Του Τάσου Μοσχονά,
Με τις Αμερικανικές Εκλογές του 2020 (και την ίδια την επεισοδιακή χρονιά) να αποτελούν σχεδόν παρελθόν και με τον Joe Biden να ορκίζεται σε έναν μήνα Πρόεδρος των Η.Π.Α., θα έλεγε κανείς πως η χώρα είναι έτοιμη να εκκινήσει μια νέα περίοδο, προσπαθώντας να απαλύνει τα τραύματα της προηγούμενης.
Παρ’ όλα αυτά, η ισχνή διαφορά του εκλογικού αποτελέσματος των εκλογών, που δίχασαν τη χώρα όσο ποτέ, σε αρκετές πολιτείες δημιουργεί προβλήματα για τη νέα Κυβέρνηση. Ο εκλεγμένος Πρόεδρος, σίγουρα, αντιμετώπισε τη μεταστροφή παραδοσιακά Ρεπουμπλικανικών Πολιτειών, όπως η Arizona, με ενθουσιασμό, αφού του εξασφάλισαν την εκλογική νίκη. Το «αγκάθι», όμως, που προκαλεί η νομοθεσία της Georgia φαίνεται πως ίσως του κοστίσει τη Γερουσία, και κατά συνέπεια, μια προεδρία χωρίς νομοθετικά εμπόδια.
Η νίκη του Biden στην Πολιτεία της Georgia αποτέλεσε ένα θριαμβευτικό γεγονός για το Δημοκρατικό Κόμμα. Κανείς «μπλε» υποψήφιος δεν είχε καταφέρει να κερδίσει την παραδοσιακά συντηρητική πολιτεία του νότου από το 1992. Τα τελευταία χρόνια, η κινητοποίηση εναντίον του Donald Trump και η αυξημένη εκλογική συμμετοχή της Aφροαμερικανικής κοινότητας, που αποτελεί και το 31% του πληθυσμού, την κατέστησε από αμιγώς «κόκκινη» σε πεδίο μάχης. Τόσο, ώστε η διαφορά ανάμεσα στους δύο υποψηφίους στις εκλογές του Νοεμβρίου να είναι μόλις 12.000 ψήφοι, σε μια πολιτεία με σχεδόν 5.000.000 ψηφοφόρους!
Ο εκλογικός διχασμός της Πολιτείας φάνηκε και στα αποτελέσματα των εκλογών της Γερουσίας, όπου το κάθε κόμμα κέρδισε από μία εκ των δύο αναμετρήσεων. Όμως, ο πολιτειακός νόμος απαιτεί πλειοψηφία 51%, η οποία δεν επιτεύχθηκε σε κανένα από τα δύο «ζευγάρια» υποψηφίων. Συνεπώς, βάσει διαδικασίας, πρέπει να διεξαχθούν επαναληπτικές εκλογές, με ημερομηνία την 5η Ιανουαρίου. Γιατί, όμως, μας ενδιαφέρουν αυτές οι επαναληπτικές εκλογές;
Η απάντηση εντοπίζεται στη μεγάλη πολιτική τους σημασία, με συνέπειες στη δυνατότητα του νέου Πρόεδρου να μπορεί να ασκήσει ακώλυτα την πολιτική του. Έχοντας ως δεδομένο, πως οι Δημοκρατικοί διατηρούν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων, με επικεφαλής την «αειθαλή» Nancy Pelosi, οι εκλογές αυτές θα βρουν το Αμερικανικό Κογκρέσο, στις 6 Ιανουαρίου, σε ένα από τα δύο ακόλουθα σενάρια:
1) Με δεδομένο πως η Γερουσία έχει 100 θέσεις, εάν οι Δημοκρατικοί νικήσουν και τις δύο επαναληπτικές αναμετρήσεις, ερχόμαστε σε κατάσταση αριθμητικής ισορροπίας ανάμεσα στα δύο κόμματα. Στις περιπτώσεις αυτές, ευνοούνται οι Δημοκρατικοί, καθώς ο νόμος προβλέπει πως τις ισοπαλίες λύει ο Αντιπρόεδρος με την ιδιότητα του Προέδρου της Γερουσίας, σε λίγο καιρό δηλαδή η πρώτη εκλεγμένη γυναίκα Αντιπρόεδρος, Kamala Harris.
