Της Παναγιώτας Χριστοδουλοπούλου,
Η περίπτωση της Νιγηρίας προκαλεί έντονο ενδιαφέρον, καθώς πρόκειται για μία χώρα που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες όσον αφορά την ανάπτυξη ενός λειτουργικού πολιτικού συστήματος αλλά και μίας ενιαίας εθνικής ταυτότητας. Η δυσχέρεια αυτή οφείλεται κυρίως στις διαιρέσεις που παρατηρούνται στο εσωτερικό της. Η χώρα δοκιμάζεται από εθνικές διαιρέσεις που παρακωλύουν την όποια προσπάθεια οικοδόμησης μίας κοινής εθνικής ταυτότητας. Συγκεκριμένα, οι θρησκευτικές διαιρέσεις έχουν χωρίσει τη χώρα σε δύο μέρη: στον μουσουλμανικό βορρά, που ασκεί πιέσεις για την εφαρμογή του ισλαμικού νόμου (επέκταση της ισχύος της Σάριας), και στον μη μουσουλμανικό νότο. Η απουσία σταθερών μορφών διακυβέρνησης έχει οδηγήσει στην οικονομική υστέρηση, η οποία με τη σειρά της ευθύνεται για την ανάδυση σημαντικών περιφερειακών ανισοτήτων: ο βορράς είναι φτωχός, ενώ ο νότος έχει στη διάθεσή του περισσότερους πόρους και βασικές υπηρεσίες. Όλα αυτά καθιστούν πρόσφορο το έδαφος για τη δράση της εξτρεμιστικής ισλαμικής οργάνωσης Boko Haram, η οποία ούτε σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα ούτε διστάζει να εκμεταλλευτεί αθώα παιδιά για να υλοποιήσει τους στόχους της. Ας πιάσουμε, όμως, το νήμα από την αρχή.
Το διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου του 2013 και Μαρτίου του 2019, οι δυνάμεις ασφαλείας της Νιγηρίας φυλάκισαν αυθαίρετα πάνω από 3.600 παιδιά. Μία πρόσφατη έρευνα του “Human Rights Watch”, που διεξήχθη το 2019, κατέδειξε ότι οι συνθήκες υπό τις οποίες κρατούνται είναι επαχθείς. Τα παιδιά ανέφεραν ότι υπέμεναν ξυλοδαρμούς, συνεχή πείνα και ανυπόφορη ζέστη, ενώ πολλά από αυτά δεν είχαν καμία επαφή με τον έξω κόσμο για χρόνια. Μετά τη δημοσίευση της καταγγελίας αυτής, οι αρχές αποφυλάκισαν πάνω από 300 παιδιά που βρίσκονταν σε μία φυλακή στην Borno. Το Συμβούλιο Ασφαλείας σημείωσε ότι μεταξύ Ιανουαρίου 2017 και Δεκεμβρίου 2019 ελευθερώθηκαν 1.591 παιδιά από μονάδες κράτησης. Ωστόσο, ο αριθμός των κρατούμενων παραμένει άγνωστος και, παρά την προσπάθεια των Ηνωμένων Εθνών να κατοχυρώσουν μία ανεμπόδιστη πρόσβαση στις μονάδες αυτές, οι αρχές εξακολουθούν να απορρίπτουν κατηγορηματικά το αίτημά τους.
Το 2017, το Συμβούλιο Ασφαλείας υποχρέωσε τη Νιγηρία να υιοθετήσει ένα Πρωτόκολλο, σύμφωνα με το οποίο θα διασφαλιζόταν η γρήγορη μεταφορά των φυλακισμένων παιδιών από τις αρχές ασφαλείας στις τοπικές αρχές προστασίας των παιδιών ώστε να επανενταχθούν στην κοινωνία. Τέτοιου είδους σύμφωνα είχαν τεθεί σε λειτουργία και σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, της Σομαλίας, του Τσαντ, του Μάλι, του Σουδάν και της Ουγκάντας. Στις πρόσφατες προτάσεις του, το Συμβούλιο επανέλαβε την επιθυμία του αυτή, υποχρεώνοντας τη Νιγηρία να επισπεύσει την υιοθέτηση του Πρωτοκόλλου Παράδοσης.
