Της Γεωργίας Βέλμαχου,
Λίγος ύπνος, λίγος ήλιος, μια αγκαλιά και λίγη άσκηση μπορούν, τελικά, να φέρουν την ευτυχία στις ζωές μας; Πολλοί, ίσως έχετε ακουστά τις «ορμόνες τις ευτυχίας», όμως κανείς δεν φαντάζεται πως πρόκειται για νευροδιαβιβαστές. Η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη, η ωκυτοκίνη και οι ενδορφίνες είναι το κουαρτέτο των ουσιών που είναι απαραίτητες για την επικοινωνία μεταξύ του εγκεφάλου και των νευρικών κυττάρων. Αυτές οι ουσίες, λοιπόν, όταν απελευθερώνονται, είναι υπεύθυνες για την ευτυχία μας. Γιατί, όμως, να περιμένουμε να απελευθερωθούν μόνες τους, όταν υπάρχει τρόπος εμείς να προκαλέσουμε την παραγωγή τους; Ας δούμε, για τι είναι υπεύθυνος κάθε νευροδιαβιβαστής και πώς με απλούς τρόπους μπορούμε να τους ενισχύσουμε.
ΝΤΟΠΑΜΙΝΗ
Η ντοπαμίνη ή αλλιώς η ορμόνη της επιβράβευσης, όπως πολλοί την αποκαλούν, όταν βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, μας ωθεί να φέρουμε σε πέρας έναν στόχο, μια επιθυμία και αυξάνει το ενδιαφέρον μας για δράση. Είναι η κινητήριος δύναμη που σε ωθεί να μην αναβάλλεις και να μην αφήσεις στα μισά ένα έργο και η δύναμη αυτοπεποίθησης απέναντι στις αμφιβολίες για τον εαυτό σου. Η ψυχική διάθεση αυξάνεται, όταν η ντοπαμίνη είναι σε υψηλά επίπεδα στον οργανισμό, και αντίστοιχα μειώνεται, όταν αυτή βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. Επίσης, στοιχεία δείχνουν, ότι τα χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης συνδέονται και με τη νόσο του Parkinson. Αυτό που έχεις να κάνεις για να αυξήσεις την ντοπαμίνη στον οργανισμό σου είναι: να ολοκληρώσεις έναν στόχο σου, να τραφείς σωστά, να κοιμηθείς λίγο παραπάνω και να φροντίσεις τον εαυτό σου. Εάν ακολουθήσεις τα παραπάνω, σίγουρα η αλλαγή στην ψυχική σου διάθεση θα είναι θετική και η ευχαρίστηση μεγάλη. Άλλωστε, όλοι χρειαζόμαστε την ανταμοιβή της επιτυχούς ολοκλήρωσης κάθε έργου που αναλαμβάνουμε να φέρουμε εις πέρας.
ΣΕΡΟΤΟΝΙΝΗ
Η σεροτονίνη ή αλλιώς ορμόνη της ισορροπίας παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης και της επιθετικότητας, της όρεξης και της αφύπνισης, της αντίληψης του πόνου και της αναπνοής. Είναι αυτή που συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου και θέτει το σώμα και το πνεύμα σε μια βαθύτερη ηρεμία. Φανταστείτε την σεροτονίνη σαν ένα ρολόι που ρυθμίζει τη λειτουργία τόσο του σώματος όσο και του πεπτικού συστήματός μας. Όμως, πρέπει να προσέχουμε, διότι, όταν αυτή βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα στον οργανισμό, δημιουργείται έντονη νευρικότητα έως και σχιζοφρένεια. Από την άλλη, τα πολύ χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης συνδέονται με την εμφάνιση της κατάθλιψης και των προβλημάτων υγείας. Για να διατηρήσεις τα επίπεδα σεροτονίνης στον οργανισμό σου σε φυσιολογικό επίπεδο, αρκεί μια βόλτα στη φύση, λίγο κολύμπι ή ποδήλατο, 20 λεπτά κάτω από το φως του ηλίου, λίγη μαύρη σοκολάτα ή μια μπανάνα και άφθονο γέλιο. Ποιος δεν έχει ανάγκη στις μέρες μας, να νιώσει σημαντικός και ήρεμος προσέχοντας τον εαυτό του και την καλή του διάθεση;
ΩΚΥΤΟΚΙΝΗ
Η ωκυτοκίνη είναι η ορμόνη που δημιουργεί τις πεταλούδες στο στομάχι σου κάθε φορά που ερωτεύεσαι. Η ορμόνη του έρωτα, της ένωσης και της αγάπης. Όταν αυτή εκκρίνεται στον ανθρώπινο οργανισμό αυξάνεται η εμπιστοσύνη, δημιουργούνται δυνατές σχέσεις και η οικειότητα που αποκτάται για κάποιο άτομο ενισχύεται. Στη γυναίκα, κατά τη διάρκεια του θηλασμού και του τοκετού απελευθερώνεται ωκυτοκίνη. Αυτό συμβαίνει από την δυνατή σχέση και οικειότητα που υπάρχει μεταξύ της μητέρας και βρέφους. Επίσης, μια υγιής σχέση καθορίζεται από αυτή. Για να δεις τα αποτελέσματα της ωκυτοκίνης κάνε ένα δώρο από καρδιάς σε ένα αγαπημένο σου πρόσωπο, κάνε ένα θετικό σχόλιο σε κάποιον, παίξε με το παιδί σου ή με το κατοικίδιο σου ή αγκάλιασε ένα άτομο από το οικείο περιβάλλον σου. Το άγγιγμα είναι ευεργετικό, όχι μόνο στις σχέσεις, αλλά μειώνει αισθητά το καρδιαγγειακό στρες και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Σύμφωνα με πλείστους ψυχοθεραπευτές, οχτώ αγκαλιές την ημέρα είναι αρκετές για να νιώσεις την ευτυχία στην καρδιά σου.