2) Εάν οι Ρεπουμπλικανοί κερδίσουν τουλάχιστον μία εκ των δύο αναμετρήσεων, διατηρούν την πλειοψηφία τους στη Γερουσία και καθιστούν το νομοθετικό έργο της Κυβέρνησης Biden δυσχερές. Ο Ρεπουμπλικανός επικεφαλής της Γερουσίας, Mitch McConnell, σίγουρα θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του, για να αποτελέσει ένα συντηρητικό ανάχωμα σε οποιοδήποτε νόμο προσπαθεί να περάσει η νέα Κυβέρνηση μέσω Κογκρέσου, ενώ ο «τραμπισμός» σαν κίνημα θα συνεχίσει να έχει άμεσο αντίκτυπο στην πολιτική ζωή των Η.Π.Α.
Ας δούμε, όμως, τις κρίσιμες αναμετρήσεις μία προς μία:
A) Senator David Perdue (R) vs. Jon Ossoff (D)
Στις εκλογές του Νοεμβρίου, ο Ρεπουμπλικανός 71χρονος Γερουσιαστής, David Perdue, κατάφερε να κερδίσει με ισχνή διαφορά 80.000 ψήφων τον μόλις 33χρονο Δημοκρατικό, Jon Ossoff. Ο Perdue αποτελεί έναν σχεδόν αρχετυπικό πολιτικό των Ρεπουμπλικανών. Όντας επιχειρηματίας και ένας από τους πλουσιότερους Γερουσιαστές, έτρεξε μια καμπάνια βασισμένη στο πώς οι Δημοκρατικοί θα καταστρέψουν με «σοσιαλιστικές» πολιτικές την αμερικανική οικονομία. Αποτελεί έναν από τους κοντινότερους συμμάχους του Προέδρου Trump. Κατά την προεκλογική περίοδο, προκάλεσε σάλο με την εσκεμμένα ειρωνική λανθασμένη προφορά του ονόματος της Kamala Harris.
Στην αντίπερα όχθη, ο Jon Ossoff είναι ένας νέος, φιλόδοξος πολιτικός. Με προϋπηρεσία στην ερευνητική δημοσιογραφία, αποτελεί ένα φρέσκο πρόσωπο με νέες, ρηξικέλευθες ιδέες. Κατά την προεκλογική περίοδο, τόνισε την ανάγκη ενός νέου πλάνου για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ενώ κατηγόρησε τον αντίπαλό του για διαφθορά, μιας και ο Perdue και άλλοι επιφανείς Ρεπουμπλικανοί είχαν εξαργυρώσει μεγάλο αριθμό μετοχών λίγο πριν το χρηματιστηριακό “crash” του περασμένου Μαρτίου. Παρά τα σκάνδαλα, όμως, ο Perdue διατηρεί προβάδισμα της τάξης του 1% στις δημοσκοπήσεις. Η μάχη, σίγουρα, πάντως δεν έχει κριθεί.