Τον Ιούλιο του 2020, τα Ηνωμένα Έθνη καταδίκασαν τις συνεχείς καταστρατηγήσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων των παιδιών από την Boko Haram (δολοφονίες, ακρωτηριασμούς, παράνομη επιστράτευση, απαγωγές, σεξουαλική εκμετάλλευση, επιθέσεις σε σχολεία και νοσοκομεία) και ο Γενικός Γραμματέας εξέδωσε μία αναφορά, με την οποία δήλωνε ότι έχουν επαληθευτεί πάνω από 3.000 παραβιάσεις στη βορειοανατολική Νιγηρία, κατά το διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου 2017 και Δεκεμβρίου 2019. Ταυτόχρονα, ο ΟΗΕ εγκωμίασε την κυβέρνηση της Νιγηρίας και την Civilian Joint Task Force (CJTF) για την εφαρμογή ενός σχεδίου δράσης, προκειμένου να δοθεί τέλος στην επιστράτευση και εκμετάλλευση των παιδιών-στρατιωτών. Σημειώθηκε ότι η CJTF διευκόλυνε την αποδέσμευση 2.203 κοριτσιών και αγοριών, με αποτέλεσμα ο ΟΗΕ να μην επαληθεύσει καινούργια περιστατικά επιστράτευσης ανηλίκων από τη στιγμή που υπογράφηκε το σχέδιο (Σεπτέμβριος του 2017).
Ερχόμενοι στην πρόσφατη και τελευταία ενέργεια της διεθνούς κοινότητας, στις 11 Δεκεμβρίου του 2020 το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με μία δημόσια δήλωση, προέτρεψε την κυβέρνηση της Νιγηρίας να υπογράψει ένα Πρωτόκολλο προκειμένου να αφεθούν άμεσα ελεύθερα τα παιδιά που έχουν φυλακιστεί με το πρόσχημα της ύποπτης ανάμειξης με την τρομοκρατική οργάνωση Boko Haram. Ο Jo Becker, Διευθυντής Προάσπισης των Δικαιωμάτων των Παιδιών στο Human Rights Watch, ισχυρίζεται ότι σημαντικός αριθμός παιδιών έχουν συλληφθεί χωρίς κανένα στοιχείο και για αυτό καλεί τις δυνάμεις ασφαλείας του κράτους να τα απελευθερώσουν, προβαίνοντας στην υπογραφή του σχετικού Πρωτοκόλλου, για να διασφαλιστεί επιτέλους ότι τα παιδιά που έχουν πέσει θύματα της Boko Haram θα λάβουν την αναγκαία βοήθεια.
Διαφαίνεται ότι τα Ηνωμένα Έθνη καταβάλλουν κάθε είδους προσπάθεια για την αποτελεσματική επίλυση του ζητήματος της παράνομης φυλάκισης των παιδιών, συμβουλεύοντας τις αρχές της Νιγηρίας να προβούν στην ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων. Η αυθαίρετη κράτηση αθώων παιδιών από τις δυνάμεις ασφαλείας είναι ένα φαινόμενο που ταλανίζει εδώ και πολλά χρόνια τον ΟΗΕ αλλά και άλλους οργανισμούς διαφύλαξης των αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Άλλωστε, με την κατοχύρωση της σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας πιστεύεται ότι θα επέλθει η ηρεμία και η ομαλότητα στις περιοχές αυτές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Nigeria Releases More Children and Youth from Military Prison, Human Rights Watch, διαθέσιμο εδώ
-
Many children languishing in Nigerian prisons – UNICEF, Punch, διαθέσιμο εδώ
- 6,000 innocent children held in Nigerian prisons, report says, Nigerian Monitor, διαθέσιμο εδώ
