα της εκάστοτε χώρας. Τι ποσοστά καταγράφει το κυβερνητικό κόμμα και εκείνο της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Υπάρχουν αυξομειώσεις σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα; Παρατηρείται σημαντική άνοδος κάποιου κόμματος; Ποιες είναι οι τάσεις;
Όσον αφορά τα κράτη που θα μελετηθούν, η μεθοδολογία θα είναι η εξής: Θα χρησιμοποιηθεί μια ιεραρχική ομαδοποίηση: Η ομάδα Α (Standard) θα εμπεριέχει τα κράτη που θα παρουσιάζονται σε κάθε άρθρο. Αυτά θα είναι: Η Ελλάδα, η Γερμανία, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία. Άλλες χώρες θα παρουσιάζονται επιλεκτικά κάθε μήνα, ανάλογα με την ποσότητα των δεδομένων, τις εξελίξεις στα κράτη αυτά ή με κριτήριο το εάν πλησιάζουν εκλογές. Βέβαια, δεν αποκλείεται να γίνουν αναφορές κατ’ εξαίρεση και σε εκτός κράτη Ευρώπης. Τα δεδομένα θα αντληθούν από δημοσκοπικές εταιρείες των επιμέρους κρατών και από έγκυρες ιστοσελίδες που ασχολούνται με το αντικείμενο της καταγραφής των τάσεων. Πάντα θα εμφανίζεται η πηγή κάθε αριθμού ή δείκτη που θα παρουσιάζεται.
Στο παρόν πρώτο άρθρο, ως ξεκίνημα θα μελετήσουμε τα κράτη της πρώτης ομάδας, αρχής γενομένης από την Μεγάλη Βρετανία. Εκεί η κατάσταση αρχίζει και ζορίζει για τον πρωθυπουργό Boris Johnson. Από τις εκλογές του 2019 και μέχρι πριν το καλοκαίρι, το Συντηρητικό Κόμμα απολάμβανε πολύ υψηλά ποσοστά αποδοχής. Μάλιστα, τον Απρίλιο η διαφορά από τους Εργατικούς έφτασε το 26%. Η τάση, ωστόσο, άρχισε να αλλάζει ραγδαία όσο πλησίαζε το καλοκαίρι. Η επιδείνωση της κατάστασης λόγω της πανδημίας και η δυναμική της νέας ηγεσίας των Εργατικών οδήγησε στην απόλυτη ισορροπία. Δημοσκόπηση της Opinium στις 16 Δεκεμβρίου παρουσιάζει πως τα δύο κόμματα συγκεντρώνουν από 39%.
Περνώντας τη Μάγχη και πηγαίνοντας στη Γαλλία παρατηρούμε μια σταθερότητα ως προς τα ποσοστά αποδοχής του Προέδρου Μακρόν. Εδώ και έναν χρόνο ο Γάλλος Πρόεδρος παρουσιάζει μικρές αποκλίσεις από έναν μέσο όρο αποδοχής της τάξης του 37%. Σε δημοσκόπηση της Ifop στις 17 Δεκεμβρίου, ο Μακρόν συγκεντρώνει ποσοστό αποδοχής 38%, μειωμένο κατά 3% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα σε δημοσκόπηση της ίδιας εταιρείας. Τα ποσοστά της Λεπέν παραμένουν μέχρι και τον Οκτώβριο στο 28%. Ακόμη, ένα σημαντικό δεδομένο που μας δίνει η Ifop είναι πως τα ποσοστά αποδοχής του Μακρόν (38%) είναι υψηλότερα σε σύγκριση με αυτά των Σαρκοζί (31%) και Ολάντ (27%) στον ίδιο μήνα της θητείας τους.
Κατηφορίζοντας στην Ισπανία, παρατηρούμε πως τα ποσοστά του κόμματος του Πρωθυπουργού Σάντσεθ παραμένουν σταθερά και κυμαίνονται από 26% μέχρι 29%. Εδώ δεν παρατηρήθηκε ανοδική τάση στο κυβερνητικό κόμμα, παρόμοια με αυτή που παρατηρήθηκε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες κατά τη διάρκεια του πρώτου lock down. Αυξομειώσεις παρουσιάζει το Λαϊκό Κόμμα. Σε δημοσκόπηση της ElectoPanel/Electomanía, το κεντροδεξιό κόμμα συγκεντρώνει 23% ενώ οι Σοσιαλιστές το 27,3%. Αξίζει να σημειωθεί πως το ακροδεξιό VOX συνεχίζει να συγκεντρώνει υψηλά ποσοστά (16%), ενώ το έταιρο κόμμα του κυβερνητικού συνασπισμού, οι Podemos, βρίσκονται σε πτωτική τάση, σημειώνοντας 11,2%.
Η πτωτική τάση του μικρότερου κόμματος-εταίρου στην κυβέρνηση φαίνεται πως επιβεβαιώνεται και στην γειτονική Ιταλία. Εκεί, το Κόμμα των Πέντε Αστέρων βρίσκεται σε σταθερή πτώση από τις τελευταίες εκλογές σημειώνοντας 13,9% σε δημοσκόπηση της EMG. Το Δημοκρατικό Κόμμα που στηρίζει τον Πρωθυπουργό Κόντε, συνεχίζει την σταθερή του πορεία από την έναρξη της πανδημίας σημειώνοντας 20% και κλείνοντας διαρκώς την ψαλίδα από την Λέγκα. Το κόμμα του Σαλβίνι από την έναρξη της πανδημίας βρίσκεται σε διαρκή πτώση. Στην δημοσκόπηση της EMG (30 Δεκεμβρίου) παρουσιάζει ποσοστό 24,3%.