Β) Senator Kelly Loeffeler (R) vs. Reverent Rapael Warnock (D)
Όπως θα παρατηρήσει κανείς, ορισμένα από τα ζητήματα της πρώτης αναμέτρησης εντοπίζονται και στη δεύτερη. Η 50χρονη Ρεπουμπλικανή Γερουσιαστής, Kelly Loeffler, δεν εξελέγη, αλλά διορίστηκε από τον Κυβερνήτη της Georgia, Βrian Kemp, μετά από την παραίτηση του πρώην Γερουσιαστή Johnny Isakson. Επιχειρηματίας και η ίδια, αποτελεί το πλουσιότερο μέλος του Αμερικανικού Κογκρέσου, με περιουσία που υπολογίζεται στα 500 εκ. δολάρια, ενώ ο σύζυγός της είναι ο επικεφαλής του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης. Περιττό να αναφερθεί πως και η ίδια αποτέλεσε ένα από τα άτομα που ενεπλάκησαν στο σκάνδαλο των μετοχών, που έλαβε χώρα λίγο πριν την έκρηξη της πανδημίας.
Κατά την προεκλογική περίοδο, προκάλεσε αντιδράσεις, ασκώντας έντονη κριτική στο κίνημα Black Lives Matter, δηλώνοντας πως πρόκειται για άτομα με μαρξιστικές αντιλήψεις και μοναδικό σκοπό την πτώση του οικονομικού συστήματος όπως το γνωρίζουμε. Όντας ιδιοκτήτρια μιας ομάδας γυναικείου μπάσκετ, της Atlanta Dream, που αποτελείται από 80% Αφροαμερικανές παίκτριες, βίωσε μια πρωτόγνωρη προδοσία, αφού οι ίδιες οι παίκτριές της έκαναν καμπάνια εναντίον της. Πολλοί, μάλιστα, ισχυρίζονται πως και αυτό οδήγησε στην ήττα της τον Νοέμβριο από τον Δημοκρατικό της αντίπαλο, τον Πάστορα Raphael Warnock.
O Warnock είναι ένα νέο πολιτικό πρόσωπο και μια στρατηγική επιλογή του Δημοκρατικού Κόμματος. Όντας Πάστορας στην εκκλησία όπου κάποτε κήρυττε ο Martin Luther King Jr, αποτελεί ένα σημαντικό μέλος της ιδιαίτερα δυναμικής Αφροαμερικανικής κοινότητας της πρωτεύουσας Atlanta. Τονίζοντας τη διαφθορά των Ρεπουμπλικανών και το ανορθόδοξο της υποψηφιότητάς του, καθώς ο ίδιος δεν είναι ο παραδοσιακός πολιτικός, προηγείται με σταθερή διαφορά 2% στις δημοσκοπήσεις και κατά την άποψη του γράφοντα αποτελεί μια σχεδόν σίγουρη νίκη για τους Δημοκρατικούς.
Το «στοίχημα» των επαναληπτικών εκλογών
Η Πολιτεία της Georgia, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος των εκλογών, θα κληθεί να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα, το οποίο διαχρονικά ταλανίζει τη χώρα: την καταπάτηση των εκλογικών δικαιωμάτων. Εδώ και πολλά χρόνια, πολιτικοί της Georgia κλείνουν εκλογικά κέντρα και καθιστούν την ψηφοφορία ιδιαίτερα δυσχερή για άτομα που ανήκουν σε μειονότητες και χαμηλότερα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα. Έχει υπολογιστεί πως ένας Αφροαμερικανός σε μια φτωχή περιοχή της Αtlanta θα χρειαστεί 6 φορές περισσότερο χρονικό διάστημα, για να ψηφίσει, από έναν λευκό ανάλογου εισοδήματος. Αυτό ιστορικά αποθαρρύνει τους ψηφοφόρους από το να προσέλθουν στην κάλπη. Φαίνεται, μάλιστα, πως ανάλογα τεχνάσματα επιχειρήθηκαν τον Νοέμβριο και θα επιχειρηθούν και τον Γενάρη.
