Της Ιωάννας Ερμείδου,
Όταν μια παρέα νεαρών Αφροαμερικανών κατηγορήθηκε άδικα για το βιασμό και τη δολοφονία μιας λευκής γυναίκας στο Central Park, το 1989, ο τότε επιχειρηματίας, Donald Trump, είχε δημοσιεύσει διαφημιστικές καταχωρήσεις σε εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας, με ολοσέλιδο «Φέρτε πίσω τη θανατική ποινή», «Φέρτε πίσω την αστυνομία μας». Παράλληλα, είχε σπαταλήσει 85.000 δολάρια για την πάταξη της εγκληματικότητας και δήλωνε χαρακτηριστικά ότι «δεν θέλω να τους ψυχαναλύσω, ούτε να τους καταλάβω, θέλω απλά να τιμωρηθούν».
Ο πλέον Πρόεδρος -και μάλιστα πρόσφατα ηττημένος- Donald Trump, δείχνει τη συνέπεια στην άποψή του σχετικά με τη θανατική ποινή. Πιο συγκεκριμένα, τον Ιούλιο, η κυβέρνηση Trump επανάφερε τη θανατική ποινή σε ομοσπονδιακό επίπεδο μετά από μια 17ετή διακοπή. Η επιστροφή των εκτελέσεων σε ομοσπονδιακό επίπεδο συμβάλει, μεταξύ άλλων πράξεων της κυβέρνησης Trump, στη δημιουργία μιας άνευ προηγουμένου ζοφερής κληρονομιάς, που θα αφήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για να γίνει ακόμα πιο εμφανές το μέγεθος του ζητήματος, ενώ μόνο τρία άτομα έχουν εκτελεστεί από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση τα τελευταία 50 χρόνια, σε λιγότερο από πέντε μήνες οκτώ άτομα έχουν ήδη εκτελεσθεί από το Υπουργείο Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Trump. Σαν να μην έφτανε αυτό, έχουν προγραμματιστεί ακόμα πέντε εκτελέσεις, μέχρι ο Trump να παραδώσει επισήμως την εξουσία! Εάν όντως πραγματοποιηθούν και οι υπόλοιπες εκτελέσεις τον Δεκέμβριο, ο αριθμός των εκτελέσεων θα ανέλθει σε δέκα και κατά συνέπεια, θα έχουν πραγματοποιηθεί οι περισσότερες πολιτικές εκτελέσεις εντός ενός χρόνου από οποιαδήποτε άλλη προεδρία, τόσο του 20ου όσο και του 21ου αιώνα!
Πολύ ενδιαφέρον έχει να τονισθεί ότι από τις πέντε προγραμματισμένες εκτελέσεις οι τέσσερις αφορούν Αφροαμερικανούς άντρες, ενώ η πέμπτη εκτέλεση μια γυναίκα, την πρώτη γυναίκα που θα εκτελεστεί από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση τα τελευταία 70 χρόνια. Φυσικά, οι προγραμματισμένες εκτελέσεις έχουν εξαγριώσει την αμερικανική κοινή γνώμη, όχι μόνο επειδή η θανατική ποινή από μόνη της είναι μια βάρβαρη πράξη, που δεν έχει θέση στις σύγχρονες κοινωνίες -πόσω μάλλον στην αμερικανική, όταν η ίδια διατυμπανίζει ότι είναι η κοιτίδα του φιλελευθερισμού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων- αλλά και επειδή κάνει, ακόμα μια φορά, εμφανείς τις φυλετικές ανισότητες, που ακόμα μαστίζουν την αμερικανική κοινωνία. Ο αριθμός των Αφροαμερικανών που συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και καταδικάζεται είναι αρκετά δυσανάλογος σε σχέση με τον πληθυσμό. Περισσότερο από 44% από τους εναπομείναντες 54 θανατοποινίτες είναι Αφροαμερικανοί, ενώ αποτελούν το 13% του πληθυσμού των Η.Π.Α. Ανησυχητικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης εξέδωσε νόμο που θα επιτρέπει και άλλες μεθόδους θανατικής ποινής, όπως θανατηφόρο αέριο, δίνοντας άνοιγμα στη συνέχιση αυτής της μεθόδου «σωφρονισμού». Στις 19 Νοεμβρίου, ο Orlando Hall, ένας Αφροαμερικανός, ο οποίος καταδικάστηκε σε θάνατο για απαγωγή, βιασμό και φόνο, το 1994, έγινε ο όγδοος και ο τελευταίος κατάδικος που εκτελέσθηκε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Είναι, επίσης, ο πρώτος για παραπάνω από έναν αιώνα που εκτελείται στην “lame duck” περίοδο.