ΚΟΜΜΑ | 16 Μαρτίου 2020 | 18 Δεκεμβρίου 2020 | +/- |
Δημοκρατικό Κόμμα | 20.50% | 20.60% | +0.1% |
Λέγκα | 31.00% | 23.50% | -7.5% |
Κίνημα 5 αστέρων | 13.20% | 14.20% | +1.0% |
Στη Γερμανία μια φράση τα περιγράφει όλα. Απόλυτη κυριαρχία. Από την έναρξη της πανδημίας οι Χριστιανοδημοκράτες έχουν εκτοξεύσει την διαφορά από το Κόμμα των Πρασίνων, το οποίο πλησίαζε μέχρι τον Φεβρουάριο. Σε δημοσκόπηση της INSA στις 14 Δεκεμβρίου, το CDU/CSU συγκεντρώνει ποσοστό 36%, ενώ οι Πράσινοι και το SPD (το οποίο σημειώνει ανοδική τάση εις βάρος των πρασίνων) συγκεντρώνουν 17%.
Τέλος, φτάνουμε στην Ελλάδα. Σε δημοσκόπηση της Pulse στις 17 Δεκεμβρίου, η ΝΔ στην πρόθεση ψήφου συγκεντρώνει ποσοστό 38% ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ 23%, με τα υπόλοιπα κόμματα να συγκεντρώνουν ποσοστά κοντά σε αυτό της επίδοσής τους στις εκλογές του Ιουλίου του 2019. Το κυβερνών κόμμα βρίσκεται σε τάση πτώσης από τα πολύ υψηλά ποσοστά που σημείωνε κατά τη διάρκεια του πρώτου lock-down, προσεγγίζοντας το ποσοστό των τελευταίων εκλογών. Ωστόσο, η κυβερνητική φθορά παραμένει ακηδεμόνευτη, καθώς ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε το ΚΙΝΑΛ φαίνεται να ευνοούνται από τις απώλειες της ΝΔ.
Συμπερασματικά, στη Γαλλία, τη Μεγάλη Βρετανία, στη Γερμανία και την Ελλάδα έγινε φανερή η ανοδική τάση των κυβερνητικών κομμάτων κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος του κορωνοϊού, καθώς και η πτωτική τους τάση μετά το καλοκαίρι. Στην Γερμανία η τάση αυτή ήταν μικρή, ενώ στην Ελλάδα, τη Μεγάλη Βρετανία και την Γαλλία περισσότερο αισθητή. Στην Ισπανία και την Ιταλία, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα των πρωθυπουργών τους παρουσιάζουν παγίωση των επιδόσεων τους χωρίς σοβαρές απώλειες, εν συγκρίσει με την περίοδο πριν του ξεσπάσματος της πανδημίας.
Η αντιπολίτευση φαίνεται ισχυρή και απειλητική για τα κυβερνητικά κόμματα σε Μεγάλη Βρετανία και Ισπανία, καθώς η ηγεσία των Εργατικών και του Λαϊκού Κόμματος άλλαξε πρόσφατα χέρια. Στην Γαλλία υπάρχει μια παγιωμένη κατάσταση που δεν φαίνεται να απειλεί τον πρόεδρο Μακρόν. Στην Ελλάδα και τη Γερμανία, η αντιπολίτευση παρουσιάζεται πολυδιασπασμένη και ανίκανη να εκμεταλλευτεί ενδεχόμενες κυβερνητικές φθορές. Η δυναμική των κεντροδεξιών κυβερνητικών κομμάτων στις χώρες αυτές παρουσιάζεται συνεκτική ως προς τον πολιτικό τους χώρο, ενώ η αντιπολίτευση εκ του κέντρου και της αριστεράς εκφράζεται μέσω 2 και 3 κομμάτων και στα δύο κράτη, χωρίς να συγκροτείται ένα κόμμα-αντιπολιτευτικός πόλος απέναντί τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Electromania. (2021). ElectoPanel (3E): Casado sigue subiendo a costa de Abascal. Διαθέσιμο εδώ
- Centro de Investigationes Sociologicas. (2020). BARÓMETRO DE NOVIEMBRE 2020 AVANCE DE RESULTADOS Estudio nº 3300 Noviembre 2020. Διαθέσιμο εδώ
- Ifop. (2020). Les indices de popularite. Διαθέσιμο εδώ
- Ifop. (2020). L’ intention de vote a la prochaine election presidentielle. Διαθέσιμο εδώ
- Les Echos. (2020). L’Observatoire politique Baromètre ELABE pour LES ECHOS et RADIO CASSIQUE. Διαθέσιμο εδώ
- Politico. Poll of Polls. Polling from across Europe. Updated Daily. Διαθέσιμο εδώ
- ΣΚΑΙ. (2020). Δημοσκόπηση ΣΚΑΪ: 16% η διαφορά ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ – «Η Τουρκία θα συνεχίσει τις προκλήσεις». Διαθέσιμο εδώ
- INSA Consulere. (2020). Sonntagsfrage – Bild- Wahlchekc. Διαθέσιμο εδώ
- Sociometrica. (2020). on Twitter. Διαθέσιμο εδώ
- Scenaripolitici.com. (2020). Sondaggio Tecne. Διαθέσιμο εδώ
- Scenaripolitici.com. (2020). Sondaggio SWG 16 marzo 2020. Διαθέσιμο εδώ
- Scenaripolitici.com. (2020). Sondaggio EMG Acquat (30 dicembre 2020). Διαθέσιμο εδώ