Του Οδυσσέα Βλαχονικολού,
Τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίζονται σε υπερεθνικά, όπως το Ευρωκοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και σε διακυβερνητικά, όπως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Τα υπερεθνικά όργανα έχουν σκοπό να προάγουν τα συμφέροντα της Ένωσης σαν σύνολο, ενώ στα διακυβερνητικά, το κάθε κράτος μέλος προωθεί τα δικά του συμφέροντα. Το ευρωπαϊκό συμβούλιο αποτελείται από τους 27, πια, ηγέτες των κρατών-μελών και έχουν αρμοδιότητες χάραξης στρατηγικής για τα επόμενα χρόνια. Ποιο είναι το προφίλ των ευρωπαίων ηγετών όμως; Πώς καταλήγουν σε συμφωνία ηγέτες που προέρχονται από την ομάδα των κεντροαριστερών Σοσιαλιστών με τους κεντροδεξιούς Χριστιανοδημοκράτες, με τους Φιλελεύθερους στην μέση, διατηρώντας τις ισορροπίες;
Ξεκινώντας από την μεγαλύτερη και ισχυρότερη ομάδα, αυτή των Χριστιανοδημοκρατών, οι οποίοι προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, βλέπουμε μία ηγετική στάση από την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ. Η κ. Μέρκελ, συνηθώς, προωθεί την δική της ατζέντα στα υπόλοιπα μέλη, όπως ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς, καθώς και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Το γερμανικό κεντροδεξιό CDU συνεργάζεται με το σοσιαλδημοκρατικό SPD, το αυστριακό αντίστοιχο κεντροδεξιό OVP με τους Πράσινους, ενώ στην Ελλάδα, η κεντροδεξιά συντηρητική Νέα Δημοκρατία κυβερνάει αυτοδύναμα, λόγω του εκλογικού συστήματος ενισχυμένης αναλογικής. Μικρότερες χώρες ακολουθούν, όπως η Βουλγαρία του πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ με το δεξιό συντηρητικό κόμμα GERB, ο οποίος συνεργάζεται με συντηρητικούς εθνικιστές σχηματίζοντας μία ακροδεξιά κυβέρνηση, η Ρουμανία του Κλάους Γιοχάνις με το φιλελεύθερα συντηρητικό κόμμα του PNL, ο οποίος συνεργάζεται με το ευρωπαϊκό φιλελεύθερο κόμμα USRPLUS, καθώς και η Λετονία του Κριστιάνις Κάρινς, η οποία κυβερνάται από 6 κόμματα, τρία εκ των οποίων ανήκουν στην ομάδα των Χριστιανοδημοκρατών, δύο στους Φιλελεύθερους και ένα από την ομάδα των Συντηρητικών.
Συνεχίζοντας, στην Χριστιανοδημοκρατική οικογένεια ανήκει ο ηγέτης της Κροατίας, Αντρέι Πλένκοβιτς, όπου το συντηρητικό του κόμμα HDZ συνεργάζεται με το μικρό κεντροαριστερό SDSS, η Σλοβενία του Γιάνεζ Γιάνσα, ο οποίος έχει σχηματίσει με το δεξιό συντηρητικό κόμμα SDS μία κεντροδεξιά κυβέρνηση με δύο φιλελεύθερα κόμματα και ένα ακόμη κεντροδεξιό κόμμα και η Κύπρος του Νίκου Αναστασιάδη με την μετριοπαθής κεντροδεξιά Δημοκρατική Συμπαράταξη. Τέλος, στην Χριστιανοδημοκρατική οικογένεια συμπεριλαμβάνεται και η Σλοβακία του Μάτοβιτς, στην οποία το συντηρητικό κόμμα OL’ANO συνεργάζεται με άλλα τρία κόμματα, το συντηρητικό, αλλά οικονομικά φιλελεύθερο κόμμα SaS, το μετριοπαθές κεντροδεξιό, αλλά ευρωπαϊκό κόμμα Za l’udi, καθώς και το αντιμεταναστευτικό εθνικιστικό κόμμα SME Rodina. Είναι απαραίτητο να αναφερθεί πως στη Σλοβακία κατάφερε να πάρει την τέταρτη θέση το νεοναζιστικό κόμμα L’SNS του Μαριάν Κοτλέμπα, το μοναδικό νεοναζιστικό κόμμα που κατέχει έδρες σε εθνικό κοινοβούλιο στην Ευρωπαϊκή ήπειρο μετά την ήττα της νεοναζιστικής και εγκληματικής οργάνωσης πια Χρυσής Αυγής στις ελληνικές βουλευτικές εκλογές του 2019.
