“Querdenker” εν μέσω Lockdown

Του Κωνσταντίνου Λίκα,

Σήμερα ο αρθρογράφος θα σας μάθει δύο γερμανικές λέξεις, που είναι στη «μόδα» στη Γερμανία – για τους λάθος λόγους. “Quendenker” (κβερντένκερ) και “Teil–Lockdown”. Ας ξεκινήσουμε με το δεύτερο, που προφέρεται ως «τάϊλ-λόκνταουν». Tη Δευτέρα, 4 Νοεμβρίου 2020, η Γερμανία μπήκε επίσημα σε δεύτερο lockdown – για την ακρίβεια, ένα «μερικό lockdown» ή στα Γερμανικά «Teil-Lockdown». Τα εστιατόρια περιορίζονται στο delivery, κλείνουν τα γυμναστήρια, κολυμβητήρια, κέντρα αισθητικής και τίθενται περιορισμοί σε προσωπικές επαφές (όχι, όμως, τα κομμωτήρια). Κατά τα άλλα, δεν υπάρχει απαγόρευση εξόδου χωρίς μάσκα (υποχρέωση μάσκας υπάρχει σε κλειστούς χώρους και στα μέσα μεταφορών) και δεν υπάρχει υποχρέωση δήλωσης με SMS. Μέτρα a la Ελλάδα για την ακρίβεια είναι αντισυνταγματικά στην Γερμανία, οπότε πιο αυστηρά τα μέτρα δεν θα γίνουν.

Η αιτία, όπως και παντού στην Ευρώπη, είναι η αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού. Η Γερμανία, από τον Οκτώβριο και εντεύθεν, καταγράφει χιλιάδες κρούσματα σε ημερήσια βάση. Στις αρχές Νοεμβρίου, είχαν ξεπεραστεί και τα 20.000 κρούσματα ημερησίως, με τις αρχές Δεκεμβρίου να συνεχίζεται η καταγραφή 12.000 κρουσμάτων την ημέρα. Στις 2 Δεκεμβρίου, τα κρατίδια συμφώνησαν να επεκτείνουν το lockdown μέχρι τις 10 Ιανουαρίου – στη Γερμανία, τα κρατίδια επιβάλλουν απαγορευτικά και όχι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Το Γερμανικό κράτος θα λάβει 60 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερα σε δάνεια, για να επεκτείνει τις χρηματικές βοήθειες σε επηρεασμένες επιχειρήσεις. Και παρόλο που η BioNTech – που εδρεύει στο Mainz, Rheinland Pfalz, έχει κατασκευάσει ένα εμβόλιο με –όπως αναφέρει– 90% αποτελεσματικότητα, ίσως θα περίμενε κανείς ότι οι Γερμανοί θα τηρούσαν τους κανόνες υγιεινής.

Όντως, τηρούνται από τους πιο πολλούς. Αλλά όχι από όλους.

Στη Γερμανία υπάρχουν διαδηλώσεις ανθρώπων που απορρίπτουν το lockdown και γενικότερα την ύπαρξη του κορωνοϊού. Ιδιαίτερη μνεία λαμβάνεται στα τεστ PCR και στο ότι δεν μιλάμε για κρούσματα, αλλά για «θετικά τεστ». Και ότι περισσότεροι άνθρωποι θα πεθάνουν από το lockdown, παρά από τον ιό. Οι διαδηλώσεις στην Ευρώπη που έχουμε παρατηρήσει το 2020 έχουν σαφώς διαφορετικά προσχήματα – στην Πολωνία υπήρξαν διαδηλώσεις για την απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου για την απαγόρευση εκτρώσεων, στη Γαλλία για την αστυνομική βία, και στην Ελλάδα για την 17^η Νοεμβρίου. Στην Γερμανία, ωστόσο, παρατηρούμε τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις κατά του κορωνοϊού στην Ευρώπη.

“Querdenker” μεταφράζεται ως το «άτομο που σκέπτεται διαφορετικά». Ουσιαστικά το κίνημα, θεωρητικά, είναι υπερκομματικό και αφορά όλα τα μέλη της κοινωνίας, από ανειδίκευτους εργαζόμενους μέχρι και δικηγόρους και ιατρούς –ορισμένοι έχουν βγει στο YouTube για να διαδώσουν τις απόψεις τους– ειδικά σχετικά με τα τεστ PCR. Έχει συμβεί στην Βαυαρία αστυνομικός εν ενεργεία να βγει σε διαδήλωση και να πει «εδώ είναι η αστυνομία», όντας διαδηλωτής και υποστηρικτής των μέτρων – με πειθαρχικές ποινές ως αποτέλεσμα. Υπάρχει διείσδυση από ακροδεξιά κινήματα και ατζέντες, αλλά ακόμα και αριστεροί συμφωνούν με τις ιδέες τους.

