Του Γιώργου Πασσά,
Λίγες ημέρες μετά την υποδοχή του 2021, ανακοινώθηκε νέος κυβερνητικός ανασχηματισμός από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και διά στόματος του νέου κυβερνητικού εκπροσώπου, Χρήστου Ταραντίλη, με τις αλλαγές (ή και την απουσία αυτών) στα υπουργικά αξιώματα να σηκώνουν πολλή συζήτηση. Το Μέγαρο Μαξίμου παρουσίασε τον ανασχηματισμό ως «ένα μείγμα νέων και παλιών στελεχών, με στόχο να προχωρήσει το κυβερνητικό έργο», επισημαίνοντας ταυτοχρόνως πως «η αναδιάταξη μετά από 1,5 χρόνο διακυβέρνησης δεν σημαίνει ότι πρόκειται για μια «αποτυχημένη» κυβέρνηση». Με κάθε βεβαιότητα, ο ανασχηματισμός όντως δεν είναι απότοκο εποικοδομητικής αυτοκριτικής και ενδοσκόπησης του πρωθυπουργού και, πράγματι, η κυβέρνηση δεν ανασχηματίστηκε, επειδή διαπιστώθηκε πως τα λάθη στη διακυβέρνηση πληθαίνουν. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν σημαίνει πως τα λάθη είναι ανύπαρκτα, όπως ίσως πιστεύει μέρος της κυβέρνησης.
Από τις σχετικές πληροφορίες που διαδόθηκαν τις περασμένες εβδομάδες, ήταν σαφές πως ο ανασχηματισμός -σε περίπτωση που λάμβανε χώρα- δεν θα περιελάμβανε εκπροσώπους της κεντροαριστεράς. Και αυτό γιατί το άνοιγμα προς το κέντρο δημιούργησε τριβές στο εσωτερικό της κοινοβουλευτικής ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, ενώ, καθώς γίνεται κοινώς παραδεκτό πως η στροφή αυτή του κόμματος δεν είχε ιδεολογικό, παρά μόνο ψηφοθηρικό υπόβαθρο, η εν λόγω στρατηγική δεν θα απέφερε πλέον ιδιαίτερα οφέλη, δεδομένου ότι η κυβέρνηση φαίνεται να προσελκύει την πλειονότητα των κεντρώων ψηφοφόρων. Επομένως, ο ανασχηματισμός δεν θα διαμόρφωνε μία κυβέρνηση «λιγότερο δεξιά», ίσως, μάλιστα, να συνέβαινε και το αντίθετο. Όπερ και εγένετο.
Ξεκινώντας από τις αλλαγές, στις οποίες προσωπικά αποδίδω αμιγώς θετικό πρόσημο, είναι δύσκολο να αγνοήσει κανείς ένα νέο κυβερνητικό στέλεχος ικανό για πολλά. Ο λόγος για τον Γιώργο Αμυρά. Έχοντας πρωτοεμφανιστεί στον ελληνικό πολιτικό χάρτη το 2010, όταν δίχως καμία κομματική στήριξη και με φρέσκια, «πράσινη» ατζέντα συγκέντρωσε το 7,5% ως υποψήφιος Δήμαρχος Αθηναίων, ο Αμυράς εδραίωσε την παρουσία του στην ελληνική πολιτική σκηνή το 2015. Ως υποψήφιος με το Ποτάμι, του οποίου αποτελεί και ιδρυτικό μέλος, εξελέγη βουλευτής και στις δύο αναμετρήσεις εκείνου του έτους.
Ποδηλάτης με προφανή ευαισθησία στα περιβαλλοντικά ζητήματα, υπερασπιστής μίας κοινωνίας με τον πολίτη στο επίκεντρο, αναλαμβάνει πλέον χρέη Υφυπουργού αρμοδίου για θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. Ακόμη, αξιοσημείωτη είναι και η αναβάθμιση του Νικόλα Γιατρομανωλάκη, πρώην Γενικού Γραμματέα για θέματα σύγχρονου πολιτισμού, σε Υφυπουργό. Ο Ν. Γιατρομανωλάκης, επίσης ιδρυτικό μέλος του Ποταμιού, ανταμείβεται έτσι για την πολύ καλή δουλειά, που παρουσίασε στη μέχρι τώρα θητεία του, ενώ ο διορισμός του επιφορτίζεται με έντονη συμβολικότητα, καθώς δεν πρόκειται απλώς για έναν υπέρμαχο των δικαιωμάτων της LGBTQI+ κοινότητας, αλλά πλέον για τον πρώτο ανοιχτά ομοφυλόφιλο πολιτικό που αναλαμβάνει κυβερνητικό χαρτοφυλάκιο στην ελληνική ιστορία. Τέλος, σημαντικός είναι και ο διορισμός του Άγγελου Συρίγου σε Υφυπουργό για θέματα Ανώτατης Εκπαίδευσης, διεθνολόγος, με πλούσια επιστημονική αρθρογραφία και βιβλιογραφία και ο οποίος αποτελεί, επίσης, συμβολική επιλογή. Αυτή τη φορά αναφορικά με τα πανεπιστημιακά ζητήματα, το άσυλο και τις αντίστοιχες ομάδες αστυνόμευσης, δεδομένου ότι το 2017, ως αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, δέχθηκε επίθεση και νοσηλεύθηκε με σοβαρούς τραυματισμούς στο νοσοκομείο.
