Της Άννας Αρκούδη,
Σεξ και προφυλάξεις. Πρόκειται για δίδυμο ιδιαιτέρως πολυσυζητημένο, το οποίο, παρά τη συχνή αναφορά του και την προσπάθεια των ειδικών να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου και να μας επισημάνουν τη σημασία του, σίγουρα δεν είναι αχώριστο. Η χειρότερη και πιο επικίνδυνη άποψη που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος γύρω από το σεξ είναι πως όσο πιο ελεύθερο, τόσο πιο απολαυστικό. «Ελεύθερο» πάντα υπό την έννοια της έλλειψης προσοχής και άρα προφύλαξης, όχι της επιλογής συντρόφου, ούτε των πειραματισμών που θέλει να κάνει ο καθένας στην προσωπική του ζωή.
Και όσο απίθανο και αν μας φαίνεται δεδομένου ότι ζούμε στον 21ο αιώνα και υποτίθεται πως όλοι γνωρίζουμε τη σημασία και την έννοια της πρακτικής του ασφαλούς σεξ, μεγάλη μερίδα του πληθυσμού εξακολουθεί να το αγνοεί ή να μην το θεωρεί ιδιαιτέρως σημαντικό. Το μη ασφαλές σεξ κατατάσσεται δεύτερο μεταξύ των δέκα κορυφαίων παραγόντων κινδύνου για την υγεία όσον αφορά την επικινδυνότητα των ασθενειών που προκαλούν, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Για αρχή. Τι είναι τελικά ασφαλές σεξ (safe sex);
Ακούγεται αρκετά συχνά σαν όρος, αλλά κατά πόσο γνωρίζουμε τι πράγματι σημαίνει; Πρόκειται για την πρακτική αυτοπροστασίας και προστασίας του συντρόφου από Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ). Λένε πως ο πιο ασφαλής τρόπος ν’ αποφύγετε ένα ΣΜΝ (Σεξουαλικά Μεταδιδόμενο Νόσημα) ή μια εγκυμοσύνη είναι η αποχή και όντως έτσι είναι. Η ασφαλής σεξουαλική πράξη προϋποθέτει την αποφυγή της επαφής με το αίμα ή άλλα βιολογικά υγρά του/της συντρόφου (λ.χ. σπερματικό υγρό) με τη χρησιμοποίηση προφυλακτικών κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε μορφής συνουσίας. Είναι ένας αρκετά σχετικός ορισμός, από τη στιγμή που η ανταλλαγή σωματικών υγρών αποτελεί για τους περισσότερους προϋπόθεση της ερωτικής επαφής. Γι’ αυτό, λοιπόν, τον πρωταρχικό ρόλο παίζει η πρόληψη και η σωστή προφύλαξη.
Ποιος ο ρόλος του προφυλακτικού;
Υπάρχουν πολλά είδη προφύλαξης τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο από τον άνδρα όσο και από τη γυναίκα ανάλογα με τη μορφή και την εφαρμογή τους. Ωστόσο, το πιο διαδεδομένο ανά τον κόσμο είναι το ανδρικό προφυλακτικό, το οποίο παρέχει υψηλά ποσοστά προφύλαξης σε ό,τι αφορά και μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη αλλά και από τα ΣΜΝ. Το ανδρικό προφυλακτικό είναι μια λεπτή θήκη φτιαγμένη από latex, βινύλιο ή φυσικά προϊόντα και τοποθετείται στο πέος κατά τη στύση, ούτως ώστε την ώρα της συνουσίας το σπέρμα να συγκεντρώνεται μέσα στη θήκη, αποτρέποντάς το να αποκτήσει πρόσβαση στο θηλυκό αναπαραγωγικό σύστημα και ταυτόχρονα εμποδίζοντας τη μετάδοση σεξουαλικών νοσημάτων.
Δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει την αποτελεσματικότητα του προφυλακτικού στην αποφυγή μιας εγκυμοσύνης ή μιας λοίμωξης από ΣΜΝ. Στη θεωρία, το προφυλακτικό είναι αποτελεσματικό σε ποσοστό 98% ως μέτρο αντισύλληψης, αυτό όμως προϋποθέτει ορθή χρήση κάθε φορά. Στην πράξη, λοιπόν, το ποσοστό αποτελεσματικότητας είναι μικρότερο, αφού εμπλέκεται η παράμετρος του ανθρώπινου λάθους. Μερικά από τα συχνότερα λάθη στη χρήση του προφυλακτικού είναι η καθυστέρηση στην τοποθέτησή του, η πρόωρη αφαίρεσή του ή η χρήση μη συμβατικών υλικών που μειώνουν την αποτελεσματικότητά του. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η αποτελεσματικότητα του προφυλακτικού, όταν συνυπολογίζεται ο παράγοντας του ανθρώπινου λάθους, πέφτει στο 82%, όσον αφορά τις πιθανότητες εγκυμοσύνης.
Για τα προφυλακτικά σε σχέση με τα ΣΜΝ, τα μόνα διαθέσιμα στοιχεία προέρχονται από εργαστηριακές μελέτες, αφού είναι πολύ δύσκολο να προκύψουν στοιχεία από πειραματικές δοκιμές. Αν και το προφυλακτικό αποτελεί φραγμό ενάντια στη μετάδοση ιών και άλλων μικροοργανισμών, αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένα ΣΜΝ (π.χ. έρπης γεννητικών οργάνων, κονδυλώματα) μεταδίδονται και με τη δερματική επαφή, οπότε το προφυλακτικό δεν παρέχει πάντα 100% προστασία, καθώς δεν καλύπτει ολόκληρη την επιφάνεια των γεννητικών οργάνων. Έτσι, σε κάθε περίπτωση χρειάζεται επαγρύπνηση και προσοχή.
Τα πλεονεκτήματα του προφυλακτικού σαν μέθοδος αντισύλληψης είναι πολλά…
Προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και από τα επακόλουθά τους, ήτοι την πυελική φλεγμονή, τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας κλπ. Πρόκειται για ασφαλή και πλήρως αναστρέψιμη μέθοδο, ενώ δεν έχει ορμονικές παρενέργειες για κανέναν από τους συντρόφους. Είναι μέθοδος φτηνή και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άντρες οποιασδήποτε ηλικίας και παράλληλα η χρήση του δεν απαιτεί τη συχνή ιατρική παρακολούθηση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να παραλείπετε τις προγραμματισμένες επισκέψεις στον γιατρό σας. Τέλος, είναι ευρέως διαθέσιμο και έχει ευεργετική δράση στην περίπτωση της πρόωρης εκσπερμάτισης.
Σύμφωνα με μια έρευνα του Ινστιτούτου Υγείας της Αμερικής η σωστή και συνεχής χρήση προφυλακτικών οδηγεί σε:
- Μείωση του ρίσκου μετάδοσης AIDS κατά 85%.
- Μείωση της απόκτησης γονόρροιας από τους άντρες κατά 71%.
- Σε μελέτη Πανεπιστημίου της Washington φαίνεται ότι μειώνεται η μετάδοση του ιού των ανθρώπινων κονδυλωμάτων περίπου κατά 70%.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ιατρικό λεξικό – Ασφαλές σεξ, ασφαλής σεξουαλική επαφή, Iatronet, διαθέσιμο εδώ
- Sex Question Friday: How Safe Is “Safe Sex?”, lehmiller.com, διαθέσιμο εδώ
- Προφυλακτικό – Αντισύλληψη και προστασία, Paidiatros.com, διαθέσιμο εδώ
- Effect of Condoms on Reducing the Transmission of Herpes Simplex Virus Type 2 From Men to Women, ResearchGate, διαθέσιμο εδώ
-
The Risks of Unsafe Sex and AIDS: The World Health Organization’s Response, World Health Organisation, διαθέσιμο εδώ