Εν μέσω κορωνοϊού και έμφασης στο social distancing, ανησυχίες προβάλλονται για τις διαδηλώσεις τους που λαμβάνουν χώρα χωρίς μέτρα υγιεινής και αποστάσεις. Οι πιο πολλές διαδηλώσεις τους, ωστόσο, είναι νόμιμες και δεν εμποδίζονται. Στο Βερολίνο 22.500 άτομα έχουν καταγραφεί για διαδήλωση που σχεδιάζεται την Πρωτοχρονιά. Αν και στη Βρέμη αποπειράται το αδιανόητο για την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία: η απαγόρευση διαδηλώσεων, τόσο από την κυβέρνηση του κρατιδίου, όπως και από το διοικητικό δικαστήριο Βρέμης. Παρόμοια απόφαση –και πάλι εδώ δικαστική– έχει ληφθεί και στο Μόναχο.

H αλήθεια είναι ότι στη Γερμανία τα lockdown βρίσκονται αντιμέτωπα με κάθε λογής νομικά εμπόδια και υπάρχουν αγωγές σε κρατιδικά δικαστήρια για τα μέτρα που λαμβάνονται σε κάθε ένα από τα 16 κρατίδια της χώρας. Στην Έσση, πριν από το 2^ο lockdown, ο Δήμος της Φρανκφούρτης είχε απαγορεύσει τη λειτουργία εστιατορίων και μπαρ από τις 22.00 μέχρι τις 06.00 – η απαγόρευση αυτή κρίθηκε αντισυνταγματική, το σαββατοκύριακο προτού επιστρέψει το 2^ο lockdown. Στη Βαυαρία, τα γυμναστήρια έχουν ανοίξει μετά από δικαστική απόφαση. Όλα αυτά ενισχύουν τους Querdenker, που σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις στην Γερμανία δεν έχουν μόνο θεσμικά ναρκοπέδια να αντιμετωπίσουν.

Μολονότι η Γερμανία έχει τον ιό σε καλύτερο έλεγχο από την Αυστρία (που στις 2 Δεκεμβρίου διέταξε υποχρεωτική καραντίνα για όλους τους εισερχόμενους από περιοχές ρίσκου), τη Γαλλία, το Βέλγιο ή την Τσεχία (που την συνορεύουν), οι οικονομικές συνέπειες δεν είναι αμελητέες. Ούτε για την Γερμανία. Μπορεί η Γερμανία να μην έχει ακόμα την έκρηξη στην ανεργία που υπήρχε στην Βρετανία, έρχονται απολύσεις και χρεοκοπίες το 2021 ούτως ή άλλως. Οι αντιδράσεις λογικές, αλλά σε αυτήν την κατάσταση είναι εύκολο να διαδοθούν αντιεπιστημονικές ιδέες και αντιλήψεις και να καλλιεργηθεί έλλειψη σεβασμού στους κανόνες υγιεινής του Γερμανικού κράτους. Εξ’ ου και διαδηλώσεις χωρίς αποστάσεις και μάσκες.

Αυτά μπορούν να γίνουν και στην Ελλάδα. Από τη στιγμή που ο ίδιος ο Πρωθυπουργός βγαίνει στην Πάρνηθα με την οικογένειά του, αλλά χωρίς μάσκα (έχοντας ο ίδιος αναφερθεί σε «ψεκασμένους» όταν κήρυξε το 2^ο lockdown στην Ελλάδα ημέρα Σάββατο), αστυνομικές μονάδες παρατάσσονται στην Αθήνα χωρίς μάσκες κατά την 17 Νοεμβρίου, τι εικόνα προβάλλεται στον λαό; Και πόσο δύσκολα (ή εύκολα) μπορούμε να φτάσουμε στο σημείο να μιλάνε ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι για «τσιπάκια στα εμβόλια» και να αρχίσουν να αγνοούν την υποχρέωση μασκών; Τα στελέχη της Γερμανικής κυβέρνησης σε ομοσπονδιακό και κρατιδιακό επίπεδο ήταν πολύ πιο σοβαρά με την τήρηση των μέτρων, όπως και οι αστυνομικές δυνάμεις αυτών (Γερμανό ΜΑΤαζτή -auf deutsch: Bereitschaftspolizist (μπεραϊτσιαφτσπολιτσίστ)- χωρίς μάσκα δεν θα δείτε πλέον). Αλλά οι Querdenker χτυπούν τα πρωτοσέλιδα πάραυτα.

Σήμερα μάθατε τρεις λέξεις κιόλας. Ευελπιστούμε οι επόμενες που θα μάθετε να είναι και πιο ευχάριστες. Αλλά ας περιμένουμε πρώτα το θα απογίνει με το εμβόλιο.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Südwestpresse, Gericht in Bayern kippt Vollschließung von Fitnessstudios, διαθέσιμο εδώ
• Kreiszeitung, Querdenker“-Demo in Bremen: Verwaltungsgericht bestätigt Verbot, διαθέσιμο εδώ
• Buten un binnen, Kritik an Demonstrationsverbot für “Querdenker” in Bremen, διαθέσιμο εδώ
• SWR, Wie rechts ist die “Querdenken”-Bewegung wirklich?, διαθέσιμο εδώ
• Onetz, Neue Niederlage für „Querdenker“: Keine Demos in München, διαθέσιμο εδώ
• www.rbb24.de, RBB, “Querdenken” hält an Plänen für Silvester-Demo in Berlin fest, διαθέσιμο εδώ