Συμπληρώνοντας την εντεκάδα, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε την Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπάν, το αγκάθι του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας έχει προκαλέσει ρωγμές στην οικογένεια του Λαϊκού κόμματος από τότε που αντιτάχθηκε στην καγκελάριο Μέρκελ σχετικά με το άνοιγμα των συνόρων για τις μεταναστευτικές ροές το 2015. Σήμερα, η Ουγγαρία έρχεται σε κόντρα με τα υπόλοιπα συντηρητικά κεντροδεξιά κόμματα σχετικά με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, καθώς και με την παραβίαση του κράτους δικαίου. Ο Έλληνας πρόεδρος του «ελληνικού» χριστιανοδημοκρατικού κόμματος, Κυριάκος Μητσοτάκης, πρωτοστάτησε στην συζήτηση περί αποβολής του ουγγρικού κόμματος Fidesz από το Λαϊκό κόμμα, ενώ τον ρόλο αυτό έχει αναλάβει ο σημερινός πρόεδρος του ΕΛΚ, πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας και πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ. Ενδιαφέρον έχει να δούμε πως θα λυθεί αυτό το ζήτημα.
Σε γενικές γραμμές, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα είναι υπέρ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, διατηρώντας το ευρωπαϊκό νόμισμα, ενώ στηρίζει την αναδιανομή των προσφύγων και μεταναστών στην Ευρωπαϊκή ήπειρο με στόχο τον διαμοιρασμό των «υποχρεώσεων» σε όλη την Ένωση. Υποστηρίζει τις ανοιχτές αγορές, αλλά θεωρεί λάθος την ταχεία μετάβαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, λόγω της οικονομικής αστάθειας που μπορεί να προκύψει από την απώλεια θέσεων εργασίας στον ενεργειακό τομέα.
Η δεύτερη πιο δυνατή οικογένεια είναι αυτή των Σοσιαλδημοκρατών, από την οποία προέρχονται μόνο 6 ηγέτες σε όλα τα κράτη μέλη. Οι τρεις βρίσκονται στον ευρωπαϊκό Νότο, ένας εκ των οποίων είναι ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ. Μετά από δύο συνεχόμενες εκλογές, στις οποίες κέρδισε το κεντροαριστερό εργατικό κόμμα PSOE, κατάφερε να σχηματίσει μία κυβέρνηση με τους αριστερούς Podemos. Δυτικά της Ισπανίας, βρίσκεται ο Αντόνιο Κόστα, ο οποίος κυβερνάει την Πορτογαλία αυτοδύναμα με το κεντροαριστερό εργατικό του κόμμα PS. Η Μάλτα του Ρόμπερτ Αμπέλα, με το εργατικό σοσιαλδημοκρατικό Labour Party, συμπληρώνει τον εργατικό Νότο.
Στα βόρεια της Ευρώπης, παρατηρούμε την Δανία της Μέττε Φρεντέρικσεν, η οποία έχει σχηματίσει με το σοσιαλδημοκρατικό της κόμμα αυτοδύναμη κυβέρνηση, όπου έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από το αριστερό οικοσοσιαλιστικό κόμμα Enhedslisten, το πράσινο κόμμα SF καθώς και το σοσιαλφιλελεύθερο κόμμα Radikale-V. Βορειότερα της Δανίας, παρατηρούμε την Σουηδία του Στέφαν Λεβέν, ο οποίος έχει σχηματίσει μία κεντροαριστερή κυβέρνηση συνεργασίας με τους Πράσινους, ενώ έχει αποσπάσει ψήφο εμπιστοσύνης από το αγροτικό κεντρώο κόμμα, το φιλελεύθερο κόμμα, καθώς και το αριστερό σοσιαλιστικό κόμμα. Η Φινλανδία της Σάνα Μάριν με το σοσιαλδημοκρατικό της κόμμα συμπληρώνει την εξάδα της οικογένειας των Σοσιαλδημοκρατών, σχηματίζοντας κυβέρνηση συνεργασίας με το αγροτικό κεντρώο κόμμα, το πράσινο κόμμα και τέλος το οικοσοσιαλιστικό κόμμα.
Στην οικογένεια των Σοσιαλδημοκρατών μπορούμε να παρατηρήσουμε μία τάση υπέρ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, την διατήρηση του ευρωπαϊκού νομίσματος, καθώς και την αναδιανομή των προσφύγων στις χώρες της Ένωσης, με εξαίρεση το κόμμα της Σλοβακίας Smer-SD, το οποίο προωθεί μία αντιμεταναστευτική ατζέντα. Υποστηρίζουν την παραμονή των ευρωπαϊκών κρατών στην οικογένεια του ΝΑΤΟ, ενώ είναι υπέρμαχοι των ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Στο θέμα του ελεύθερου εμπορίου στηρίζουν μία πιο ελεγχόμενη αγορά, ενώ, τέλος, υποστηρίζουν την μετάβαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Europe Elects, διαθέσιμο εδώ
- Greek PM hits out at Orban tactics, ekathimerini, διαθέσιμο εδώ
- Slovak PM Fico wins election but faces tough task to form to form majority, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Merkel, Orban clash over EU migration policy, DW, διαθέσιμο εδώ
