Οι μποέμ «πινελιές» της γαλλικής πρωτεύουσας: Οδοιπορικό στο Marais

Του Πέτρου-Ορέστη Κατσούλα,

Ανάμεσα στο 3^ο και το 4^ο διαμέρισμα του Παρισιού, στη δυτική όχθη του Σηκουάνα, βρίσκεται μια από τις πιο εμβληματικές συνοικίες της γαλλικής πρωτεύουσας, το κοσμοπολίτικο και ιστορικό Μαραί (γαλ. Les Marais).

Αυτή η μποέμ συνοικία, σημείο συνάντησης καλλιτεχνών και διανοούμενων από τα μέσα του 20^ου αιώνα, αποτελεί σήμερα μια από τις ξεχωριστές γωνιές της πόλης, πόλο έλξης για ανήσυχους ταξιδιώτες και τόπο κατοικίας καλλιτεχνών, διανοουμένων.

Μεσαιωνικά δρομάκια που σφύζουν από ζωή, κοσμοπολίτικα εστιατόρια, ατμοσφαιρικά καφέ μπαρ με ιδιαίτερη αισθητική άποψη, ξενοδοχεία, μπουτίκ, μοντέρνα καταστήματα, παλιές boulangeries, μοντέρνες γκαλερί και μουσεία δίνουν σ’ αυτή την παριζιάνικη γωνιά μια ιδιαίτερη γοητεία, που την κάνει να ξεχωρίζει μέσα στην όμορφη, αλλά χαοτική μεγαλούπολη. Πραγματικά, αν ήθελε κάποιος να επισημάνει τι κάνει το Μαραί να ξεχωρίζει ανάμεσα στις άλλες συνοικίες του Παρισιού, θα έπρεπε να επικεντρωθεί σε δύο βασικά χαρακτηριστικά: στην ιστορικότητα της εμβληματικής συνοικίας και στο μικρής τάξης μέγεθός της. Είναι γεγονός ότι το Μαραί αποτελεί τη μοναδική ίσως περιοχή όπου συναντάς το μεσαιωνικό Παρίσι, καθώς η περιοχή αυτή δεν εντάχθηκε στο πρόγραμμα του εκ βάθρων πολεοδομικού ανασχεδιασμού της γαλλικής πρωτεύουσας από τον βαρόνο Osman (Ζωρζ Εζέν Οσμάν, γαλλικά: Georges-Eugène Haussmann, 27 Μαρτίου 1809 – 11 Ιανουαρίου 1891), που ξεκίνησε το 1870.

O άλλοτε βαλτότοπος, κατά τους ύστερους μεσαιωνικούς χρόνους, αποτέλεσε τόπο εγκατάστασης και δραστηριοποίησης των θρησκευτικών ταγμάτων, μεταξύ των οποίων και το Τάγμα των Ναϊτών Ιπποτών. Κατά τη διάρκεια του 17^ου αιώνα, η περιοχή εξελίχθηκε σε μια από τις πιο αριστοκρατικές συνοικίες του Παρισιού, καθώς εκεί εγκαταστάθηκαν και έκτισαν πολυτελή αρχοντικά επιφανή μέλη της παρισινής αριστοκρατίας. Σήμερα, τα περισσότερα από τα κτήρια αυτά έχουν μετατραπεί σε μουσεία, τονίζοντας την ιστορική φυσιογνωμία της περιοχής αυτής που πραγματικά άντεξε στον χρόνο και τη θυελλώδη ιστορική διαδρομή της πόλης του Φωτός. Στα μέσα του 18ου αιώνα, η συνοικία εγκαταλείφτηκε από την παριζιάνικη ελίτ για χάρη άλλων περιοχών, όπως το Saint-Honoré και το Saint-Germain, που πρόσφεραν μεγαλύτερη ευρυχωρία. Κατά την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης, αποχώρησαν από το Μαραί και οι τελευταίοι αριστοκράτες κάτοικοί του, λόγω των επαναστατικών ανατροπών. Η συνοικία, έκτοτε, κατοικήθηκε από καλλιτέχνες και εργάτες, οι οποίοι διέμεναν στα παλιά ιδιωτικά μέγαρα και έχτιζαν τα εργαστήριά τους στις παλιές αυλές τους.