Ο Brandon Bernard, ο οποίος καταδικάστηκε για απαγωγή και δολοφονία, έχει προγραμματιστεί να εκτελεστεί στις 10 Δεκεμβρίου. Ο Bernard, που είναι, επίσης, Αφροαμερικανός, διέπραξε τα εγκλήματα στη νεαρή ηλικία των 18 ετών. Όμως οι πέντε δικαστές της υπόθεσης, οι οποίοι τότε υποστήριξαν τη θανατική ποινή, τώρα υποστηρίζουν ότι αυτή δεν πρέπει να πραγματοποιηθεί. Ακόμα και η Angela Moore, η ομοσπονδιακή εισαγγελέας που συνέβαλε στην τελική καταδίκη σε θάνατο, δήλωσε προσφάτως ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση πρέπει να τον αφήσει να ζήσει. Παράλληλα, η Moore αναρωτιέται πώς ο Bernand, ο οποίος έχει δείξει άριστη διαγωγή μέσα στη φυλακή και από το 2000 έχει εξελιχθεί πολύ ως άνθρωπος, όντας απόλυτα ικανός να συμβιώνει στη φυλακή απολύτως ειρηνικά, βρίσκεται ανάμεσα σε αυτούς που θα εκτελεστούν.
Επιπρόσθετα, ζητήματα προκύπτουν και με τους υπόλοιπους θανατοποινίτες, όπως, για παράδειγμα, o Alferd Bourgeois, ο οποίος καταδικάστηκε για τη δολοφονία της δίχρονης κόρης του, το 2002. Ο δικηγόρος του υποστηρίζει ότι είναι απαραίτητο να ανασταλεί η θανατική ποινή, με βάση το επιχείρημα, ότι δικαιούται να εξεταστεί για νοητική στέρηση, σύμφωνα με την Όγδοη Τροπολογία.
Το πιο σημαντικό είναι πώς πρόκειται ο Biden να διαχειριστεί αυτό το μείζον ζήτημα. Ο ίδιος έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι θα βάλει τέλος στην ομοσπονδιακή θανατική ποινή. Ο Biden έχει ασκήσει κριτική για τον ρόλο που ο ίδιος έπαιξε, για να περάσει ο νόμος “Violent Crime Control and Law Enforcement Act” το 1994. Το νομοσχέδιο επέτρεπε την επέκταση των εγκλημάτων που είναι επιλέξιμα για την καταδίκη σε θανατική ποινή.
Η κυβέρνηση Trump προσπαθεί να περάσει γρήγορα πολλά νομοσχέδια, μεταξύ των οποίων αφορούν γεωτρήσεις πετρελαίου στην Αρκτική, περιορισμούς στη μεταναστευτική πολιτική, όπως και επίσης σχετικά με τη θανατική ποινή, πριν αναλάβει η κυβέρνηση Biden. Αν τα καταφέρει ο Trump, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να περάσει μια δύσκολή διαδικασία, για να τους επαναφέρει στην προ Trump κατάσταση.
Θα μπορούσαμε να πούμε πως ο απερχόμενος Πρόεδρος αφήνει ένα ιδιαίτερα αντιφατικό και ειρωνικό, τρόπον τινά, στίγμα στην λήξη της προεδρίας του. Αφενός μεν, μοιράζει προεδρικά χρίσματα σε φίλους και συνεργάτες, απαξιώντας εμμέσως το θεσμό της απονομής της δικαιοσύνης, καθώς πολλοί από αυτούς που απαλλάσσει δεν θα δεχθούν ποτέ κυρώσεις για τις πράξεις του. Αφετέρου δε, προσπαθεί να επιταχύνει την επιβολή της εσχάτης των ποινών, μιας καταδίκης που δε ταιριάζει σε μια προοδευτική κοινωνία του 21ου αιώνα, τερματίζοντας τη ζωή -μεταξύ άλλων- και κατάδικων με δείγματα αλλαγής συμπεριφοράς που θα μπορούσαν να σωφρονιστούν άλλως και να επανενταχτούν στην κοινωνία. Φυσικά, οι κινήσεις αυτές δεν έχουν διαφύγει της προσοχής του αμερικανικού λαού ο οποίος κατακρίνει έντονα τον 45ο Αμερικανό Πρόεδρο, ενώ παράλληλα απαιτεί την παύση των εκτελέσεων.
Με την ημερομηνία της ορκωμοσίας του νέου Προέδρου να πλησιάζει, έρχεται στην επιφάνεια το μεγάλο ερώτημα του αν η κυβέρνηση Biden θα καταφέρει να μεταρρυθμίσει και να καταστήσει πιο δίκαιο το Αμερικανικό Σύστημα Ποινικής Δικαιοσύνης, πόσο μάλλον να απαλύνει τις πληγές, που προκάλεσε η κυβέρνηση Trump με τη «βιασύνη» του να «τιμωρήσει» τους εγκληματίες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The high rate of executions during Trump’s last weeks in office, explained, VOX, διαθέσιμο εδώ
- Trump Is Showing Us Why the Death Penalty Needs to Die, Rolling Stone, διαθέσιμο εδώ
- Trump Is Killing People on His Way Out of the White House, Intelligencer, διαθέσιμο εδώ
