Της Νεφέλης Κανέλλου,
Ο πυροβολισμός δύο μαύρων κοριτσιών στο Ρίο της Βραζιλίας, κατά πάσα πιθανότητα από αστυνομικούς, έχει πυροδοτήσει την οργή των πολιτών, οι οποίοι φτάνουν στο σημείο να μιλήσουν για άτυπη «γενοκτονία».
Τα άτυχα κορίτσια ήταν ξαδέρφια και ήταν τεσσάρων και εφτά χρονών αντίστοιχα, γεγονός που μόνο εντείνει το θυμό της κοινωνίας. Το συμβάν έλαβε χώρα σε μία από τις φαβέλες του Ρίο, καθώς έπαιζαν έξω από το σπίτι της γιαγιάς τους στο βόρειο, και αρκετά υποβαθμισμένο, κομμάτι της πόλης. Μάρτυρες ισχυρίζονται πως είδαν έναν αστυνομικό να πυροβολεί στην περιοχή∙ η αστυνομία του Ρίο, όμως, αρνήθηκε τα ειρημένα, λέγοντας πως κανένας αστυνομικός δεν άνοιξε πυρ.
Με το θάνατο αυτών των δύο κοριτσιών, ο αριθμός των παιδιών που σκοτώθηκαν αυτή τη χρονιά στο Ρίο φτάνει τα οχτώ. Αξίζει να επισημανθεί ότι και τα 8 είχαν μαύρο χρώμα, όπως ακριβώς και η πλειοψηφία των θυμάτων δολοφονίας που καταγράφονται συνολικά στη Βραζιλία.
Η τελευταία αυτή δολοφονία πυροδότησε ένα τεράστιο κύμα διαδηλωτών, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν την προηγούμενη Κυριακή, κρατώντας πανό με τα συνθήματα “Stop killing us” και “Black Lives Matter”. Πολλά δημόσια πρόσωπα υποσχέθηκαν να ερευνήσουν το συμβάν σε βάθος, θέτοντας ως κύριο στόχος τους τη δημιουργία μίας πολιτικής ασφαλείας, προκειμένου να σωθούν ζωές. Μάλιστα, ο τέως Πρόεδρος της χώρας έκανε λόγο για «σφαγή», υπογραμμίζοντας πως η αστυνομία βρίσκεται εκτός ελέγχου.
Μία ειδικός της δημόσιας ασφάλειας, η Cecília Olliveira, σημείωσε πως «ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών», ο οποίος αποτελεί το βασικό στόχο πολλών πολιτικών σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, έχει άμεση σύνδεση με φυλετικές διακρίσεις και στοιχίζει τη ζωή σε χιλιάδες, ως επί τω πλείστον, μαύρους κάθε χρόνο. Ανέφερε επίσης, πως η δημόσια πολιτική ασφαλείας της Βραζιλίας αδιαφορεί και θυσιάζει τους κατοίκους των φτωχότερων και απομακρυσμένων από το κέντρο περιοχών, στις μεγάλες πόλεις όπως το Ρίο, καθώς θεωρούνται ανεπιθύμητοι και αόρατοι.
Τα παραπάνω μπορεί να ακούγονται μόνο ως θεωρίες, αλλά -δυστυχώς- υπάρχουν και στατιστικά δεδομένα που τα τεκμηριώνουν. Συγκεκριμένα, το 56% των κατοίκων της Βραζιλίας είναι μαύροι, και τον τελευταίο χρόνο το 80% εξ αυτών που σκοτώθηκαν από αστυνομικούς, καθώς επίσης το 75% των ανθρώπων που δολοφονήθηκαν συνολικά στη χώρα ανήκουν σε αυτή τη φυλετική κατηγορία.
Η δολοφονία των δύο κοριτσιών δεν είναι η μόνη η οποία έχει λάβει μεγάλη κάλυψη από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και έχει αποτελέσει την αιτία για ξεσηκωμό της κοινωνίας. Νωρίτερα το 2020, η αστυνομία σε μία λανθασμένη έφοδο πυροβόλησε κατά λάθος ένα 14χρονο μαύρο αγόρι, μία δολοφονία που πολλοί παρομοίασαν με τη δολοφονία του George Floyd στις Η.Π.Α. Το 2018 η πολιτικός Marielle Franco, η μόνη μαύρη πολιτικός του Συμβουλίου της πόλης, δολοφονήθηκε, καθώς πλησίαζε στο αμάξι της και στο σώμα της βρέθηκαν σφαίρες της αστυνομίας. Η Φράνκο είχε βάλει ως στόχο να πατάξει τις φυλετικές διακρίσεις και τη διαφθορά μέσα στην αστυνομία, στόχοι που οδήγησαν στη δολοφονία της και τη μετατροπή της σε σύμβολο και για το κίνημα “Black Lives Matter” στη Βραζιλία.
Πολλοί θεωρούν πως η κατάσταση αυτή που επικρατεί στη χώρα είναι απόρροια της κουλτούρας σκλαβιάς, η οποία έληξε τον Μάιο του 1888 στη Βραζιλία και ήταν η τελευταία δυτική χώρα που την κατήργησε. Μετά την απελευθέρωση χιλιάδων σκλάβων, δεν τους δόθηκαν τα ίδια δικαιώματα σε μισθούς, γη και εκπαίδευση, με αποτέλεσμα 130 χρόνια αργότερα να υπάρχουν σοβαρές φυλετικές ανισότητες και υποβόσκοντα αισθήματα ρατσισμού. Αν και η ύπαρξη φυλετικών διακρίσεων στη χώρα βάσει των γεγονότων είναι ολοφάνερη, οι πολιτικοί της χώρας το αρνούνται κατηγορηματικά, με τον Αντιπρόεδρο να δηλώνει δημόσια πως «δεν υπάρχει ρατσισμός».
Για να τελειώσει αυτός ο φαύλος κύκλος ρατσισμού και αστυνομικής βίας πρέπει η αλλαγή να έρθει εκ των έσω. Η κοινωνική ευαισθητοποίηση και ενεργητικότητα, καθώς και η άμεση απάντηση σε φαινόμενα ρατσισμού και διακρίσεων, είναι απαραίτητες. Απαραίτητη είναι και η εκλογή ανθρώπων στην εξουσία, οι οποίοι πράγματι θέλουν να κάνουν τη διαφορά, κάτι που κατά γενική παραδοχή είναι δύσκολο να επιτευχθεί σε μία χώρα, όπου η διαφθορά και οι διακρίσεις κάθε είδους ευδοκιμούν και αυξάνονται χρόνο με το χρόνο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Killing of two girls stokes outrage over Brazil’s horrific toll of black lives, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
-
Black lives shattered: outrage as boy, 14, is Brazil police’s latest victim, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- A black female politician was gunned down in Rio. Now she’s a global symbol., The Guardian, διαθέσιμο εδώ