Πρόσφατο είναι, άλλωστε, το παράδειγμα της Stacey Abrams, δημάρχου της Atlanta και υποψήφιας Κυβερνήτη της Georgia στις εκλογές του 2018. Η Abrams έχασε με μόλις 50.000 ψήφους διαφορά από τον αντίπαλό της, τον τωρινό Κυβερνήτη Brian Kemp. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί αρνούνται να θεωρήσουν το αποτέλεσμα έγκυρο, καθώς έχει υπολογιστεί πως άμεσα ή έμμεσα 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι μέσω απορρίψεων επιστολικών ψήφων και παράλογων κανονισμών στερήθηκαν το δικαίωμα ψήφου τους. Η μεγάλη πλειονότητα εξ αυτών; Άτομα μειονοτήτων, Αφροαμερικανοί, Ασιάτες και Λατινοαμερικανοί, που κατά κόρον ψηφίζουν το Δημοκρατικό Κόμμα.
Οι εκλογές του 2018 αποτέλεσαν ένα “wake up call” για την Πολιτεία. Με πρωτοβουλία της Abrams και άλλων φορέων, ξεκίνησε μια γιγάντια καμπάνια, ώστε να κινητοποιηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα να ψηφίσουν στις φετινές Προεδρικές εκλογές. Το αποτέλεσμα; Η μεγαλύτερη προσέλευση εδώ και 40 χρόνια, 90% αύξηση σε Ασιάτες ψηφοφόρους και 15% σε Αφροαμερικανούς και ιστορική νίκη του Joe Biden.
Οι επερχόμενες επαναληπτικές εκλογές έχουν χαρακτηριστεί ως από τις πιο high profile στην ιστορία των εκλογών της Γερουσία. Παρ’ όλα αυτά, δεν παύουν να μην έχουν τόσο μεγάλη προβολή. Ο Κυβερνήτης με το να μην τονίζει τη σημασία της προσέλευσης κάνει ό,τι μπορεί, ώστε να μην ενημερωθούν κατάλληλα οι ψηφοφόροι και να γραφτούν εγκαίρως, για να ψηφίσουν. Τον ρόλο αυτό αναλαμβάνουν ευτυχώς ανεξάρτητα grassroot κινήματα, που ενημερώνουν τον κόσμο κυριολεκτικά πόρτα πόρτα. Το ζήτημα της προσέλευσης είναι κεντρικό και είναι πολύ πιθανό να καθορίσει το αποτέλεσμα του Ιανουαρίου.
Όλα δείχνουν πάντως πως, για επαναληπτικές εκλογές, η προσέλευση θα είναι τεράστια, αλλά μειωμένη σε σχέση με τις εκλογές του Νοεμβρίου. Τα δύο κόμματα προετοιμάζονται πυρετωδώς, με τον Joe Biden να μεταβαίνει στην Πολιτεία για ομιλίες και τους Ρεπουμπλικάνους να ξοδεύουν σχεδόν 100 εκατομμύρια δολάρια, 4 φορές περισσότερα από τους Δημοκρατικούς, για να κρατήσουν τη Γερουσία.
Σε τελική ανάλυση, πάντως, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, το νέο έτος θα βρει τόσο την πολιτεία της Georgia όσο και τη χώρα σε κατάσταση πρωτοφανούς διχασμού. Τα προβλήματα είναι πολλά και πολυεπίπεδα, οι δημοκρατικές διαδικασίες και τα αποτελέσματα αμφισβητούνται καθημερινά, τα δικαιώματα των μειονοτήτων καταπατώνται κατ’ επανάληψη. Όπως η Πολιτεία έχει καταστεί πολιτικό «πεδίο μάχης», έτσι και τα αμερικανικά νοικοκυριά έχουν διχαστεί με πρωτοφανή τρόπο. Και για αυτό δυστυχώς δεν υπάρχει λύση, πολιτική ή χρηματική.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Democrats again look to Black voters to win Georgia runoffs and take the Senate, Τhe Guardian, διαθέσιμο εδώ
- The Georgia runoff: an historic battle for control of the US Senate, Τhe Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Georgia Senate Polls, FiveThirtyEight, διαθέσιμο εδώ
- ‘The 46th’: Will Georgia’s Race Change the Senate?, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