Πέρα από τους προαναφερθέντες διορισμούς, πάντως, των οποίων η συμβολικότητα, όσο όμορφη και υπαρκτή κι αν είναι, άλλο τόσο υποσκιάζεται από τις λοιπές επιλογές, ο ανασχηματισμός έχει ξεκάθαρους στόχους και σαφή πολιτική τάση, η οποία απέχει παρασάγγας από τον κεντρώο πολιτικό χώρο, πόσο μάλλον από τον κεντροαριστερό. Τρανότατο παράδειγμα της πολιτικής αυτής τάσης αποτελεί πρωτίστως η διατήρηση της Νίκης Κεραμέως στο αξίωμα της Υπουργού Παιδείας. Ήδη από την αρχή της θητείας της, η συγκεκριμένη Υπουργός είχε προβεί σε δηλώσεις που ξεκαθάριζαν πέραν πάσης αμφισβητήσεως το πώς οραματιζόταν το μέλλον της ελληνικής παιδείας. Η εκμάθηση της ιστορίας «δεν πρέπει να έχει χαρακτήρα κοινωνιολογικό, αλλά να αναπτύσσει την εθνική συνείδηση», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά, προωθώντας διαρκώς τον τελευταίο ενάμιση χρόνο την ιδέα πως η παιδεία πρέπει να είναι εθνοκεντρική και σε άρρηκτη σύνδεση με τη θρησκεία.
Μάλιστα, οι δηλώσεις, προτάσεις και ενέργειες της Υπουργού Παιδείας όχι απλώς επικρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως αντικείμενες στα ευρωπαϊκά ιδεώδη, αλλά, επιπλέον, εξώθησαν το Ε.Δ.Δ.Α. (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) και το Σ.τ.Ε. (αποφάσεις Ολομέλειας 660/2018 και 1749/2019) να καταδικάσουν το ελληνικό κράτος, αναφορικά με τις διατάξεις, που προέβλεπαν πως όποιος μαθητής επεδίωκε την απαλλαγή του από το μάθημα των θρησκευτικών, υποχρεούται να αποκαλύψει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Ταυτοχρόνως, η εκπαιδευτική πολιτική, που έχει ακολουθήσει η Κεραμέως, δεν εφαρμόζεται επ’ ουδενί με γνώμονα τις ανθρωπιστικές και ευρωπαϊκές επιταγές, με την Υπουργό να υποβαθμίζει ακόμη περισσότερο και εσκεμμένα τα επαγγελματικά λύκεια, να εξισώνει τους αποφοίτους ιδιωτικών κολλεγίων με αποφοίτους Α.Ε.Ι., να θέτει τις βάσεις για ακόμη πιο διευρυμένη ευχέρεια απολύσεων εκπαιδευτικών υπαλλήλων στον ιδιωτικό τομέα, επαναφέροντας την ίδια στιγμή την τράπεζα θεμάτων, θεσμό που επανειλημμένως κρίθηκε ως αναποτελεσματικός. Δίχως να έχει διαχειριστεί επιτυχώς την οποιαδήποτε κρίση, χωρίς να δύναται να επιδείξει σπουδαία επιτεύγματα στην μέχρι τώρα θητεία της και δίχως, κατά κοινή ομολογία, να θέτει τις βάσεις για τη δημιουργία ενός ανθρωπιστικού, ευρωπαϊκού συστήματος με γνώμονα αποκλειστικά την προστασία και την ισότητα των μαθητών, η Ν. Κεραμέως απολαμβάνει πλέον για πολλοστή φορά την εμπιστοσύνη του Πρωθυπουργού, ο οποίος αποδεικνύει εμπράκτως πως συμμερίζεται απολύτως τις συγκεκριμένες πρακτικές.