Το 1969, ο Γάλλος συγγραφέας Αντρέ Μαρλώ (André Malraux, 3 Νοεμβρίου 1901 – 23 Νοεμβρίου 1976) ξεκίνησε ένα πρόγραμμα διατήρησης και ανάδειξης της περιοχής, το οποίο συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Πολλά από τα εμβληματικά κτήρια της περιοχής μετατράπηκαν σε μουσεία, ενώ η περιοχή αναδείχθηκε σε πόλο έλξης τουριστών και των εύπορων κοινωνικών ομάδων της παρισινής κοινωνίας. Το πλέον ονομαστό από τα Μουσεία του Μαραί είναι το Μουσείο Καρναβαλέ, Δημοτικό Μουσείο της Ιστορίας του Παρισιού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα (Le musée Carnavalet – Histoire de Paris). Το Μουσείο Καρναβαλέ (γαλλικά: Le musée Carnavalet – Histoire de Paris), που ανακαινίστηκε πρόσφατα, διαθέτει εξαιρετικές συλλογές, όπως εκθέματα από τη ρωμαιο-γαλατική και τη μεσαιωνική περίοδο, αναμνηστικά της Γαλλικής Επανάστασης, έργα ζωγραφικής, γλυπτά, έπιπλα, αντικείμενα τέχνης κ.ά. Το μουσείο στεγάζεται σε δύο αναγεννησιακά κτίρια, το μέγαρο Carnavalet και το Μέγαρο Peletier, de Saint-Fargeau, συνδεδεμένα με μια γκαλερί που βρίσκεται στον πρώτο όροφο. Το συγκρότημα εκτείνεται σε 10.000 τετραγωνικά μέτρα, διαθέτει εκατό δωμάτια και λειτουργεί ως μουσείο από το 1880. Άλλα σημαντικά μουσεία του Μαραί είναι το Μουσείο του Β. Ουγκώ (Musée de Victor Hugo), στο κτήριο όπου έζησε επί 16 χρόνια ο διάσημος ο συγγραφέας, το Μουσείο Πικάσο (Musee Picasso), το Μουσείο Εβραϊκής Τέχνης και Ιστορίας (Musée d’Art et d’Histoire du Judaïs), το Maison Européenne de la Photographie κ.ά.

Το Μαραί προσφέρει πολύ εναλλακτικές επιλογές για αγορές, καθώς διαθέτει από μικρές μπουτίκ και καταστήματα μέχρι πολυκαταστήματα, όπως το Bazar de l’ Hôtel de Ville, καθώς και μεγάλες υπαίθριες αγορές τροφίμων. Οι περιπατητές και οι ταξιδιώτες έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν στην όμορφη αυτή περιοχή, να περπατήσουν στους στενούς δρόμους και την κατάφυτη Place des Vosges με τις κομψές στοές της, να επισκεφθούν τα μουσεία της, τις μπουτίκ μόδας υψηλής ποιότητας και να ανακαλύψουν τις συναρπαστικές συλλογές τέχνης, να γευτούν τα ιδιαίτερα αρτοσκευάσματα από τις ατμοσφαιρικές boulangeries και να δοκιμάσουν ιδιαίτερα πιάτα στα πολυάριθμα avant-garde εστιατόρια, να απολαύσουν το ποτό και τον καφέ τους στα ατμοσφαιρικά bars και να καταλύσουν σε ιδιαίτερης αισθητικής ξενοδοχεία, όπως το Hotel de Sens, το Hotel de Sully κ.ά.

Η άλλοτε αριστοκρατική συνοικία αποτελεί σήμερα ένα σημείο συνάντησης νέων καλλιτεχνικών τάσεων και ετερόκλητων πολιτισμικών στοιχείων, που συνθέτουν τη σύγχρονη εκδοχή του κοσμοπολιτισμού της. Εβραϊκές, ασιατικές και ΛΟΑΤ^[1] κοινότητες έχουν εγκατασταθεί στο Μαραί, σε έναν δημιουργικό συνδυασμό οίκησης, καλλιτεχνικής δημιουργίας και υψηλού επιπέδου ψυχαγωγίας.

Η εβραϊκή συνοικία στην οδό des Rosiers είναι μία από τις πιο «πολύχρωμες» του Παρισιού. Οι πρώτοι Εβραίοι εγκαταστάθηκαν εδώ τον 13^ο αι., ενώ ένα δεύτερο «κύμα» αφίχθηκε τον 19^ο αιώνα από τη Ρωσία, την Πολωνία και την Κεντρική Ευρώπη. Σήμερα, στην περιοχή βρίσκονται συναγωγές, παραδοσιακά αρτοποιεία και εβραϊκά εστιατόρια (kosher), το πιο γνωστό από τα οποία είναι το Jo Goldenberg. Στο βόρειο τμήμα της περιοχής βρίσκεται η πρώτη κινέζικη συνοικία του Παρισιού, η οποία ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τις τελευταίες δεκαετίες του 20^ου αιώνα, το Μαραί με την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του προσέλκυσε και τη ΛΟΑΤ κοινότητα, η οποία έφερε μαζί της πρωτότυπα καταστήματα, «ψαγμένες» boutiques ανερχόμενων σχεδιαστών και bars.

Η επίσκεψη και η περιήγηση στο Μαραί, αυτή τη μοναδική, ατμοσφαιρική συνοικία της Πόλης του Φωτός, αποτελεί μια μοναδική πολύπλευρη εμπειρία ιστορίας, πολιτισμού, αισθητικής και γευσιγνωσίας.

^[1] ΛΟΑΤ, αγγλ. LGBΤ: αρτικόλεξο από τις λέξεις Λεσβία, Ομοφυλόφιλος, Αμφιφυλόφυλος και Τρανς (Διαφυλικός), αγγλικά αντιστοίχως Lesbian, Gay, Bisexual και Transgender, με τον οποίο προσδιορίζονται όλες οι κατηγορίες ατόμων ή αυτοπροσδιορίζονται με αυτούς τους όρους ως προς τη σεξουαλική τους ταυτότητα.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• A Paris Guide: The Marais, διαθέσιμο εδώ
• Exploring the Marais – Paris tourist office, Parisinfo, διαθέσιμο εδώ
• National Geographic Traveler: Παρίσι. Λε Μαραί και Βαστίλλη (σελ. 104-120). Εκδόσεις Πεδίο (2019)