ΕΝΔΟΡΦΙΝΕΣ
Ένα αναπόσπαστο κομμάτι για την φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού είναι και οι ενδορφίνες. Με την αναλγητική τους δράση ανακουφίζουν τον άνθρωπο από τον πόνο και αυξάνουν την χαλάρωση και την ευφορία. Οι ενδορφίνες είναι ένα από τα ισχυρότερα παυσίπονα και είναι μια ορμόνη που βάζει «φραγμό» στη γήρανση. Όταν αυτή απελευθερωθεί στον οργανισμό, φτάνει τον άνθρωπο στο αίσθημα της ευδαιμονίας και ρίχνει τα επίπεδα αδρεναλίνης, από τα οποία προκαλείται το στρες. Οι ενδορφίνες παράγονται κάθε φορά που βλέπεις μια κωμωδία, που παίζεις μουσική, που χορεύεις, που γυμνάζεσαι, που διασκεδάζεις ή κάνεις ένα χαλαρωτικό μπάνιο με αιθέρια έλαια. Είναι το φάρμακο για την ψυχική σου υγεία. Αύξησέ τα επίπεδα ενδορφινών στον οργανισμό σου και θα βρεις τη χαμένη αίσθηση του χιούμορ σου.
Στην ερώτηση, «εσύ είσαι ευτυχισμένος;», τι θα απαντούσες; Αν σκέφτηκες πριν απαντήσεις τότε δεν είσαι. Αυτός που είναι ευτυχισμένος απαντάει χωρίς να το σκεφτεί. Την ευτυχία την βρίσκεις μέσα σου, την δημιουργείς εσύ και την διεκδικείς καθημερινά. Μην περιμένεις να σε βρει εκείνη, ψάξε την. Εσύ είσαι ο «κύριος» της ζωής σου. Κανένας νευροδιαβιβαστής δεν φέρνει την ευτυχία από μόνος του, εμείς με τις πράξεις μας, όμως, μπορούμε. Και μην ξεχνάς, τα μικρά και αληθινά πράγματα είναι αυτά που σε κάνουν ευτυχισμένο. Να σε αγαπάς, να σε προσέχεις και να παλεύεις για την ευτυχία σου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, Bryan Kolb & Ian Q. Whishaw, (2008), Κεφάλαιο 5 Επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων, «Μικρομοριακοί νευροδιαβιβαστές για ντοπαμίνη και σεροτονίνη», Eκδόσεις Gutenberg
- ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, Bryan Kolb & Ian Q. Whishaw, (2018), Κεφάλαιο 5 Επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων, «Πεπτιδικοί νευροδιαβιβαστές για ωκυτοκίνη, Εκδόσεις Gutenberg
- Χριστίνα Μητσοπούλου, Ψυχολόγος/Προσωποκεντρική Ψυχοθεραπεύτρια, 2020, «ΟΙ ΟΡΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΤΙΣ ΞΥΠΝΗΣΕΙΣ», www.allazwdiatrofi.gr,
- Μαρία Αλεξάνδρου, Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια, «Τα μυστικά της ευτυχίας: ντοπαμίνη, σεροτονίνη, ενδορφίνες και ωκυτοκίνη», www.psychotherapia.com.gr
- Νεκτάριος Κοσμάς, Ψυχοθεραπευτής, 2019, «Νευροδιαβιβαστές και ψυχοπαθολογία» www.psychology.gr