Η παραμονή της στη θέση της Υπουργού δεν είναι προφανώς η μοναδική επιλογή που καταδεικνύει το ακόμη δεξιότερο, νέο πρόσωπο της κυβέρνησης. Αντιθέτως, εξίσου συμβολική με τις «προοδευτικές» επιλογές του πρωθυπουργού είναι η παράδοση του Υπουργείου Εσωτερικών στον Μάκη Βορίδη, πολιτικό που κινείται μεταξύ συντηρητισμού και ακροδεξιάς. Πρώην μέλος του ΛΑ.Ο.Σ., του Γιώργου Καρατζαφέρη, ο Μ. Βορίδης επανειλημμένα τρέφει τα σενάρια, που τον θέλουν εθνικιστή και ακροδεξιό, με πιο πρόσφατες δηλώσεις του αυτές για την αναγκαιότητα του «ξύλου» εκ μέρους των αστυνομικών δυνάμεων για την επιβολή του νόμου, αλλά και τα μειωτικά του σχόλια για τους ανάπηρους, τα οποία, μάλιστα, ξεκίνησαν τότε εμφύλια εσωκομματική διαμάχη μεταξύ αυτού και του ευρωβουλευτή Στέλιου Κυμπουρόπουλου.
Ακόμη, χαρακτηριστικός είναι ο διορισμός του Κωνσταντίνου Κατσαφάδου, στη θέση του Υφυπουρού Ναυτιλίας. Ο συγκεκριμένος πολιτικός είχε τραβήξει παλαιότερα πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας, όταν, το 2003, ως επικεφαλής σκληροπυρηνικής φοιτητικής ομάδας της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, επιτέθηκε και ψέκασε με πυροσβεστήρα τον τότε Πρύτανη του Πανεπιστημίου Πειραιά, κ. Β. Μπένο, προσπαθώντας να διαλύσει τη συνεδρίαση του εκλεκτορικού σώματος για την εκλογή μέλους ΔΕΠ, με αποτέλεσμα ο κ. Μπένος να οδηγηθεί στο νοσοκομείο με σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα. Αξίζει δε να αναφερθεί στο σημείο αυτό πως η ΔΑΠ προέβη εν συνεχεία στη διαγραφή του Κατσαφάδου, καταδικάζοντας την «ακραία και αντιδημοκρατική ενέργεια, που έχει ως στόχο τη μη ομαλή λειτουργία» των πανεπιστημιακών οργάνων.
Τέλος, ένα ακόμη κερασάκι στην τούρτα είναι ο Γιώργος Στύλιος, ο οποίος διορίστηκε Υφυπουργός αρμόδιος για ειδικά ψηφιακά έργα και το κτηματολόγιο. Ο εν λόγω πολιτικός είχε επιδιώξει και παλαιότερα να εδραιωθεί στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας και εν γένει στην ελληνική πολιτική σκηνή, όταν διετέλεσε, το 2014, Υφυπουργός Παιδείας. Η τότε θητεία του, πάντως, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μάλλον σύντομη, καθώς άσκησε τα καθήκοντά του για δύο μόλις μήνες, δίχως καν να προλάβουν να ανακοινωθούν οι αρμοδιότητές του. Και αυτό επειδή ενεπλάκη σε θερμό επεισόδιο με τη Λιάνα Κανέλλη στη Βουλή, στην οποία χαρακτηριστικά είπε «θέλετε Κασιδιάρη, κυρία Κανέλλη», αναγκάζοντας τον τότε πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, του οποίου αποτελούσε προσωπική επιλογή, να τον παύσει κακήν κακώς.
Πράγματι, λοιπόν, ο κυβερνητικός ανασχηματισμός δεν είναι αποτέλεσμα αυτοκριτικής, ενδοσκόπησης και τάσης για βελτίωση από μέρους της κυβέρνησης. Είναι, όμως, μία χειροπιαστή απόδειξη ξεροκεφαλιάς, εμμονής στα μικροπολιτικά παιχνίδια και, φυσικά, πρόταξης της κοντόφθαλμης ψηφοθηρίας σε βάρος της διορατικής επιδίωξης της μακροπρόθεσμης προόδου. Μακάρι να αποδειχθεί η απαισιοδοξία έωλη και να θριαμβεύσει το νέο κυβερνητικό σχήμα. Δυστυχώς, όμως, φαίνεται πως ο σκοπός δεν είναι άλλος παρά η διατήρηση και διαιώνιση της συντηρητικής και δεξιότερα εκλογικής βάσης του κόμματος και, επομένως, το πιθανότερο είναι πως τέτοιες αποφάσεις μόνο περισσότερες θα γίνουν μακροπρόθεσμα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Νέος υφυπουργός για θέματα προστασίας του περιβάλλοντος ο Γιώργος Αμυράς, Τα Νέα, διαθέσιμο εδώ
- Νικόλας Γιατρομανωλάκης: Ποιος είναι ο νέος υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού, Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
- «Ηχηρή» καταδίκη της Ελλάδας από το ΕΔΔΑ για το σύστημα απαλλαγής από τη διδασκαλία των θρησκευτικών, Lawspot, διαθέσιμο εδώ
- Έδειρε τον πρύτανη, κέρδισε τον… Ντινόπουλο, Το Βήμα, διαθέσιμο εδώ
